«Νάρκη» για το ασφαλιστικό σύστημα αποτελούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στον ΕΦΚΑ, καθώς το συνολικό ποσό έχει ξεπεράσει τα 50 δισ. ευρώ, χωρίς να υπάρχουν όμως ασφαλείς εκτιμήσεις για το ποσό που μπορεί πραγματικά να εισπραχθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι 4 στα 10 ευρώ που οφείλονται στο ΚΕΑΟ, δηλαδή σχεδόν 20 δισ., αφορούν... αρχαία χρέη που είχαν δημιουργηθεί πριν το 2009!
Το Ελεγκτικό Συνέδριο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στην κυβέρνηση για αυτό το πρόβλημα. Τονίζει στην τελευταία του έκθεση για τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών ότι η διαχείριση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ) αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Όπως επισημαίνει, αν και παρατηρείται αύξηση των εισπράξεων, η πραγματική εισπραξιμότητα των συσσωρευμένων οφειλών αποτελεί ζήτημα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Το Ελεγκτικό Συνέδριο επισημαίνει την ανάγκη για ενίσχυση των πρωτοβουλιών αποτελεσματικής διαχείρισης των σωρευμένων ασφαλιστικών οφειλών από το ΚΕΑΟ, με στόχο τη δημιουργία μιας ρεαλιστικής εικόνας για το πράγματι ανακτήσιμο ποσό.
Τοπίο στην ομίχλη η εισπραξιμότητα
Αναφερόμενο σε στοιχεία του τέλους 2024, το ΕΛ.ΣΥΝ. σημειώνει ότι το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στο τέλος του 2024 ανήλθε σε 49,29 δισ. ευρώ.
Όμως, το τι πραγματικά μπορεί να εισπράξει το ΚΕΑΟ είναι εντελώς αβέβαιο, καθώς ένα πολύ μεγάλο μέρος των οφειλών χάνονται… στα βάθη του χρόνου: Το 40,48% (δηλαδή 19,95 δισ. ευρώ) ανάγονται στο έτος 2009 ή και παλαιότερα. Πρόκειται, δηλαδή, για χρέη ηλικίας 16 ετών ή και περισσότερο. Ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα δημιουργεί το γεγονός ότι μετά το 2009 ξέσπασε η μεγάλη οικονομική κρίση, που μετέβαλε δραματικά τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας και, κατ' επέκταση, των περισσότερων οφειλετών του ΕΦΚΑ.
Το ΕΛ.ΣΥΝ. σημειώνει ότι ήδη το ΚΕΑΟ έχει κατατάξει οφειλές σχεδόν 10 δισ. (9,8 δισ.) στην κατηγορία των οφειλών χαμηλής εισπραξιμότητας, όμως αφήνει σαφώς να εννοηθεί ότι τα χρέη που τελικά θα μείνουν ανείσπρακτα θα είναι πολύ μεγαλύτερα.
Στην έκθεση τονίζεται η μεγάλη αύξηση των ανείσπρακτων οφειλών την περίοδο 2021 – 2024, με την προσθήκη νέων οφειλών ύψους 8,2 δισ. ευρώ. Οι ετήσιες εισπράξεις του ΚΕΑΟ για το 2024 ανήλθαν σε 1,96 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά περίπου 15% σε σχέση με το 2023. Αυτή η επίδοση είναι η υψηλότερη από την έναρξη λειτουργίας του ΚΕΑΟ, σημειώνει το ΕΛ.ΣΥΝ.
Από τα πρόστιμα η μεγάλη αύξηση οφειλών
Σύμφωνα με τη δεύτερη Τριμηνιαία Έκθεση Προόδου του ΚΕΑΟ για το 2025, την οποία αναλύει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή του, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στο τέλος του Ιουνίου 2025 διαμορφώθηκε στα 50,29 δισ. ευρώ, με μια αύξηση περίπου 1,71 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024.
Ένα ανησυχητικό στοιχείο που σχετίζεται άμεσα και με την εισπραξιμότητα είναι ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των οφειλών αφορούν πρόστιμα: τα 29,84 δισ. ήταν κύριες οφειλές και 20,44 δισ. τα πρόστιμα.
Μάλιστα, κατά το μεγαλύτερο μέρος της η αύξηση των οφειλών στο 12μηνο που έληξε στο τέλος Ιουνίου οφείλεται στα πρόστιμα: αυξήθηκαν κατά 1,55 δισ. ευρώ, ενώ οι κύριες οφειλές μόνο κατά 161,91 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση στις κύριες ληξιπρόθεσμες οφειλές (161,91 εκατ. ευρώ) πηγάζει κυρίως από τους μεγάλους οφειλέτες. Στο εύρος οφειλής άνω των 10.000 ευρώ, η συνολική αύξηση ήταν κατά 501,7 εκατ. ευρώ, ενώ στις κύριες ληξιπρόθεσμες οφειλές κάτω των 10.000 ευρώ παρατηρήθηκε μείωση κατά 339,7 εκατ. ευρώ.
