Η μη κυβερνητική οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW) κατηγορεί σε έκθεσή της που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ πως διέπραξαν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας εκτοπίζοντας ιθαγενείς πληθυσμούς από το διεκδικούμενο αρχιπέλαγος Σαγκός, στον Ινδικό Ωκεανό, κάτι που διέψευσε «κατηγορηματικά» το Λονδίνο.
Η έκθεση αυτή έκτασης 100 και πλέον σελίδων, εξηγεί η οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βασίζεται σε δεκάδες μαρτυρίες κι επίσημα έγγραφα· αποκαλύπτει πως Λονδίνο και Ουάσιγκτον διέπραξαν «φυλετικούς διωγμούς» στο αρχιπέλαγος, βορειοανατολικά του Μαυρικίου, κάτι που χαρακτηρίζει «αποικιοκρατικό έγκλημα».
«Απορρίπτουμε κατηγορηματικά αυτόν τον χαρακτηρισμό των γεγονότων», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών, τονίζοντας πως το Λονδίνο έχει ήδη εκφράσει τη «βαθιά λύπη» του για τους εκτοπισμούς πληθυσμών και τον τρόπο που έγινε.
Όταν προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί τους το Γαλλικό Πρακτορείο για να ζητήσει σχόλιο, οι αμερικανικές αρχές δεν απάντησαν.
Τα νησιά Σαγκός βρίσκονται στην καρδιά διένεξης που διαρκεί πάνω από πέντε δεκαετίες.
Από το 1965, το αρχιπέλαγος αυτό βρίσκεται στα χέρια του Λονδίνου, που αποφάσισε να εγκαταστήσει κοινή στρατιωτική βάση με τις ΗΠΑ στο μεγαλύτερο νησί: το Ντιέγκο Γκαρσία.
Το ΗΒ εκτόπισε περίπου 2.000 κατοίκους των Σαγκός στον Μαυρίκιο και στις Σεϊχέλες, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο χώρος για τη στρατιωτική βάση. Κάτοικοι του Μαυρικίου που κατάγονται από τα Σαγκός κατηγορούν τη Βρετανία για «παράνομη κατοχή».
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το ΗΒ και οι ΗΠΑ θα όφειλαν να δώσουν αποζημιώσεις στον πληθυσμό και να τού επιτρέψουν να γυρίσει στον τόπο του και να ζήσει ς’ αυτόν.
«Το Ηνωμένο Βασίλειο διαπράττει σήμερα φρικιαστικό αποικιοκρατικό έγκλημα, μεταχειριζόμενο τους κατοίκους των Σαγκός σαν ανθρώπους χωρίς δικαιώματα», σχολίασε ο Κλάιβ Μπόλντγουιν, ο συγγραφέας της έκθεσης της ΜΚΟ.
Η οργάνωση κάνει λόγο για τρία εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας: τον εξαναγκαστικό εκτοπισμό πληθυσμών, το ότι εμποδίζονται να γυρίσουν στον τόπο τους, όπως επίσης τον φυλετικό και εθνικό διωγμό τους από τις βρετανικές αρχές.
Ο Μαυρίκιος, που απέκτησε την ανεξαρτησία του το 1968, διεκδικεί την κυριότητα του αρχιπελάγους των Σαγκός, αξιώνει να αναγνωριστεί η δική του κυριαρχία στα νησιά.
Απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Μάιο του 2019 αξίωνε «να αναγνωριστεί ότι το αρχιπέλαγος των Σαγκός αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της επικράτειας του Μαυρικίου», να «υποστηριχθεί η αποαποικιοποίηση του Μαυρικίου το ταχύτερο δυνατό» και να αποφευχθεί η «παρεμπόδιση αυτής της διαδικασίας με την αναγνώριση ή την εφαρμογή οποιουδήποτε μέτρου που λαμβάνεται εξ ονόματος του ‘βρετανικού εδάφους του Ινδικού Ωκεανού’».
Το ψήφισμα αυτό της ΓΣ του ΟΗΕ εγκρίθηκε έπειτα από απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου στην ίδια κατεύθυνση μερικούς μήνες νωρίτερα.
Τον περασμένο μήνα, η βρετανική κυβέρνηση και αυτή του Μαυρικίου άρχισαν απρόσμενα συνομιλίες για το μέλλον του αρχιπελάγους, πάντως, σύμφωνα με τον βρετανό υπουργό Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι, οι δύο χώρες συμφωνούν πως η στρατιωτική βάση θα συνεχίσει να λειτουργεί.
Το 2016, το Ηνωμένο Βασίλειο παρέτεινε μέχρι το 2036 τη σύμβαση για τη χρησιμοποίηση της στρατιωτικής βάσης μαζί με τις ΗΠΑ. Η βάση αυτή διαδραμάτισε ρόλο καίριας σημασίας στον ψυχρό πόλεμο, κατόπιν τα χρόνια του 2000, στους πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.
