Μηχανές παραγωγής κερδών έχουν γίνει και πάλι οι ελληνικές τράπεζες, όπως αποδείχθηκε το 2024, καθώς κατάφεραν να αυξήσουν τα καθαρά τους κέρδη περισσότερο από 16%, παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε τέσσερις μειώσεις των βασικών της επιτοκίων από τον Ιούνιο και συνολικά κατά 1%.
Η κερδοφορία των τραπεζών απογειώθηκε το 2023 με ώθηση από την αύξηση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ, που από το 2022 άρχισαν να εκτοξεύονται και, ξεκινώντας από αρνητικό επίπεδο (-0,50%), ανήλθαν στο 4% τον Σεπτέμβριο του 2023.
Σημειωτέον ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν κυμαινόμενα επιτόκια στο μεγαλύτερο μέρος του δανειακού τους χαρτοφυλακίου και επωφελούνται άμεσα από τις αυξήσεις των βασικών επιτοκίων, ενώ διαθέτουν μεγάλο πλεόνασμα καταθέσεων και αυτό τους επιτρέπει να κρατούν υπό έλεγχο τα επιτόκια των καταθέσεων.
Από πού πήραν ώθηση τα κέρδη
Όμως, και το 2024 οι τέσσερις συστημικές τράπεζες πέτυχαν πολύ υψηλή κερδοφορία, ξεπερνώντας με ευκολία την πίεση που άρχισε να δημιουργεί η αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως τριών παραγόντων:
- Η πιστωτική επέκταση επιταχύνθηκε, πρωτίστως στις επιχειρήσεις και δευτερευόντως σε καταναλωτικά δάνεια (που έχουν τα υψηλότερα επιτόκια). Ακόμη και στα στεγαστικά δάνεια, όπου εδώ και χρόνια καταγραφόταν πιστωτική συρρίκνωση, το 2024 η συρρίκνωση πλησίασε στο μηδέν.
- Στην πλευρά των καταθέσεων, οι τράπεζες όχι μόνο κράτησαν πολύ χαμηλά τα επιτόκια στις καταθέσεις μιας ημέρας (ουσιαστικά στο μηδέν), αλλά και στις προθεσμιακές, ωθώντας τους αποταμιευτές σε άλλα προϊόντα (αμοιβαία κεφάλαια ειδικού τύπου), από τα οποία αντλούν υψηλές προμήθειες.
- Τα έσοδα από προμήθειες αυξήθηκαν σημαντικά, καθώς πέραν των «ενοχλητικών» προμηθειών από καθημερινές συναλλαγές, οι τράπεζες αύξησαν τις προμήθειες από ποιοτικές εργασίες, όπως η διαχείριση κεφαλαίων και το bancassurance.
Έτσι, όπως φαίνεται στον πίνακα, οι τράπεζες πέτυχαν νέα αύξηση των εσόδων από τόκους, διψήφιο ποσοστό αύξησης των εσόδων από προμήθειες, με αποτέλεσμα τα συνολικά καθαρά τους κέρδη να αυξηθούν κατά 16,2% και να ανέλθουν 4,3 δισ. ευρώ.
Τα αποτελέσματα των συστημικών τραπεζών (πηγή: ΤτΕ)
| Ποσά σε δισ. ευρώ | 2024 | 2023 | Μεταβολή |
| Καθαρά έσοδα τόκων | 8,6 | 8,1 | 6,20% |
| Καθαρά έσοδα προμηθειών | 2,1 | 1,8 | 16,60% |
| Καθαρά έσοδα συναλλαγών | 0,4 | 0,3 | 33,30% |
| Κέρδη προ προβλέψεων | 7,5 | 6,9 | 8,70% |
| Λειτουργικά έξοδα | 3,6 | 3,3 | 9% |
| Καθαρά κέρδη | 4,3 | 3,7 | 16,20% |
Αυξημένα κέρδη, ενισχυμένη ανθεκτικότητα
Όπως επισημαίνει η ΤτΕ, η κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών έχει αυξηθεί, ενώ η οικονομική τους ανθεκτικότητα ενισχύθηκε:
- Η αύξηση των καθαρών κερδών των τεσσάρων ελληνικών συστημικά σημαντικών τραπεζών συνεχίστηκε το 2024, ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης αύξησης των καθαρών εσόδων από τόκους, καθώς και της αύξησης των καθαρών εσόδων από αμοιβές και προμήθειες και των εσόδων από συναλλαγές και λοιπά. Το συνολικό τελικό αποτέλεσμα υποστηρίχθηκε επίσης από τη σημαντική μείωση των ζημιών απομείωσης δανείων.
- Η συνολική κεφαλαιακή θέση των συστημικά σημαντικών τραπεζών αυξήθηκε τον Δεκέμβριο του 2024 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, καθώς το κεφάλαιο CET1 αυξήθηκε σχετικά περισσότερο από τα σταθμισμένα ως προς τον κίνδυνο στοιχεία ενεργητικού. Η κεφαλαιακή ποιότητα των τραπεζών αναμένεται επίσης να επωφεληθεί από την υψηλότερη κερδοφορία, καθώς υλοποιούνται τα σχέδια των τραπεζών για επιτάχυνση της απόσβεσης της αναβαλλόμενης φορολογικής πίστωσης (DTC).
- Οι θέσεις ρευστότητας των ελληνικών συστημικών τραπεζών παρέμειναν ισχυρές στο τέλος του 2024, με τον δείκτη LCR (κάλυψη ρευστότητας) να είναι υπερδιπλάσιος από το απαιτούμενο όριο (100%) και πολύ υψηλότερος από αυτόν των ομολόγων τους στη ζώνη του ευρώ. Ο συνολικός δείκτης ΜΕΑ των συστημικά σημαντικών τραπεζών μειώθηκε περαιτέρω σε περίπου 3% τον Δεκέμβριο του 2024 από περίπου 4% στο τέλος του 2023.
- Οι ελληνικές συστημικές τράπεζες, σύμφωνα με τα ανακοινωθέντα αποτελέσματά τους, έχουν ήδη επιτύχει τους τελικούς στόχους MREL.
Βασικοί οικονομικοί δείκτες των τραπεζών
| 2024 | 2023 | |
| Μη εξυπηρετούμενα δάνεια | 3,00% | 4,10% |
| Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας | 217,8 | 211,8 |
| CET1 | 16,30% | 15,80% |
| MREL | 28,80% | 24,70% |
Τι ανακοίνωσαν οι τράπεζες
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων από τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες, που έγιναν την περασμένη εβδομάδα,
- Η Πειραιώς πέτυχε καθαρή κερδοφορία 1,1 δισ. ευρώ, με ετήσια αύξηση 38%.
- Η Eurobank, λαμβάνοντας ώθηση και από την ενσωμάτωση της Ελληνικής Τράπεζας, πέτυχε αύξηση προσαρμοσμένων κερδών κατά 18,2% στα 1,484 δισ. ευρώ.
- Η Alpha ανακοίνωσε αύξηση των προσαρμοσμένων κερδών μετά τους φόρους κατά 9,3%, στα 787,4 εκατ. ευρώ.
- Η Εθνική αύξησε τα οργανικά κέρδη μετά τους φόρους στα 1,3 δισ. ευρώ.
