Σε μαραθώνιο διαπραγματεύσεων επιδίδεται η ελληνική κυβέρνηση με τους εκπροσώπους των δανειστών, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας που θα ανοίξει το δρόμο αφενός για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και αφετέρου για την αναδιάρθρωση του χρέους. Πρόκειται για την πρώτη φορά από το 2012 όπου το ζήτημα του reprofiling για το ελληνικό χρέος τίθεται επίσημα επί τάπητος με προοπτική λύσης. Να σημειωθεί ωστόσο ότι το ΔΝΤ, δια στόματος Κριστίν Λαγκάρντ ξεκαθάρισε ότι απουσιάζει από το τραπέζι των συζητήσεων, η λύση του κουρέματος στην ονομαστική αξία του χρέους. Αυτή επιλογή θα βόλευε ιδανικά το ΔΝΤ, ωστόσο θα έβρισκε αντίθετη την γερμανίδα Καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ η οποία το χαρακτηρίζει μη νόμιμο εντός Ευρωζώνης. Σε αυτή τη φάση, ο Ελληνας πρωθυπουργός αναγκάζεται να δώσει γη και ύδωρ, σε επίπεδο δημοσιονομικών, καθώς ο σχεδιασμός για εφαρμογή των μέτρων με αναθεωρημένο –έστω και λογιστικά χρέος- δεν περνάει. Συνεπώς είναι αναγκασμένος να δεχθεί μέτρα κάλυψης του διευρυμένου δημοσιονομικού και χρηματοδοτικού κενού, τα οποία περιλαμβάνουν αυξήσεις ΦΠΑ και άμεσων φόρων, καθώς και μειώσεις δαπανών. Αμφίβολο είναι αν σε αυτό το πακέτο θα προστεθεί η ρήτρα ανάπτυξης ή καλύτερων επιδόσεων που θα επιτρέπει αναδιανομή φόρων υπέρ ασθενέστερων σε περίπτωση υπέρβασης των στόχων.
Εάν τελικώς επιτευχθεί συμφωνία για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης -σε συνδυασμό με μια πρώτη δέσμη αποφάσεων για το χρέος- η ελληνική κυβέρνηση θα μπορέσει να κερδίσει χρόνο μέχρι το κρίσιμο δημοψήφισμα για το Brexit. Σε κάθε περίπτωση, η λύση που θα δοθεί στην Ελλάδα θα αφήνει ανοιχτές αρκετές εκκρεμότητες για τη δεύτερη αξιολόγηση.
Χαμηλώνει τον πήχη των προσδοκιών ο Σόιμπλε
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε, χαμηλώνοντας τις προσδοκίες για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. O υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας δήλωσε στη γερμανική τηλεόραση ότι είναι «αρκετά αισιόδοξος» ότι θα βρεθεί μια λύση στο θέμα της Ελλάδας τις επόμενες λίγες εβδομάδες, ωστόσο πρόσθεσε ότι η λύση αυτή δεν θα περιλαμβάνει ενδεχόμενη ελάφρυνση χρέους.
Βέβαια εάν η λύση δεν περιλαμβάνει ελάφρυνση χρέους που θα οδηγεί σε βιωσιμότητα (του χρέους) το ΔΝΤ, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα συμμετέχει ενεργά στο Ελληνικό Πρόγραμμα όπως έχει δηλώσει κατ' επανάληψη.
«Θα βρούμε μια λύση τις επόμενες εβδομάδες, αλλά δεν θα έχει να κάνει με την ελάφρυνση χρέους αλλά κυρίως με την Ελλάδα που θα πρέπει να κάνει περισσότερα προκειμένου να καταστεί μια ανταγωνιστική οικονομία» τόνισε ο Γερμανός υπουργός σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο ARD.
Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υποστήριξε ότι δεδομένου του ότι η περίοδος ωρίμανσης του ελληνικού χρέους ανέρχεται ήδη σε 35 χρόνια και οι πληρωμένες τόκων αναβλήθηκαν για ένα διάστημα 10 ετών, εκείνοι που μιλούν για ελάφρυνση χρέους απλά «δεν θέλουν να μιλήσουν για το τι η Ελλάδα πρέπει να κάνει» κι η Αθήνα χρειάζεται να εκπληρώσει τους όρους που έχουν τεθεί.
«Βοηθάμε την Ελλάδα- αγοράζουμε χρόνο» υπογράμμισε προσθέτοντας ότι οι πιστωτές πάντα τηρούν τις συμφωνίες τους.
Τα σενάρια για το χρέος
Όσον αφορά στο σενάριο του reprofiling του ελληνικού χρέους μπορεί να υλοποιηθεί σε φάσεις και άμεσα.
- Μια φάση θα είναι άμεσα πριν την έγκριση του αιτήματος και θα αφορά τη διαχείριση των ταμειακών εκροών για την κάλυψη των δόσεων για τους επόμενους 12 μήνες
- Εν συνεχεία και μετά την υλοποίηση άλλου πακέτου προαπαιτουμένων θα υπάρξει μείωση και αναπροσαρμογή των επιτοκίων
- και σε τρίτο στάδιο, με την ολοκλήρωση του πακέτου της συμφωνίας η επιμήκυνση των λήξεων μέσω της εκταμίευσης της τελευταίας δόσης του δανείου του ESM, το οποίο θα στοχεύει στην ανταλλαγή ομολόγων στα πλαίσια του EFSF-ESM, που είναι πρακτικά ο ίδιος οργανισμός.
- Σε αυτό το πλαίσιο υπάρχει και ο μπαλαντέρ του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το οποίο μπορεί να ενεργοποιηθεί από τη στιγμή που η Ελλάδα επιστρέψει κανονικά στο Ευρωσύστημα και εκτελεί τις αξιολογήσεις του προγράμματος.
Χάσμα απόψεων για κόκκινα δάνεια και δημοσιονομικά
Παράγοντες της κυβέρνησης επισημαίνουν ότι στο ζήτημα των κόκκινων δανείων υπάρχει ακόμη μεγάλη απόσταση, ενώ ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος είχε δηλώσει ότι οι δανειστές θέλουν αίμα στο θέμα των επικουρικών συντάξεων.
Για το θέμα των κόκκινων δανείων, η συζήτηση κινείται γύρω και από την περίοδο της προστασίας από την πώλησή τους, όπως παραδέχτηκε παράγοντας του οικονομικού επιτελείου. Να σημειωθεί ότι οι δανειστές ζητούν και την πώληση των εξυπηρετούμενων δανείων. Σε μεγάλο μέρος της συνάντησης του Σαββάτου για τα "κόκκινα" δάνεια, συμμετείχε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ Γ Στουρνάρας.
Απόσταση υπάρχει και στο ζήτημα των δημοσιονομικών μέτρων ύψους 1,8 δισ ευρώ ή 1% του ΑΕΠ που θα πρέπει να ληφθούν στη διετία 2017-2018 για να επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ. Το πακέτο αυτών των των μέτρων περιλαμβάνει κυρίως έμμεσους φόρους και κάποιες περικοπές δαπανών. Παράγοντας του οικονομικού επιτελείου παραδέχτηκε πως ανάμεσα στα μέτρα που εξετάζονται σε αυτό το πλαίσιο είναι και η νέα φορολογική επιβάρυνση για τα τσιγάρα και τα άλλα καπνικά προϊόντα.
