Για πρώτη φορά δικαστήριο ακύρωσε πλειστηριασμό επειδή το ακίνητο κατέληξε σε εταιρεία η οποία συνδέεται με τον servicer που επέσπευσε τον πλειστηριασμό.
Με την απόφαση αυτή μπαίνει φρένο στην πρακτική των servicers να ιδιοποιούνται τα ακίνητα που βγάζουν σε πλειστηριασμό για λογαριασμό των funds βάζουν τα δικαστήρια.
Επισημαίνεται ότι με παρασκηνιακές πιέσεις στην κυβέρνηση οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων απαιτήσεων έχουν πετύχει να καταργηθεί από τον Δεκέμβριο του 2023 η διάταξη του 2015 που απαγόρευε αυτή την πρακτική.
Με νέα απόφασή του, που δημοσιεύθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2025, το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης ακύρωσε αναγκαστικό πλειστηριασμό που είχε επισπεύσει μία από τις τέσσερις μεγάλες εταιρείες διαχείρισης δανείων, μέσω του οποίου ένα διαμέρισμα είχε κατακυρωθεί σε εταιρεία που είχε δεσμούς με τον servicer.
Η ανακόπτουσα ζήτησε την ακύρωση πράξεων αναγκαστικού πλειστηριασμού του ακινήτου της, ο οποίος διενεργήθηκε στις 21.02.2025. Η τιμή της πρώτης προσφοράς ήταν 80.000 ευρώ και η τιμή κατακύρωσης ένα ευρώ παραπάνω (80.001 ευρώ).
Ο βασικός λόγος της ανακοπής, που οδήγησε στην ακύρωση του πλειστηριασμού αφορούσε την καταστρατήγηση της διάταξης του άρθρου 1 §1ε΄ Ν. 4354/2015. Όπως εξηγεί ο δικηγόρος Γιάννης Αντωνιάδης, που χειρίσθηκε την υπόθεση, το δικαστήριο έκρινε ότι ο πλειοδότης ήταν στον ίδιο όμιλο εταιριών με την επισπεύδουσα τον πλειστηριασμό εταιρία, κάτι που απαγορεύεται με ρητή διάταξη του ν. 4354/2015. Η απαγόρευση αυτή είχε τεθεί ως ελάχιστη προστασία των οφειλετών από τις διατάξεις του ανωτέρω νόμου.
Προκειμένου να παρακάμψουν αυτήν την απαγόρευση οι εταιρίες διαχείρισης δημιούργησαν ξεχωριστές ανώνυμες εταιρίες, οι οποίες τυπικά έχουν άλλο ΑΦΜ αλλά ουσιαστικά πρόκειται για την ίδια εταιρία, καθώς έχουν κοινή μετοχική σύνθεση, κοινή διοίκηση, κοινή έδρα, παρόμοια επωνυμία και έχουν δώσει πληρεξούσιο για συμμετοχή στον πλειστηριασμό στην εταιρία διαχείρισης.
Το δικαστήριο με την απόφαση του έκρινε, αποδεχόμενο τον σχετικό λόγο ανακοπής, ότι συντρέχει περίπτωση άρσης αυτοτέλειας του νομικού προσώπου, δηλαδή ότι η εταιρία δημιουργήθηκε για την καταστρατήγηση των διατάξεων της απαγόρευσης του νόμου. Ότι ουσιαστικά πρόκειται για το ίδιο νομικό πρόσωπο που επισπεύδει τον πλειστηριασμό και πλειοδότησε για το ακίνητο και ακύρωσε τον πλειστηριασμό για παράβαση της σχετικής απαγόρευσης.
Ο κ. Αντωνιάδης σημειώνει ότι, ενώ αποφάσεις για άρση αυτοτέλειας του νομικού προσώπου υπάρχουν και σε επίπεδο Αρείου Πάγου για άλλα θέματα, είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται στο πεδίο της αναγκαστικής εκτέλεσης.
Ο νόμος που ακόμη και σήμερα «στοιχειώνει» τους servicers
Ο νόμος του 2015 είχε τη λογική «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», δηλαδή είχε στόχο να αποτρέψει οι ίδιοι οι πιστωτές που θα «έβγαζαν στο σφυρί» ακίνητα να τα αποκτούν μέσω του πλειστηριασμού. Οι servicers άσκησαν πιέσεις στο παρασκήνιο στην κυβέρνηση για να καταργήσει αυτή τη διάταξη,όπως και έγινε με τον νόμο 5072/2023.
Το άρθρο 1, παράγραφος ε΄ του Ν. 4354/2015 (όπως ίσχυε μέχρι την κατάργησή του από τον Ν. 5072/2023 για νέες πράξεις μετά τις 30.12.2023) έθετε μία σαφή απαγόρευση στις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (Servicers) να αποκτήσουν ακίνητη περιουσία που συνδέεται με τα δάνεια που διαχειρίζονται, είτε μέσω μεταβίβασης, εκχώρησης, εθελοντικής εκποίησης, είτε από πλειστηριασμό.
Όμως, ακόμη και σήμερα εξακολουθούν να εκδίδονται αποφάσεις με βάση τον ευνοϊκό για τους δανειολήπτες νόμο του 2015. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι, παρά την κατάργηση των άρθρων 1-3 του Ν. 4354/2015 από τον Ν. 5072/2023, η απαγόρευση αυτή παραμένει εφαρμοστέα για τις πράξεις πώλησης και μεταβίβασης απαιτήσεων, καθώς και για τις συμβάσεις διαχείρισης αυτών, οι οποίες έλαβαν χώρα μέχρι την 30η Δεκεμβρίου 2023.
Οι περισσότερες τέτοιες πράξεις και συμβάσεις έχουν λάβει χώρα πριν το τέλος του 2023, άρα οι δανειολήπτες μπορούν ακόμη και σήμερα να αξιοποιούν το καταργημένο άρθρο για να μπλοκάρουν τις κινήσεις των servicers στα δικαστήρια, καθώς η νομική βάση για την ακύρωση των πλειστηριασμών αυτού του τύπου, για παλαιότερες τιτλοποιήσεις, εξακολουθεί να ισχύει.
