Κατά πλειοψηφία εγκρίθηκαν από την επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και Εθνικής Άμυνας της Βουλής, τα δύο μνημόνια συνεργασίας για το Κέντρο Αριστείας για την Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα.
Ειδικότερα, κατά πλειοψηφία εγκρίθηκε η «κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ του υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας, του υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, του υπουργείου Άμυνας της Τσέχικης Δημοκρατίας, του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ρουμανίας και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκικής Δημοκρατίας (ενεργούντος δια λογαριασμό της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας), σε σχέση με τη σύσταση, διοίκηση και λειτουργία του Κέντρου Αριστείας για Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα (IAMD COE Operational MOU)» και η «κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας, του υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, του υπουργείου Άμυνας της Τσέχικης Δημοκρατίας, του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ρουμανίας και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκικής Δημοκρατίας (ενεργούντος δια λογαριασμό της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας), καθώς επίσης και του Στρατηγείου του Ανώτατου Συμμαχικού Διοικητή Μετασχηματισμού του ΝΑΤΟ, αναφορικά με τη λειτουργική σχέση όσον αφορά το Κέντρο Αριστείας για Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα (IAMD COE Functional Relationship MoU)».
«Η αντιπυραυλική και αντιαεροπορική άμυνα ήταν ανέκαθεν βασικός στόχος της Νατοϊκής Συμμαχίας, αλλά και πάντα ήταν στον σχεδιασμό της άμυνας κάθε χώρας», ανέφερε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος και πρόσθεσε ότι το Κέντρο Αριστείας είναι εργαστήριο μελέτης και ανάπτυξης τακτικών αντιμετώπισης, στο πλαίσιο της αντιπυραυλικής προστασίας και ο ρόλος του είναι υποστηρικτικός. Η αποστολή του, όπως είπε, είναι η βελτίωση, η εξειδίκευση των δυνατοτήτων των κρατών μελών της Συμμαχίας, σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων και των επιχειρήσεων που αφορούν στην ολοκληρωμένη αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα. Η Ελλάδα, που φιλοξενεί το Κέντρο Αριστείας, παρέχει την αρχική υποδομή, τον εξοπλισμό, το προσωπικό υποστήριξης και τη διοικητική μέριμνα, όπως ορίζουν τα μνημόνια. Έδρα του Κέντρου Αριστείας είναι τα Χανιά.
«Αυτά τα δύο μνημόνια που καλείται να κυρώσει η Βουλή είναι μια υπόθεση επωφελής για την Ελλάδα, η οποία αυξάνει το αμυντικό της αποτύπωμα, ως χώρα μέλος της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ», είπε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας και υπογράμμισε ότι αναβαθμίζεται ο ρόλος της Ελλάδας στη Συμμαχία και το Κέντρο Αριστείας αναμένεται να αποδώσει σημαντική τεχνογνωσία στον κρίσιμο τομέα της αεράμυνας, να αποτελέσει πόλο έλξης για εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό από άλλες χώρες. Όπως εξάλλου υπογράμμισε ο κ. Παναγιωτόπουλος, η εξωστρέφεια της χώρας θα ενισχυθεί σε διεθνές επίπεδο, με τη συμμετοχή και τη διοργάνωση πολυεθνικών συνεργασιών-σεμιναρίων-εκπαιδεύσεων και ασκήσεων, σχετικών με τη λειτουργία του Κέντρου. Πέραν αυτών, θα αναβαθμιστεί περαιτέρω και ο στρατηγικός ρόλος της Κρήτης, ως περιφερειακού κέντρου εκπαίδευσης και παροχής υποστήριξης.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, βουλευτές έθεσαν ζήτημα για τον ρόλο της Τουρκίας, με δεδομένη τη στρατηγική όξυνσης της Άγκυρας. «Η Τουρκία είναι χώρα μέλος του ΝΑΤΟ. Άρα, η ζωή στο ΝΑΤΟ έχει να κάνει και με την σχέση με την Τουρκία, η οποία σε επίπεδο διμερές είναι όπως είναι, αλλά από εκεί και πέρα, δεδομένο είναι ότι η Τουρκία αποτελεί και μέλος της Συμμαχίας», είπε ο κ. Παναγιωτόπουλος, για να υπογραμμίσει: «Εμείς θέλουμε η Ελλάδα να έχει αμυντικό αποτύπωμα και έξω από τα όρια της χώρας. Και το έχει το αμυντικό αποτύπωμα, διότι διαθέτει ικανές επιχειρησιακά και άρτια εκπαιδευμένες Ένοπλες Δυνάμεις. Θέλουμε λοιπόν να είμαστε περισσότερο εξωστρεφείς, σε ό,τι αφορά στη συμμαχική μας ιδιότητα, είτε στους κόλπους της ΕΕ, τώρα που εξελίσσεται η ιδέα της δημιουργίας του ευρωστρατού, είτε στους κόλπους του ΝΑΤΟ».
Καθώς κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης διατυπώθηκε κριτική για την αποστολή της μοίρας Patriot στη Σαουδική Αραβία, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας επισήμανε ότι τα patriot είναι ένα ακόμα σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας, δεν κάνουν επιθετικές ενέργειες, αλλά εξουδετερώνουν άλλους πυραύλους που εισέρχονται για να προσβάλουν στόχους. Ο κ. Παναγιωτόπουλος ανέφερε, ότι η αποστολή των patriot εντάσσεται στις προσπάθειες δημιουργίας μιας αντιπυραυλικής ομπρέλας άμυνας σε ευαίσθητες υποδομές στη Σαουδική Αραβία, που κρίθηκε ότι είναι ευάλωτες σε προσβολές από μη επανδρωμένα οχήματα και άλλα συστήματα που χαρακτηρίζονται μη συμβατικά. «Μας το ζήτησαν οι Σαουδάραβες με τους οποίους η συμμαχική μας σχέση έχει ενισχυθεί πάρα πολύ το τελευταίο διάστημα», είπε ο κ. Παναγιωτόπουλος. Είχε προηγηθεί ο Γιώργος Κατρούγκαλος, που είπε ότι «η αποστολή patriot στη Σαουδική Αραβία, η εμπλοκή μας, για πρώτη φορά, σε στρατιωτική σύρραξη εκτός αποφάσεων διεθνών οργανισμών, η εμπλοκή μας, για πρώτη φορά, σε σύγκρουση σουνιτών και σιιτών, δεν αποτελεί απλώς λανθασμένη δήλωση τιμής σε αυτό τον παρωχημένο "ατλαντισμό", αλλά και στρατηγικά μεγάλο σφάλμα».
Στη συζήτηση που προηγήθηκε, ο εισηγητής της ΝΔ, Ανδρέας Νικολακόπουλος, είπε ότι τα δύο μνημόνια προάγουν και υπηρετούν τις επιδιώξεις της στρατιωτικής διπλωματίας και εξωτερικής πολιτικής της χώρας, όπως αυτές καταγράφονται στο πλαίσιο της πολιτικής εθνικής άμυνας. Με τις συμφωνίες αυτές προωθούνται τα συμφέροντα των συμμετεχόντων κρατών και μια πολιτική συμβατή με τις αρχές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Επίσης, ενισχύονται οι σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών, είπε ο κ. Νικολακόπουλος και πρόσθεσε: «Ενισχύουμε τη χώρα μας, ενισχύουμε τις σχέσεις με γειτονικά μας κράτη και μέλη και τη θέση μας στη βορειοατλαντική συμμαχία. Έχουμε αποδείξει ως χώρα ότι δεν διστάζουμε να προασπίσουμε τα δικαιώματά μας, στο πλαίσιο πάντα των συνταγματικών μας επιταγών και του διεθνούς δικαίου και αυτό οφείλεται σε μια συλλογική προσπάθεια που έχει αναδειχθεί από την παρούσα κυβέρνηση. Μια εξωτερική πολιτική που οχυρώνει την πατρίδα μας και προωθεί την ασφάλεια, την εμπιστοσύνη και την σταθερότητα, ανοίγοντας ταυτόχρονα νέες μακρόπνοες προοπτικές».
Επιφύλαξη για την Ολομέλεια δήλωσε ο εισηγητής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Δημήτρης Χαρίτου, που σημείωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατανοεί και αντιλαμβάνεται τα δύο μνημόνια, ενταγμένα μόνο στο πλαίσιο των δεσμευτικών υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η Ελλάδα έναντι του ΝΑΤΟ. «Τέτοιες κινήσεις, μπροστά στις μεγάλες εν εξελίξει αλλαγές στο ευρύτερο γεωπολιτικό μας περιβάλλον, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ότι εντάσσονται, εκ των πραγμάτων, στο πλαίσιο των ανταγωνισμών των μεγάλων δυνάμεων και κυρίως προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας πολυδιάστατης πολιτικής που αποτελεί έλλειμμα της πολιτικής που εσείς ακολουθείτε» είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρόσθεσε:
«Υπάρχει ανάγκη να διευκρινιστεί, γιατί γεννά εύλογα ερωτήματα, αναφορά στην εισηγητική έκθεση για τη συμβολή του κέντρου αριστείας στην αρχική διαμόρφωση των κειμένων, υποστηρίζοντας την εθνική μας θέση στα θέματα του ελέγχου του εναέριου χώρου».
Υπέρ των δύο συμφωνιών τάχθηκε ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής, Δημήτρης Κωνσταντόπουλος. «Με την εφαρμογή των δύο μνημονίων κατανόησης, η Ελλάδα θα μπορεί να παρακολουθεί όλες τις τρέχουσες εξελίξεις και αυτό δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει, στο συνεχώς, φυσικά, μεταβαλλόμενο πεδίο της αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας, κάτι άλλωστε που επιβάλλεται για την εθνική μας άμυνα», ανέφερε ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής.
«Όλες οι πρόσφατες, αλλά και αυτές που έρχονται, ελληνο-αμερικανικές συμφωνίες, αποτυπώνουν την επιδίωξη για πιο ενεργητική εμπλοκή στους σχεδιασμούς των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς με τη Ρωσία και την Κίνα. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται η κυβέρνηση της ΝΔ σε σύμπλευση με τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛ και τα άλλα αστικά κόμματα», είπε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Νικόλας Παναστάσης, που καταψήφισε τις δύο συμφωνίες που προειδοποίησε ότι «η πολιτική της εμπλοκής στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς είναι άκρως επικίνδυνη, μπλέκει το λαό μας σε αντιπαραθέσεις ισχυρών δυνάμεων και τον στοχοποιεί».
Επιφύλαξη για την τελική θέση του κόμματος του στην Ολομέλεια δήλωσε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Αντώνης Μυλωνάκης. «Αυτό το κέντρο αριστείας, τι θα δώσει στην πατρίδα μας, για ποιο λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ τότε, φαγώθηκε, σώνει και καλά, να προτείνει αυτό το στρατηγείο; Ουσιαστικά είναι ένα κέντρο το οποίο ανήκει στο στρατηγείο του ΝΑΤΟ στη Σμύρνη, το οποίο εκεί θα δίνει την αναφορά του, θα έρχονται θα εκπαιδεύονται στην αντιαεροπορική, αντιπυραυλική ασπίδα και θα υπάρχουν εδώ Τούρκοι αξιωματικοί, οι οποίοι σε όλη την αντιαεροπορική και την αντιπυραυλική κάλυψη της πατρίδας μας, είδαν την προοπτική να έχουν λόγο», είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης.
Κατά των δύο μνημονίων συνεργασίας τάχθηκε ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25, Κλέων Γρηγοριάδης. «Γινόμαστε μάρτυρες μιας απολύτως σουρεαλιστικής κατάστασης, όπου η Ελλάδα, από κοινού με την μόνη υπαρκτή στρατιωτική απειλή εναντίον της, αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο -η οποία όλοι ξέρουμε πως λέγεται Τουρκία, με τη μόνη χώρα που την απειλεί και δημοσίως, έχει καταθέσει ότι την απειλεί αφού έχει πει ότι θεωρεί αιτία πολέμου απλώς το να υπερασπιστούμε τα αυτονόητα κυριαρχικά μας δικαιώματα- με αυτήν τη χώρα σε αγαστή συνεργασία και με ακόμα τρεις νατοϊκές χώρες, η Ελλάδα ιδρύει έναν νέο στρατιωτικό οργανισμό που η κυβέρνησή μας λέει ότι ενισχύει τη στρατιωτική διπλωματία και αναβαθμίζει τη θέση μας και της Κρήτης, ότι αναβαθμίζει τη θέση της χώρας αναφορικά με τα εθνικά θέματα της Ελλάδος», ανέφερε ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25.
Στην οπτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης απέναντι στα δύο μνημόνια, αναφέρθηκε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θοδωρής Δρίτσας. «Το ζήτημα από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ έχει να κάνει με το πώς σε αυτό τον ταραγμένο κόσμο και στις εξελίξεις που υπάρχουν και στα ανοικτά ζητήματα που υπάρχουν, η Ελλάδα θα είναι παρούσα ή απούσα. Αν θα είναι μέσα σε αυτό το νατοϊκό πλαίσιο ενεργό στοιχείο, για να επηρεάζει, όσο είναι δυνατόν, η δύναμη η ελληνική, εξελίξεις ή όχι», είπε ο κ. Δρίτσας και υπογράμμισε την ανάγκη άσκησης πολυδιάστατης, ανεξάρτητης, εξωτερικής φιλειρηνικής πολιτικής, η οποία θα αναδεικνύει την Ελλάδα χώρα και πόλο σταθερότητας, ειρήνης, συνεννόησης.
«Και τα δύο αυτά μνημόνια συνεργασίας που καλούμαστε σήμερα να αξιολογήσουμε, είναι μνημόνια ενίσχυσης της γεωπολιτικής θέσης της χώρας μας μέσα στην εταιρική συμμαχία», ανέφερε ο βουλευτής της ΝΔ, Γιώργος Κουμουτσάκος και σχολίασε: «Αναζητούμε πολιτικές και εξελίξεις που βάζουν την Ελλάδα ψηλά στην αξιολόγηση βαρύτητας των συμμαχικών χωρών. Και αυτό γιατί; Για να μπορούμε μέσα στη συμμαχία να ισορροπούμε, όχι μόνο λεκτικά και διπλωματικά, αλλά και επιχειρησιακά, τον ρόλο που έχει η Τουρκία. Αν αυτό το κέντρο αριστείας, για το οποίο συζητούμε που είναι απολύτως ενταγμένο στη νέα δομή του ΝΑΤΟ, δεν γινότανε στην Κρήτη και γινότανε, με εμάς ή χωρίς εμάς, στην Τουρκία, τότε θα περίμενα μια οξύτατη αντιπολίτευση και κριτική, από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Τότε θα ήταν η στιγμή μιας πολύ αυστηρής κριτικής και μιας δύσκολης θέσης για την κυβέρνηση. Αλλά δεν βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση γιατί επιτελούμε με αυτές τις δύο συμφωνίες κάτι το οποίο αναβαθμίζει τη βαρύτητα της Ελλάδας μέσα στην Ατλαντική συμμαχία».
«Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης αποτελεί και τον καλύτερο τρόπο εξυπηρέτησης των δικών μας συμφερόντων», ανέφερε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος και πρόσθεσε: «Δεν μπορείτε να υπερασπίσετε τα εθνικά συμφέροντα, εντός του κλίματος του φιλοατλαντισμού, της αντίληψης της Ελλάδας ως προκεχωρημένου φυλακίου των Ηνωμένων Πολιτειών, που ανήκε σε άλλες εποχές και σε άλλους συσχετισμούς. Εμείς είμαστε αυτοί που αναβαθμίσαμε τις σχέσεις της Ελλάδας με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε επίπεδο στρατηγικού διαλόγου. Εγώ πήγα στην Ουάσιγκτον το 2018. Πήγα, όμως, όπως ήταν η πολυδιάστατη πολιτική μας, στη βάση της αμοιβαιότητας των συμφερόντων και με πρώτιστο οδηγό τα εθνικά συμφέροντα. Σε μια τέτοια πολιτική, θα πρέπει, αν μπορείτε, να επιστρέψετε».
