Ένας στους τρεις φορολογούμενους που προσφεύγουν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, δικαιώνονται και γλιτώνουν πρόστιμα και προσαυξήσεις που τους είχαν επιβληθεί για φορολογικές παραβάσεις.
Η ΔΕΔ, λειτουργεί ως μια επιτροπή διαιτησίας ανάμεσα στον φορολογούμενο και στον φοροελεγκτικό μηχανισμό, με στόχο να προστατεύεται ο φορολογούμενος από τυχόν λάθη ή αυθαιρεσίες των ελεγκτών, αλλά και να επιλύονται οι υποθέσεις (είτε γίνονται δεκτές οι προσφυγές είτε όχι) με επιχειρήματα. Αποτέλεσμα είναι, λιγότερες υποθέσεις να καταλήγουν στα φορολογικά δικαστήρια όπου και λιμνάζουν κατά χιλιάδες.
Ειδικότερα, ο φορολογούμενος, εφόσον αμφισβητεί πράξεις, ρητές ή σιωπηρές, που εκδίδονται ή συντελούνται σε βάρος του από τη Φορολογική Αρχή και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας οφείλει, πριν από την προσφυγή του στη Διοικητική Δικαιοσύνη, να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με αίτημα επανεξέτασης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας.
Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια φορολογική αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη. Σημειώνεται ότι για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών δεν απαιτείται παράβολο. Σύμφωνα με τη νομοθεσία ο φορολογούμενος μπορεί εντός της ανατρεπτικής ημερομηνίας των 30 ημερών, που αρχίζει από την κοινοποίηση της πράξης της φορολογικής αρχής, να καταθέσει ενδικοφανή προσφυγή συνυποβάλλοντας και τα αποδεικτικά στοιχεία με τα οποία τεκμηριώνει τους ισχυρισμούς του.
Η ΔΕΔ αποφασίζει επί της ενδικοφανούς προσφυγής εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των 120 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της. Αν στο ανωτέρω χρονικό διάστημα δεν εκδοθεί απόφαση και δεν ενημερωθεί ο προσφυγών, τότε θεωρείται ότι η ενδικοφανής προσφυγή έχει απορριφθεί (σιωπηρή απόρριψη).
Οι φορολογούμενοι, των οποίων οι προσφυγές απορρίπτονται ρητώς ή σιωπηρώς, έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στο διοικητικό δικαστήριο, εντός 30 ημερών (90 ημέρες εάν είναι κάτοικοι εξωτερικού).
Η άσκηση της προσφυγής δεν αναστέλλει την εκτέλεση της πράξης της διοίκησης. Εφόσον όμως έχει καταβληθεί το 50% του αμφισβητούμενου ποσού κατά την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής, εξακολουθεί να ισχύει η αναστολή της βεβαίωσης και καταβολής του υπόλοιπου 50%.
Πόσοι δικαιώνονται και πόσοι χάνουν
Από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, προκύπτει πως στην τελευταία διετία έχει αυξηθεί ο αριθμός των προσφυγών, αλλά και ταυτόχρονα αυξήθηκε το ποσοστό των φορολογούμενων που δικαιώνονται από την ΔΕΔ.
Το ποσοστό της δικαίωσης των φορολογουμένων ξεπέρασε το 40% στη διάρκεια του 2018 ενώ στους πρώτους μήνες του 2019 κινείται στο 34,2%.
Από το 2013 που θεσμοθετήθηκε η ΔΕΔ και μέχρι τον Μάιο του 2019, υποβλήθηκαν 60.464 προσφυγές. Από αυτές εκδικάστηκαν οι 47.960 προσφυγές και από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
- Ο αριθμός των αποφάσεων που κάνουν δεκτή την προσφυγή (εν μέρει ή εν όλω) είναι 9.464 ή το 20,7%, επί του συνόλου, χωρίς εκείνες τις υποθέσεις που μπήκαν στο αρχείο.
- Ο αριθμός των αποφάσεων που απορρίπτουν την προσφυγή, είτε άμεσα είτε έμμεσα (π.χ. εξέπνευσε η προβλεπόμενη από το νόμο προθεσμία εξέτασης και σιωπηρώς απορρίφθηκαν ή για τις οποίες δηλώθηκε παραίτηση και μπήκαν στο αρχείο) ανήλθαν σε 36.472 ή στο 79,3%.
Στο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2019 υποβλήθηκαν 3.613 προσφυγές στη ΔΕΔ, εκ των οποίων εκδικάστηκαν οι 2.473. Από αυτές δικαιώθηκαν στο σύνολο ή εν μέρει οι 836 και απορρίφθηκαν ρητώς ή σιωπηρώς οι υπόλοιπες. Το ποσοστό των δικαιωμένων φτάνει στο 34%.
Το 2018 υποβλήθηκαν 8.474 προσφυγές εκ των οποίων εκδικάστηκαν ή απορρίφθηκαν σιωπηρώς οι 8.170. Από αυτές δικαιώθηκαν οι 3.179 φορολογούμενοι ή το 41%.
Στα προηγούμενα χρόνια, η εικόνα του συνόλου των προσφυγών και εκείνων που δικαιώθηκαν είναι η ακόλουθη:
- Το 2013 (πρώτο έτος λειτουργίας της ΔΕΔ) οι υποθέσεις που εκδικάστηκαν ήταν μόλις 261 και δικαιώθηκαν μόλις οι 27 ή το 10,3%.
- Το 2014 εκδικάστηκαν 7.832 υποθέσεις και δικαιώθηκαν οι 1.346 ή το 17,2%.
- Το 2015 οι προσφυγές που εκδικάστηκαν ήταν 10.222 εκ των οποίων δικαιώθηκαν μόνο οι 490 ή το 4,8%.
- Το 2016 εκδικάστηκαν 8.711 προσφυγές και δικαιώθηκαν οι 1.381 ή το 15,9%.
- Το 2017 εκδικάστηκαν 10.291 υποθέσεις εκ των οποίων δικαιώθηκαν οι 2.205 ή το 21,4%.
