Ύστερα από έξι διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων, σωρευτικά κατά 1,50%, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ξεκαθάρισε σήμερα ότι η κατεύθυνση του ταξιδιού της νομισματικής πολιτικής διαφοροποιείται, καθώς η κεντρική τράπεζα δεν είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει να κινείται προς τη μείωση των επιτοκίων, αλλά μπορεί και να αποφασίσει την παύση της.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά την απόφαση του συμβουλίου για μία ακόμη μείωση κατά 0,25% -σημειωτέον ότι αυτή τη φορά η απόφαση δεν ήταν ομόφωνη, αλλά υπήρξε αποχή ενός διοικητή από την ψηφοφορία- η Λαγκάρντ υπογράμμισε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ΕΚΤ στη χάραξη της πολιτικής της, καθώς, όπως τόνισε «η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι είναι παντού».
Εξήγησε μια σημαντική διαφοροποίηση στο κείμενο της σημερινής ανακοίνωσης, σε σχέση με όλες τις προηγούμενες, μια διαφοροποίηση που ίσως να «δείχνει» στην κατεύθυνση της παύσης των μειώσεων επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση.
Όπως τόνισε, άλλαξε η διατύπωση της τέταρτης παραγράφου και είναι μια αλλαγή που έχει ουσία. Προηγουμένως, οι ανακοινώσεις έλεγαν ότι θα διατηρηθεί η συσταλτική πολιτική όσο είναι απαραίτητο και αυτό ήταν μια σταθερή εκτίμηση. «Τώρα προχωράμε», ανέφερε η Λαγκάρντ, «λέγοντας ότι η πολιτική είναι ουσιωδώς λιγότερο συσταλτική».
Όπως υπογράμμισε, αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι τα επιτόκια έχουν πλέον μειωθεί αρκετά, ώστε να επιτρέψουν την αύξηση των χορηγήσεων δανείων στις επιχειρήσεις (κατά 2%) και για στεγαστικά δάνεια (κατά 1,3%). Στο βαθμό που η ΕΚΤ θεωρεί ότι είναι ουσιωδώς λιγότερο συσταλτική η πολιτική της, τονίζουν αναλυτές, αυτό σημαίνει ότι αυξάνονται οι πιθανότητες για μια παύση των μειώσεων επιτοκίων.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι ήταν πολύ πυκνές οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών, με το πακέτο αμυντικών δαπανών 800 δισ. από την ΕΕ και το πρόγραμμα για επενδύσεις 500 δισ. στις υποδομές και μεγάλων ποσών στην άμυνα από τη Γερμανία και είναι αδύνατο σήμερα να γίνουν εκτιμήσεις για την επίδραση που θα έχουν αυτά τα μέτρα πολιτικής στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Πολλά θα εξαρτηθούν, τόνισε, από τις λεπτομέρειες εφαρμογής αυτών των προγραμμάτων.
Η Λαγκάρντ εμφανίσθηκε βέβαιη ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται στον σωστό δρόμο για να υποχωρήσει στον στόχο του 2%, αν και αυτό θα γίνει λίγο αργότερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Λόγω των τιμών της ενέργειας, υπολογίζεται πλέον ότι η «προσγείωση» στον στόχο θα γίνει το πρώτο τρίμηνο του 2026 και όχι μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του 2025.
Το ανακοινωθέν της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφασή του να μειώσει το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – το επιτόκιο με το οποίο το Διοικητικό Συμβούλιο δίνει την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.
Η διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ο πληθωρισμός συνέχισε να εξελίσσεται σε γενικές γραμμές όπως ανέμεναν οι εμπειρογνώμονες και οι πιο πρόσφατες προβολές συμβαδίζουν με τις προηγούμενες προοπτικές για τον πληθωρισμό. Οι εμπειρογνώμονες αναμένουν τώρα ότι ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,3% το 2025, 1,9% το 2026 και 2,0% το 2027. Η αναθεώρηση του γενικού πληθωρισμού για το 2025 προς τα πάνω αντανακλά εντονότερη δυναμική των τιμών της ενέργειας. Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής, οι εμπειρογνώμονες προβλέπουν ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,2% το 2025, 2,0% το 2026 και 1,9% το 2027.
Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του Διοικητικού Συμβουλίου για ρυθμό 2% σε διατηρήσιμη βάση. Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, κυρίως επειδή οι μισθοί και οι τιμές σε ορισμένους τομείς εξακολουθούν να προσαρμόζονται στην προηγούμενη έντονη άνοδο του πληθωρισμού με σημαντική καθυστέρηση. Αλλά ο ρυθμός αύξησης των μισθών μετριάζεται όπως αναμενόταν και τα κέρδη απορροφούν εν μέρει τον αντίκτυπο του πληθωρισμού.
Η νομισματική πολιτική γίνεται ουσιωδώς λιγότερο συσταλτική, καθώς οι μειώσεις των επιτοκίων καθιστούν τη λήψη νέων δανείων λιγότερο δαπανηρή για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και ο ρυθμός αύξησης των δανείων επιταχύνεται. Ταυτόχρονα, οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων που συνεχίζουν να μεταδίδονται στο ανεξόφλητο απόθεμα των πιστώσεων συνιστούν αντίξοο παράγοντα για τη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης και οι χορηγήσεις παραμένουν συνολικά υποτονικές.
Η οικονομία αντιμετωπίζει συνεχείς προκλήσεις και οι εμπειρογνώμονες αναθεώρησαν ξανά προς τα κάτω τις προβολές τους για την ανάπτυξη – σε 0,9% για το 2025, 1,2% για το 2026 και σε 1,3% για το 2027. Οι αναθεωρήσεις προς τα κάτω για το 2025 και το 2026 αντανακλούν χαμηλότερες εξαγωγές και συνεχιζόμενη υποτονικότητα των επενδύσεων, εν μέρει ως αποτέλεσμα του υψηλού βαθμού αβεβαιότητας όσον αφορά την εμπορική πολιτική καθώς και της ευρύτερης αβεβαιότητας σχετικά με την οικονομική πολιτική. Η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων και η σταδιακή εξασθένηση των επιδράσεων των προηγούμενων αυξήσεων των επιτοκίων εξακολουθούν να αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που στηρίζουν την αναμενόμενη ανάκαμψη της ζήτησης με την πάροδο του χρόνου.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Ιδίως υπό τις τρέχουσες συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας, θα ακολουθήσει μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και θα λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγηση που διενεργεί όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, τα επιτόκια της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης θα μειωθούν σε 2,50%, 2,65% και 2,90% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 12 Μαρτίου 2025.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το χαρτοφυλάκια APP και PEPP μειώνονται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
***
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument - TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών.
\
