Οι 9 αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα

Εννέα αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος των φυσικών προσώπων τέθηκαν σε ισχύ από φέτος, οι οποίες αφορούν σε τεκμήρια φορολογία, εισοδήματος, κληρονομιές και προκαταβολή φόρου.
Ορισμένες από τις νέες διατάξεις, μονιμοποιούν την ιδιαίτερη φορολογική αντιμετώπιση, που είχαν περιστασιακά ή ευκαιριακά απασχολούμενοι, ώστε να αποφεύγουν τα τεκμήρια. Οι συγκεκριμένες απαλλαγές παρέχονταν κάθε χρόνο, την τελευταία στιγμή, με τροπολογία στη Βουλή, ενώ πλέον μονιμοποιήθηκαν ώστε να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι τον τρόπο φορολόγησής τους.
Οι αλλαγές επήλθαν με τον ν. 4549/2018 και για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων δόθηκαν από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων οι ακόλουθες οδηγίες:

1. Τα εισοδήματα που αποκτούν οι περιστασιακά ή ευκαιριακά απασχολούμενοι, οι οποίοι δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα με υποχρέωση υποβολής δήλωσης έναρξης εργασιών ή αγροτική ατομική δραστηριότητα, φορολογούνται με την ενιαία κλίμακα υπολογισμού του φόρου εισοδήματος (για εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα) βάσει της οποίας εκπίπτει από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος ποσό έως 1.900 - 2.100 ευρώ. Προϋπόθεση για να εφαρμοστεί η ευνοϊκή αυτή κλίμακα είναι το πραγματικό εισόδημα των φορολογουμένων αυτών να μην υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα να μην υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ. Εάν το πραγματικό εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με βάση την κλίμακα υπολογισμού του φόρου που ισχύει για όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή με 22% από το πρώτο ευρώ. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και για τους φορολογούμενους που διέκοψαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, για το εισόδημα που απέκτησαν μετά τη διακοπή της. Συνεπώς, φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες το πραγματικό εισόδημα που προέρχεται από την περιστασιακή ή ευκαιριακή εργασία, όπως και η τυχόν προκύπτουσα προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων των προσώπων που αποκτούν τα εισοδήματα αυτά, ενώ τυχόν λοιπά πραγματικά εισοδήματά τους από «κεφάλαιο» και από «υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου» φορολογούνται με τους συντελεστές που προβλέπονται για τις συγκεκριμένες αυτές κατηγορίες εισοδήματος. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα. Για το έτος 2017 εφαρμόζεται ήδη παρόμοια διάταξη.
2. Δεν θα λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, η πράξη πώλησης από φυσικό πρόσωπο περιουσιακού στοιχείου, το οποίο έχει αποκτηθεί αιτία κληρονομιάς ή με χαριστική αιτία από συγγενείς μέχρι δεύτερου βαθμού ή έχει διακρατηθεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των πέντε ετών. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα.
3. Υπάγονται πλέον στα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και οι καταβολές που πραγματοποιούνται για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν, καθώς τα προϊόντα αυτά προσιδιάζουν στην αγορά και επένδυση χρεογράφων, τα οποία ήδη αποτελούν τεκμήριο. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα.
4. Το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει από τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ακινήτων στο Ελληνικό Δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου απαλλάσσεται από τον φόρο. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα.
5. Ως τιμή κτήσης για τίτλους που έχουν αποκτηθεί λόγω κληρονομικής διαδοχής ή μεταβίβασης με χαριστική αιτία, λαμβάνεται η αξία βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής ή χορηγήθηκε απαλλαγή από αυτόν. Συνεπώς, για μεταβιβάσεις τίτλων που πραγματοποιήθηκαν ή πραγματοποιούνται από την έναρξη ισχύος των διατάξεων αυτών και μετά, παύουν να ισχύουν οι οδηγίες της Διοίκησης σύμφωνα με τις οποίες στην περίπτωση που οι μεταβιβαζόμενοι τίτλοι είχαν αποκτηθεί από κληρονομιά, δωρεά ή γονική παροχή, ως τιμή κτήσης των τίτλων αυτών λαμβανόταν μόνο ο φόρος που καταβλήθηκε. Οι διατάξεις αυτές έχουν εφαρμογή από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα.
6. Απαλλάσσονται, πέραν του φόρου εισοδήματος, και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τετραγωνικά μέτρα, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία προς ανιόντες ή κατιόντες, καθώς και το τεκμαρτό εισόδημα δωρεάν παραχώρησης χρήσης ακινήτων στο Ελληνικό Δημόσιο ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Οι διατάξεις αυτές έχουν εφαρμογή από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα.
7. Θα διενεργείται, πλέον, παρακράτηση φόρου με συντελεστή 5% στις καθαρές αμοιβές από μισθωτή εργασία που καταβάλλονται σε αμειβόμενους με ημερομίσθιο οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες ορισμένου χρόνου αλλά διάρκειας μικρότερης από ένα έτος, καθώς και στις καθαρές αμοιβές από μισθωτή εργασία που καταβάλλονται σε ξεναγούς οι οποίοι έχουν την προβλεπόμενη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και συμβάλλονται με τουριστικά - ταξιδιωτικά γραφεία, με μέλη της ένωσης εφοπλιστών επιβατηγών πλοίων και με τουριστικά γραφεία του εξωτερικού άμεσα ή με τα παραρτήματα - πρακτορεία τους στην Ελλάδα, για την πραγματοποίηση τουριστικών προγραμμάτων, που εκείνα οργανώνουν. Με την παρακράτηση αυτή δεν επέρχεται εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης των αμοιβών των εν λόγω ξεναγών και ημερομισθίων. Επίσης, ο φόρος που παρακρατείται σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές δεν μειώνεται κατά ποσοστό 1,5%, κατά την παρακράτησή του. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν από 14.6.2018.
8. Τα φυσικά πρόσωπα τα οποία συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία και τα οποία υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος μέχρι το πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, καταβάλλουν τον φόρο εισοδήματος σε δύο (2) ισόποσες διμηνιαίες δόσεις. Η πρώτη από τις δόσεις αυτές πρέπει να καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Σεπτεμβρίου και η δεύτερη μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Νοεμβρίου κάθε έτους. Η διάταξη αυτή έχει εφαρμογή αν οποιοσδήποτε εκ των δύο συζύγων της κοινής δήλωσης συμμετέχει σε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα. Επίσης, οι δύο (2) δόσεις καταβολής του φόρου εφαρμόζονται και όταν τα πρόσωπα αυτά δεν κάνουν χρήση της 15ήμερης παράτασης στην υποβολή της δήλωσης που ισχύει ειδικά γι’ αυτά. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν από 14.6.2018 και μετά, οπότε η ρύθμιση αυτή καταλαμβάνει και τις δηλώσεις φορολογικού έτους 2017.
9. Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα θα μειώνεται στο μισό όταν αποκτάται για πρώτη φορά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και όχι όταν υποβάλλεται δήλωση για πρώτη φορά. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα.