Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι περιπτώσεις δανειοληπτών που λαμβάνουν προτάσεις ρύθμισης οφειλών από servicers, χωρίς να είναι σε θέση να εκτιμήσουν αν οι όροι είναι πραγματικά συμφέροντες. Μία ρύθμιση μπορεί να φαίνεται ελκυστική λόγω χαμηλής δόσης, αλλά να περιλαμβάνει υψηλό συνολικό κόστος, κυμαινόμενο επιτόκιο ή αόριστες προϋποθέσεις διαγραφής.
Στην πράξη, πολλές προτάσεις γνωστοποιούνται τηλεφωνικά, με πίεση για άμεση απάντηση. Ωστόσο, καμία πρόταση δεν πρέπει να αξιολογείται χωρίς γραπτή τεκμηρίωση.
Η έγγραφη πρόταση πρέπει να αναφέρει με σαφήνεια:
- το υπόλοιπο οφειλής,
- τη διάρκεια αποπληρωμής,
- το επιτόκιο (σταθερό ή κυμαινόμενο),
- το ποσό προκαταβολής,
- τους όρους διαγραφής ή επανεξέτασης.
Το επιτόκιο συνήθως προσδιορίζεται ως Euribor 3M + περιθώριο (2,5%–4%) + εισφορά 0,6% του ν. 128/1975, οδηγώντας σε τελικό επιτόκιο που σήμερα μπορεί να υπερβαίνει το 6%.
Παράλληλα, μια πολύ μακρά διάρκεια (π.χ. 15-20 έτη) μειώνει τη δόση, αλλά διπλασιάζει το συνολικό κόστος της ρύθμισης.
Η βιωσιμότητα της ρύθμισης αποτελεί τον βασικό δείκτη. Για ιδιώτες, θεωρείται αποδεκτή όταν η μηνιαία δόση δεν υπερβαίνει το 35-40% του καθαρού εισοδήματος, ενώ για επιχειρήσεις το 30% των EBITDA.
Πέρα από το ύψος της δόσης, είναι κρίσιμο να υπάρχει δοσολόγιο, που να δείχνει τη διαχρονική κατανομή τόκων και κεφαλαίου, ώστε να φαίνεται αν η οφειλή μειώνεται ουσιαστικά.
Συνηθισμένες "παγίδες" στις προτάσεις ρύθμισης
Μεταξύ των συνηθισμένων παγίδων που εντοπίζονται σε προτάσεις ρύθμισης περιλαμβάνονται:
- Προκαταβολές χωρίς γραπτή πρόταση
- Αόριστες υποσχέσεις διαγραφής
- Χαμηλές δόσεις με υπερβολική διάρκεια
- Έλλειψη σαφών όρων για την άρση εμπράγματων εξασφαλίσεων
Εφόσον οι όροι δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες του οφειλέτη, υπάρχει δυνατότητα υποβολής τεκμηριωμένης αντιπρότασης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (Ν. 4224/2013).
Συνολικά, η αξιολόγηση μιας πρότασης ρύθμισης δεν αποτελεί τυπική διαδικασία, αλλά καθοριστικό βήμα χρηματοοικονομικής προστασίας. Η λεπτομερής ανάλυση των όρων και η σύγκριση με εναλλακτικές λύσεις είναι αυτά που καθορίζουν αν μια ρύθμιση θα αποδειχθεί βιώσιμη και δίκαιη ή αν θα οδηγήσει σε νέα αδυναμία πληρωμών.
* Οι πληροφορίες αυτού του άρθρου προέρχονται από την εξειδικευμένη εταιρεία Solvdebt και δημοσιεύονται καθαρά ενημερωτικά.
