Την εκτίμηση πως ο χρόνος μετράει πλέον αντίστροφα για την κυβέρνηση διατυπώνει το Ποτάμι, σε ανακοίνωσή του με αφορμή τις εξελίξεις στο προσφυγικό ζήτημα.
«Η κυβέρνηση πρέπει επιτέλους να σοβαρευτεί. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Να πάρει όλα εκείνα τα μέτρα ώστε να μη φορτωθεί η Ελλάδα και τα προβλήματα των χωρών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, που μεταθέτουν βάρη που δεν θέλουν να σηκώσουν εκείνες», τονίζει.
Ειδικότερα, όπως σημειώνει το Ποτάμι, «την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί με αμηχανία όσα λέγονται εις βάρος της χώρας μας και τις προειδοποιήσεις για απομπή από την ζώνη Σένγκεν, κανένας δεν αναφέρεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα δεν συνορεύει με κάποια από τις χώρες που έχουν υπογράψει τη διεθνή συνθήκη».
Σ' ότι αφορά τους πρόσφυγες και ειδικότερα το άσυλο «η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) έχει δεσμευτεί για τη δημιουργία ενός Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, που θα βασίζεται στην πλήρη και απόλυτη εφαρμογή της Σύμβασης της Γενεύης του 1951, θεματοφύλακας της οποίας είναι η Ύπατη Αρμοστεία. Η Ε.Ε. διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε θέματα ασύλου και μετεγκατάστασης εντός και εκτός της Ε.Ε., ενώ η Ευρωπαϊκή νομοθεσία και πρακτική επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη μηχανισμών προστασίας προσφύγων σε άλλες χώρες».
Σε Έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών ∆ικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) από το 2011 με τίτλο: «Αντιμετωπίζοντας μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τα θεμελιώδη δικαιώματα – η κατάσταση σχετικά με πρόσωπα που διέρχονται παράτυπα τα ελληνικά χερσαία σύνορα», πριν ξεσπάσει το τεράστιο κύμα προσφύγων αναφερόταν μεταξύ άλλων: «Η κατάσταση στα εξωτερικά χερσαία σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης όσον αφορά στα θεμελιώδη δικαιώματα. Άνθρωποι, μεταξύ των οποίων έγκυες γυναίκες και οικογένειες με μικρά παιδιά, κρατούνται υπό απάνθρωπες συνθήκες», (σχόλιο του διευθυντή του Οργανισμού, Morten Kjaerum).
Η ίδια έκθεση ανέφερε ότι «από το 2010 το 90% του συνόλου των παράτυπων συνοριακών διελεύσεων που διαπιστώνονται κατά μήκος όλων των εξωτερικών χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης λαμβάνει χώρα στα Ελληνικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα. Οι καθημερινές διελεύσεις στα ανατολικά σύνορα στον ποταμό Έβρο φθάνουν μέχρι και τα 350 άτομα. Η μεγαλύτερη κατηγορία αυτών (44%) προέρχονται από το Αφγανιστάν. Το 2010, 45 άτομα έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαβούν τα σύνορα στην περιοχή του Έβρου». Όλα αυτά συνέβαιναν και λέγονταν πριν από πέντε χρόνια, πριν από τις τεράστιες ροές προσφύγων από την Τουρκία προς την Ελλάδα με κατεύθυνση τις χώρες της βόρειας Ευρώπης. Τα στατιστικά στοιχεία είναι ενδεικτικά. Τον Ιανουάριομτου 2015 είχαν περάσει από τις ακτές της Τουρκίας στα ελληνικά νησιά 1614, πρόσφυγες και μετανάστες, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για τις πρώτες 24 ημέρες του Ιανουαρίου του 2016 ήταν 44.040. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Λιμενικού Σώματος το 2015, στα ελληνικά νησιά έφτασαν 847.863 πρόσφυγες (κυρίως από τη Συρία) και μετανάστες.
Από τις 3 Δεκεμβρίου του 2015, ο Σταύρος Θεοδωράκης αναφερόμενος στον κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από τη Συνθήκη του Σένγκεν, είχε σχολιάσει ότι «η αποκάλυψη ότι υπάρχει έγγραφο της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που κάνει λόγο για προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από τη συνθήκη Σένγκεν, είναι ένα ηχηρό καμπανάκι κινδύνου. Προφανώς κάποιοι στην Ευρώπη ονειρεύονται ότι μπορούν να καταστήσουν την Ελλάδα ένα ατέλειωτο στρατόπεδο μεταναστών και προσφύγων. Όμως αυτό που δίνει τροφή σε αυτά τα σενάρια είναι η ανικανότητα της κυβέρνησης. Καλούμε τον κ. Τσίπρα να αναθέσει σε κάποιον ικανό άνθρωπο τον συντονισμό όλων των δράσεων που έχουν συναποφασιστεί με τους εταίρους μας. Τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά. Αυτό πρέπει να φωνάξουμε και να συνεργασθούμε με την Frontex για τη φύλαξή τους. Προειδοποιούμε προσωπικά τον κ.Τσίπρα ότι η έξοδος της Ελλάδας από τη Συνθήκη Σένγκεν - έστω και προσωρινά - θα είναι μια τεράστια εθνική ήττα που θα απομονώσει ακόμη περισσότερο την χώρα σε αυτή τη δύσκολη στιγμή. Επιτέλους ας συνέλθουν. Ας συνέλθουν σήμερα γιατί αύριο θα είναι πολύ αργά».
Το Ποτάμι συνεχίζει σημειώνοντας: «Ωστόσο η κυβέρνηση δεν έχει... συνέλθει και ο κίνδυνος αυξάνεται μέρα την ημέρα και με τις προειδοποιήσεις, να εξελίσσονται σε απειλές με χρονικά περιθώρια. Το Ποτάμι μετά τις προειδοποιήσεις του Κολεγίου των Επιτρόπων επανήλθε περιγράφοντας την ουσία. Ότι δηλαδή "η κυβέρνηση πρέπει επιτέλους να σοβαρευτεί. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Να πάρει όλα εκείνα τα μέτρα ώστε να μη φορτωθεί η Ελλάδα και τα προβλήματα των χωρών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, που μεταθέτουν βάρη που δεν θέλουν να σηκώσουν εκείνες". Ο χρόνος πλέον μετράει αντίστροφα. Θα προλάβει να το κάνει;».
