Σε προκαταρκτική συμφωνία για την αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων κατέληξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, κίνηση που θα μπορούσε να αποκαταστήσει τη ροή ευαίσθητων προϊόντων μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.
Οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν στο Λονδίνο, όπου αμερικανοί και κινέζοι αξιωματούχοι συμφώνησαν σε ένα πλαίσιο για την υλοποίηση των δεσμεύσεων που είχαν αναληφθεί στον προηγούμενο γύρο συνομιλιών στη Γενεύη. Το σχέδιο θα τεθεί τώρα υπό την κρίση των ηγετών των δύο χωρών, όπως δήλωσε ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Κίνας, Λι Τσενγκγκάνγκ.
Αν και οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί, Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν πως «αναμένουν απολύτως» να επιλυθούν τα ζητήματα που σχετίζονται με τις εξαγωγές σπάνιων γαιών και μαγνητών.
«Μόλις λάβουμε την έγκριση των προέδρων, θα προχωρήσουμε στην εφαρμογή της συμφωνίας», δήλωσε ο Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λάτνικ, έπειτα από δύο ημέρες συνομιλιών σε γεωργιανού ρυθμού έπαυλη κοντά στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
Ο Εκπρόσωπος Εμπορίου των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, ανέφερε πως δεν έχουν προγραμματιστεί νέες συναντήσεις, προσθέτοντας ωστόσο ότι οι δύο πλευρές διατηρούν συνεχή επικοινωνία και είναι σε θέση να συζητούν όταν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Οι σπάνιες γαίες στο επίκεντρο
Οι συνομιλίες στο Λονδίνο έγιναν κατόπιν παρότρυνσης της κυβέρνησης Τραμπ, με στόχο να κατοχυρωθεί η δέσμευση της Κίνας για διευκόλυνση των εξαγωγών σπάνιων γαιών, δέσμευση που είχε δοθεί στον προηγούμενο γύρο διαπραγματεύσεων στη Γενεύη, ο οποίος οδήγησε σε ανακωχή στους δασμούς.
Το θέμα των κρίσιμων ορυκτών είχε πυροδοτήσει νέα όξυνση στη σινοαμερικανική οικονομική αντιπαράθεση, απειλώντας να εκτροχιάσει τη συμφωνία και να αναζωπυρώσει την αβεβαιότητα για την παγκόσμια οικονομία.
«Αναμένουμε απολύτως ότι το ζήτημα των σπάνιων γαιών και των μαγνητών θα επιλυθεί μέσα στο πλαίσιο εφαρμογής που συμφωνήθηκε», υπογράμμισε ο Λάτνικ. Όπως πρόσθεσε, «αρκετά από τα μέτρα που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ, όταν οι σπάνιες γαίες δεν εξάγονταν, θα αρθούν, όπως είπε και ο πρόεδρος Τραμπ, με τρόπο ισορροπημένο. Όταν εγκριθούν οι σχετικές άδειες από την Κίνα, τότε θα υπάρξει αντίστοιχη μείωση στους αμερικανικούς περιορισμούς».
Ο Γκριρ ανέφερε ότι το ζήτημα της φαιντανύλης, ναρκωτικού που έχει επικαλεστεί η αμερικανική κυβέρνηση ως αιτία για επιβολή δασμών, παραμένει προτεραιότητα για τον πρόεδρο Τραμπ. «Αναμένουμε σημαντική πρόοδο από την κινεζική πλευρά σε αυτό το μέτωπο», δήλωσε.
Εξαγωγικοί μοχλοί πίεσης
Οι συνομιλίες στο Λονδίνο ανέδειξαν τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν πλέον οι έλεγχοι εξαγωγών στον σύγχρονο εμπορικό πόλεμο. Η πρόσβαση σε κρίσιμα μέταλλα και μικροτσίπ μπορεί να προσφέρει σε μία οικονομία στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι της άλλης. Η Κίνα ελέγχει μεγάλο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μαγνητών και εξαρτημάτων υψηλής τεχνολογίας, από ηλεκτρικά οχήματα και λέιζερ μέχρι κινητά τηλέφωνα.
Το τελευταίο διάστημα, παράπονα αμερικανικών επιχειρήσεων για ελλείψεις σε μαγνήτες οδήγησαν τον πρόεδρο Τραμπ να ζητήσει απευθείας επικοινωνία με τον Σι Τζινπίνγκ. Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν το Πεκίνο για τεχνητές καθυστερήσεις στις εξαγωγές, αν και οι αρρυθμίες ενδέχεται να οφείλονται και στη χρονοβόρα διαδικασία αδειοδότησης στην Κίνα. Αντίστοιχες ανησυχίες έχουν εκφράσει και ευρωπαίοι αξιωματούχοι, καθώς και οι αυτοκινητοβιομηχανίες.
Ως απάντηση, η Ουάσιγκτον προχώρησε τον προηγούμενο μήνα στον περιορισμό εξαγωγών τεχνολογιών αιχμής, όπως λογισμικού σχεδιασμού μικροτσίπ, εξαρτημάτων κινητήρων τζετ, χημικών ουσιών και υλικών πυρηνικής τεχνολογίας. Οι ΗΠΑ έδειξαν στο Λονδίνο προθυμία να άρουν αυτούς τους περιορισμούς, εφόσον υπάρξει πρόοδος στο θέμα των σπάνιων γαιών.
Κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας Τραμπ-Σι την περασμένη εβδομάδα, ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, ο Λάτνικ και ο Γκριρ στάλθηκαν στο Λονδίνο για να σπάσουν το αδιέξοδο, αντιπροσωπεύοντας τις ΗΠΑ απέναντι στην κινεζική αποστολή υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Χε Λιφένγκ.
Δοκιμασία Εμπιστοσύνης
Οι δύο χώρες διανύουν το ένα τρίτο μιας 90ήμερης περιόδου αναστολής των αμοιβαίων δασμών, η οποία συμφωνήθηκε στις 12 Μαΐου στη Γενεύη και είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των επιβαρύνσεων στις εισαγωγές. Παρ’ όλα αυτά, το διμερές εμπόριο παραμένει διαταραγμένο.
«Ελπίζουμε ότι η πρόοδος που σημειώσαμε θα συμβάλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης», δήλωσε ο Λι.
Οι κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ υποχώρησαν κατά 34% τον Μάιο, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg. Ήταν η μεγαλύτερη πτώση από τον Φεβρουάριο του 2020, όταν η πανδημία του κορωνοϊού είχε παραλύσει την κινεζική παραγωγή.
Ο Τζόζεφ Γκρέγκορι Μαχόνεϊ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο East China Normal της Σαγκάης, εκτιμά ότι η μεγαλύτερη απώλεια από τον εμπορικό πόλεμο δεν είναι οικονομική αλλά πολιτική: «Το πρόβλημα δεν είναι οι χαμένες πωλήσεις, αλλά η απώλεια εμπιστοσύνης. Η Κίνα είναι εξαιρετικά επιφυλακτική και δεν θέλει να παγιδευτεί στο “τσίρκο Τραμπ”».
«Ακούμε συνεχώς για συμφωνίες-πλαίσια. Όμως το βασικό ζήτημα παραμένει: μικροτσίπ έναντι σπάνιων γαιών. Όλα τα υπόλοιπα είναι ένας χορός επίδειξης», κατέληξε.
Ήπια αντίδραση των αγορών
Οι χρηματαγορές έχουν ανακάμψει από τη μεταβλητότητα που προκάλεσαν οι πρώτες δασμολογικές απειλές του Τραμπ τον Απρίλιο, με τον παγκόσμιο δείκτη μετοχών της MSCI να κλείνει την Τρίτη σε ιστορικό υψηλό. Ωστόσο, η εικόνα στις αγορές συναλλάγματος είναι διαφορετική, με το δολάριο να εμφανίζεται ασθενέστερο έναντι των κύριων νομισμάτων.
Η άμεση αντίδραση των αγορών στο νέο ήταν περιορισμένη: τα αμερικανικά χρηματιστηριακά παράγωγα υποχώρησαν ελαφρώς, το γουάν ενισχύθηκε οριακά, ενώ το γεν παρέμεινε αμετάβλητο.
«Οι αγορές θα χαιρετίσουν πιθανότατα τη μετάβαση από τη σύγκρουση στον συντονισμό», σχολίασε η Τσάρου Τσανάνα, επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής στη Saxo Markets. «Ωστόσο, η απουσία προγραμματισμένων νέων επαφών δείχνει ότι δεν έχουμε διαφύγει ακόμα τον κίνδυνο. Πλέον εναπόκειται στους Τραμπ και Σι να εγκρίνουν και να εφαρμόσουν τη συμφωνία».
