Το 52% των ανθρώπων δηλώνει ότι η μοναξιά την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, που εορτάζεται σήμερα, τους κάνει πιο ευάλωτους στις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι κυβερνο-απατεώνες, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας κυβερνο-ασφάλειας ESET.
Όπως επισημαίνει, «οι εξ αποστάσεως γνωριμίες έχουν γίνει όλο και πιο συνηθισμένες στην εποχή της πανδημίας. Δυστυχώς, αυτό ανοίγει επίσης την πόρτα στους απατεώνες». Μέχρι το 2025 η παγκόσμια αγορά διαδικτυακών γνωριμιών προβλέπεται να φτάσει σχεδόν τα 3,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Όμως, προειδοποιεί η ESET, «δεν μπορείτε να πιστεύετε ό,τι διαβάζετε ή όποιον συναντάτε στο ίντερνετ, το οποίο είναι γεμάτο ανθρώπους που δεν είναι αυτοί που λένε ότι είναι. Πολύ συχνά, στόχος τους είναι να βάλουν χέρι στα χρήματά σας. Είναι δεξιοτέχνες χειριστές του ανθρώπινου συναισθήματος. Και στους μοναχικούς ανθρώπους, βρίσκουν τα τέλεια θύματα».
Οι «ρομαντικές απάτες» (romance scams) ή οι λεγόμενες απάτες catfishing, συμβαίνουν όταν οι απατεώνες υιοθετούν ψεύτικες προσωπικότητες σε ιστοσελίδες γνωριμιών. Γίνονται φίλοι με μοναχικούς ανθρώπους, δημιουργούν μια σχέση μαζί τους και ενδεχομένως τους προτείνουν ακόμη και γάμο.
Πολύ σύντομα όμως θα βρουν αφορμή για να σας ζητήσουν χρήματα ή θα σας παροτρύνουν να ανοίξετε ένα νέο, κοινό τραπεζικό λογαριασμό για εσάς και για εκείνους. Αυτόν το λογαριασμό συνήθως τον χρησιμοποιούν για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος από εγκληματικές δραστηριότητες, μετατρέποντας ουσιαστικά το θύμα της ρομαντικής απάτης σε συνεργό ξεπλύματος χρημάτων.
Εκτιμάται ότι το 30% των θυμάτων χρησιμοποιήθηκαν για το ξέπλυμα χρήματος. Μπορεί ακόμη και να προσπαθήσουν να σας πείσουν να στείλετε αποκαλυπτικές φωτογραφίες ή βίντεο, τα οποία θα τα χρησιμοποιήσουν για να σας εκβιάσουν.
Σύμφωνα με την ESET, «οι ρομαντικές απάτες είναι μεγάλη επιχείρηση. Παρόλο που ήταν μόνο ο 8ος πιο συχνά αναφερόμενος τύπος ηλεκτρονικού εγκλήματος στις ΗΠΑ, το 2020 οι ρομαντικές απάτες ανέβηκαν στη 2η θέση της λίστας με τις πιο κερδοφόρες απάτες, με τους απατεώνες να έχουν καταφέρει να αποκομίσουν πάνω από 600 εκατομμύρια δολάρια, ποσό που ξεπέρασε το μισό δισεκατομμύριο δολάρια το 2019».
Συνήθως οι απατεώνες:
- Προσποιούνται ότι ζουν ή εργάζονται στο εξωτερικό
- Ισχυρίζονται ότι εργάζονται σε πετρελαιοπηγή, στο στρατό ή ως γιατροί
- Κάνουν πολλές προσωπικές ερωτήσεις στο θύμα
- Αποφεύγουν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τη ζωή τους
- Κλιμακώνουν πολύ γρήγορα τις σχέσεις με το θύμα σε «ρομαντικές»
- Βρίσκουν όλο και πιο περίπλοκες δικαιολογίες για να μη συναντηθούν δια ζώσης ή μέσω βιντεοκλήσης
- Συχνά επιδιώκουν να μεταφέρουν τη συζήτηση γρήγορα από την ιστοσελίδα γνωριμιών σε ιδιωτική συνομιλία
- Έχουν τέλειες φωτογραφίες προφίλ
- Λένε περίπλοκες ιστορίες σχετικά με το γιατί χρειάζονται χρήματα, μεταξύ άλλων για να πληρώσουν έξοδα ταξιδιού όπως αεροπορικά εισιτήρια, ιατρικά έξοδα, βίζες και ταξιδιωτικά έγραφα, χρέη από τυχερά παιχνίδια, τελωνειακά τέλη για εισαγόμενα αντικείμενα κ.α.
Αν οι απατεώνες ζητήσουν χρήματα, θα ζητήσουν από το υποψήφιο θύμα είτε να τους τα στείλει, είτε ενδεχομένως θα ζητήσουν να τους αγοράσει δωροκάρτες ή προπληρωμένες κάρτες. Αν το θύμα αρνηθεί, ο απατεώνας θα συνεχίσει να πιέζει το υποψήφιο θύμα μέχρι εκείνο να υποχωρήσει, χρησιμοποιώντας ενδεχομένως όλο και πιο περίτεχνες δικαιολογίες για τους λόγους που χρειάζεται τα χρήματα. Ορισμένα θύματα έχουν χάσει δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ με αυτόν τον τρόπο.
Γι' αυτό, κατά την ESET, «αξίζει να κάνετε κάποια έρευνα για όποιον συναντάτε στο διαδίκτυο. Μπορεί να μην ακούγεται πολύ ρομαντικό, αλλά μακροπρόθεσμα πιθανά να σας γλιτώσει από πολύ πόνο και χρήμα. Κάντε μια αντίστροφη αναζήτηση της εικόνας του προφίλ τους για να δείτε αν ταιριάζει με άλλα ονόματα ή στοιχεία. Επίσης αναζητείστε το όνομα και τα στοιχεία τους στο διαδίκτυο για να δείτε αν η ιστορία επαληθεύεται».
Ακόμη, για να ελαχιστοποιήσετε τις πιθανότητες να τραβήξετε την προσοχή ενός πιθανού απατεώνα, μη μοιράζεστε υπερβολικά προσωπικά στοιχεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Προχωρήστε αργά με κάθε νέα διαδικτυακή σχέση και κάντε πολλές ερωτήσεις. Εάν υπεκφεύγουν, αυτό θα πρέπει να σας βάλει σε υποψίες. Είναι αυτονόητο ότι δεν πρέπει ποτέ να στέλνετε χρήματα σε κάποιον που δεν έχετε συναντήσει προσωπικά, να ανοίγετε νέους τραπεζικούς λογαριασμούς γι' αυτόν ή να στέλνετε αποκαλυπτικές φωτογραφίες/βίντεο.
Αν υποψιαστείτε ότι πέσατε θύμα απάτης, διακόψτε αμέσως κάθε επικοινωνία με το άτομο και μοιραστείτε τους προβληματισμούς σας με ένα φίλο ή μέλος της οικογένειας. Αν τους πληρώσατε μέσω δωροκάρτας, επικοινωνήστε αμέσως με τον πάροχο και ελέγξτε αν μπορούν να σας επιστρέψουν τα χρήματα και να αναφέρετε το περιστατικό στις Αρχές.
