Το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) συμπλήρωσε φέτος 50 χρόνια από την ίδρυσή του, σηματοδοτώντας μια διαδρομή που ταυτίστηκε με τις μεγάλες μεταβολές της ελληνικής οικονομίας.
Με την ευκαιρία αυτή πραγματοποιήσε ειδική εκδήλωση με αφορμή την ολοκλήρωση της αναβάθμισης των γραφείων για να τιμήσει τους χορηγούς του έργου της αναβάθμισης της ιστορικής του έδρας.
Δημιουργημένο το 1975, στην αυγή της Μεταπολίτευσης, με στόχο την ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα και την έγκυρη ανάλυση των οικονομικών εξελίξεων, το ΙΟΒΕ δεν περιορίστηκε στον ρόλο του παρατηρητή. Ακολούθησε τις κρίσεις και τις ανακάμψεις, στήριξε τον δημόσιο διάλογο σε περιόδους μεταρρυθμίσεων αλλά και αβεβαιότητας, και αποτύπωσε σταθερά την πορεία της χώρας μέσα από τις εκθέσεις και τις παρεμβάσεις του. Πενήντα χρόνια μετά, ο θεσμός γιορτάζει όχι μόνο μια επέτειο, αλλά την ίδια την ιδέα της γνώσης ως δημόσιου αγαθού.
Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του, το ΙΟΒΕ είχε έναν στόχο, όπως αναφέρει και στην ιστοσελίδα του. Nα λειτουργεί με επιστημονική ακεραιότητα, ακαδημαϊκή ουδετερότητα και να αρθρώνει έναν λόγο που να μην εξαρτάται από πολιτικές, κυβερνήσεις ή χορηγούς.
Η ιστορία του ΙΟΒΕ είναι παράλληλη με την ιστορία της μεταπολιτευτικής οικονομίας. Η ένταξη στην ΕΟΚ, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι περίοδοι έντονης ανάπτυξης αλλά και οι κρίσεις, από τη δημοσιονομική περιπέτεια και τα μνημόνια έως την πανδημία, αποτυπώθηκαν στις μελέτες, στους δείκτες, στις αναλύσεις του. Πίσω από κάθε πίνακα, κάθε πρόβλεψη, κάθε έκθεση, κρυβόταν μια προσπάθεια κατανόησης της πραγματικής οικονομίας, με στόχο πάντα το ίδιο: να δείχνει σήμερα τα κρίσιμα ζητήματα του αύριο. Κάθε γενιά οικονομικών συντακτών έχει τις δικές της μνήμες από το ΙΟΒΕ. Για τους νεότερους δημοσιογράφους, οι τριμηνιαίες εκθέσεις, αυτές οι καθιερωμένες πλέον συνεδρίες ανάλυσης και διαλόγου αποτέλεσαν σχολείο. Εκεί, διασταυρώθηκαν οι σκέψεις οικονομολόγων, πολιτικών, τραπεζιτών, επιχειρηματιών. Και εκεί πέρασαν προσωπικότητες που σημάδεψαν τη σύγχρονη οικονομική ιστορία: ο Δημήτριος Π. Μαρινόπουλος, ο Μηνάς Τάνες, ο Μιχαήλ Κορτέσης, ο Οδυσσέας Κυριακόπουλος, ο Παναγιώτης Αθανασόπουλος, ο Παναγιώτης Θωμόπουλος, και σήμερα ο Γιάννης Ρέτσος στην προεδρία.
Στο τιμόνι της Γενικής Διεύθυνσης, οι διαδοχές προσώπων, από τον Γεώργιο Οικονόμου έως τον Γιώργο Προβόπουλο, τον Τρύφωνα Κολλίντζα, τον Λουκά Κυριακόπουλο, τον Τάκη Πολίτη, τον Γιάννη Στουρνάρα και τα τελευταία δώδεκα χρόνια ο Νίκος Βέττας δείχνουν τη συνέχεια ενός οργανισμού που βασίζεται στην τεχνοκρατική γνώση και όχι στον συγκυριακό λόγο.
Το σπίτι του ΙΟΒΕ: ένα κομμάτι της Αθήνας που αναγεννήθηκε
Δεν είναι μόνο το ίδιο το Ίδρυμα που γιορτάζει 50 χρόνια, είναι και το κτίριό του, στο Κουκάκι, που υψώθηκε το 1934 από τον Κωνσταντίνο Β. Σγούτα, έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες αρχιτέκτονες του Μεσοπολέμου και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής του Αθηναϊκού Μοντερνισμού. Χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως κατοικία και περιήλθε στην κυριότητα του ΙΟΒΕ τον Αύγουστο του 1991 με δωρεά των ιδρυτών του, Δημήτρη Μαρινόπουλου, Δημήτρη Κυριαζή και Σπυρίδωνα Μαντζαβίνου. Έκτοτε, μετά τη μερική ανακατασκευή του σε χώρο γραφείων, αποτελεί την έδρα του ΙΟΒΕ, στεγάζοντας το επιστημονικό δυναμικό του Ιδρύματος, τις διοικητικές και λοιπές υπηρεσίες του. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του ΙΟΒΕ, η περιοχή Μακρυγιάννη, στους πρόποδες της Ακρόπολης, δεν επιλέχθηκε τυχαία από τους ιδρυτές του ΙΟΒΕ για την έδρα του. Αποτέλεσε συνοικία προσωπικοτήτων των γραμμάτων και του πολιτισμού και είναι συνδεδεμένη με σπουδαία ιστορικά και πολιτισμικά στοιχεία της ταυτότητας της Αθήνας, ενώ η γειτνίαση με το κέντρο της πόλης και την Λεωφ. Συγγρού, κατέστησε την περιοχή ιδανική για τη στέγαση ενός εξωστρεφούς Ιδρύματος. Μεταγενέστερα, η γραμμή του Μετρό επέτρεψε ευκολότερη πρόσβαση.
Με απόφαση του ΔΣ το 2020 και πρωτοβουλία του αείμνηστου Προέδρου του, Οδυσσέα Κυριακόπουλου, το ΙΟΒΕ προχώρησε στο έργο κτιριακής και ψηφιακής αναβάθμισης της έδρας του με στόχο τη δημιουργία ενός λειτουργικού, ασφαλούς, ψηφιακά και ενεργειακά σύγχρονου χώρου εργασίας για την εξασφάλιση υψηλής εργασιακής εμπειρίας και την εξυπηρέτηση φιλοξενίας συναντήσεων, συσκέψεων και εκδηλώσεων.
Το έργο ολοκληρώθηκε το 2024 χάρη σε δωρεές και μεγάλες χορηγίες (Raycap, DIMAND, Όμιλος ΒΙΟΧΑΛΚΟ, Όμιλος ΤΙΤΑΝ, Οδυσσέας Κυριακόπουλος, Παναγιώτης Λασκαρίδης, Θεόφιλος Πριόβολος, Metlen Energy, Παπαστράτος ΑΒΕΕ, Ίδρυμα «Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακοπούλου», LAMDA Development) και πολλών άλλων
Η αξία του ΙΟΒΕ, όπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, δεν βρίσκεται μόνο στις εκθέσεις που παρουσιάζει ή στους δείκτες που υπολογίζει. Βρίσκεται στην ικανότητα να μετατρέπει τους αριθμούς σε κατανόηση, να προσφέρει γέφυρες μεταξύ επιστήμης και πολιτικής, μεταξύ οικονομολόγων και πολιτών. Το ΙΟΒΕ δεν ένιωσε ποτέ "κρατικό" ούτε "ιδιωτικό", ένιωσε πάντοτε υπηρέτης της δημόσιας γνώσης. Με χρηματοδότηση που δεν είναι μόνιμη και προέρχεται από διεθνείς οργανισμούς, συνδέσμους, ιδρύματα, επιχειρήσεις και δωρητές, το Ίδρυμα κατάφερε να διατηρήσει την αυτονομία του και να λειτουργεί με διαφάνεια και τεχνοκρατική συνέπεια, μια σπάνια ισορροπία για τα ελληνικά δεδομένα.
Σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, οι αναλύσεις του δεν είναι απλώς τεχνικές, συχνά αποτελούν σημείο αναφοράς για τον δημόσιο διάλογο, καθώς οι αναλύσεις του δεν "εξηγούν" απλώς την οικονομία, αλλά συμβάλλουν στη διαμόρφωσή της.
ΠΗΓΗ:ΑΠΕ
