Κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2015, τους καταναλωτές και τα μέσα ενημέρωσης απασχόλησαν πολλά σημαντικά θέματα. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε θέματα όπως η προσφυγική κρίση, οι επιθέσεις του Παρισιού και ειδικότερα η βελτίωση των οικονομικών μεγεθών σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης, καθώς επίσης και το γεγονός ότι το ενεργειακό κόστος παρέμεινε εξαιρετικά χαμηλό. Από το Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 2015, ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος για την Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκε κατά 1,9 μονάδες, φτάνοντας έτσι στις 12,2 μονάδες.
Κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2015, η διάθεση των καταναλωτών στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες παρουσίασε διακυμάνσεις. Αρχικά, το κυρίαρχο θέμα ήταν η συνεχής ροή προσφύγων από περιοχές της Μέσης Ανα
τολής και της Βόρειας Αφρικής στις οποίες έχει ξεσπάσει κρίση. Πώς μπορεί να γίνει δίκαιη διανομή των προσφύγων στις ευρωπαϊκές χώρες; Πώς μπορούν να ενταχθούν στην κοινωνία το συντομότερο δυνατόν; Είναι δυνατή η ένταξη τόσων πολλών προσφύγων στην κοινωνία;
Αρχικά, σε ορισμένες χώρες οι ερωτήσεις αυτές επηρέαζαν τις εκτιμήσεις των καταναλωτών ως προς το πώς θα εξελισσόταν η κοινωνική και οικονομική κατάσταση τους επόμενους μήνες, αν και το συγκεκριμένο ζήτημα επηρέαζε μόνο τις χώρες μέσω των οποίων είχαν ταξιδέψει οι πρόσφυγες. Ωστόσο, στη Γερμανία, την Αυστρία, τη Δανία και τη Σουηδία, χώρες οι οποίες αποτελούν ιδιαίτερα δημοφιλείς τελικούς προορισμούς για τους πρόσφυγες, υπήρχαν όλο και περισσότερες επιφυλάξεις ως προς το εάν θα μπορούσαν πραγματικά να ενταχθούν με επιτυχία στην κοινωνία τόσοι πολλοί πρόσφυγες.
Επιπλέον, το Νοέμβριο, οι επιθέσεις στο Παρίσι και οι επακόλουθες προειδοποιήσεις για άλλα πιθανά επεισόδια τρομοκρατίας στη Γερμανία, άφησαν τον κόσμο σε κατάσταση σοκ. Τα θετικά οικονομικά στοιχεία σε όλη την Ευρώπη, έγιναν πιο διακριτά στο τέλος του έτους. Οι οικονομικές επιδόσεις παρουσίασαν σημαντική βελτίωση σε όλες σχεδόν τις χώρες οι οποίες λαμβάνονται υπόψιν εδώ. Χάρη στις χαμηλές τιμές του αργού πετρελαίου και της ενέργειας, καθώς και τα αμελητέα επίπεδα του πληθωρισμού, οι καταναλωτές είχαν τη δυνατότητα να ξοδέψουν χρήματα σε άλλα αγαθά. Επίσης, κατά το περασμένο έτος, η ανεργία μειώθηκε σε όλες σχεδόν τις χώρες. Αυτό σημαίνει ότι είχαν δουλειά περισσότεροι άνθρωποι και λιγότεροι ανησυχούσαν ότι θα χάσουν τη δουλειά τους.
Οι θετικές ως προς τα οικονομικά προσδοκίες των Ευρωπαίων, καταγράφονται και στις οικονομικές τάσεις. Ωστόσο, ιδιαίτερα στα κράτη στα οποία επικρατούσε (στο παρελθόν) η κρίση, οι θετικές αυτές επιδράσεις δεν ήταν ακόμη επαρκείς για να αποκτήσουν οι καταναλωτές τη διάθεση να πραγματοποιήσουν αγορές. Μάλιστα, τα νοικοκυριά στις χώρες αυτές εξακολουθούν να έχουν μόλις αρκετά χρήματα για να καλύπτουν τις καθημερινές τους ανάγκες.
Η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι σε ύφεση
Οι οικονομικές προσδοκίες των Ελλήνων καταναλωτών αντανακλούν την οικονομική και πολιτική κατάσταση της χώρας, η οποία εξακολουθεί να είναι δύσκολη. Κατά το τέταρτο τρίμηνο, ο δείκτης μειώθηκε κατά 3,6 μονάδες, φτάνοντας στις -33,6 μονάδες το Δεκέμβριο. Αυτή ήταν και η χαμηλότερη τιμή του σε μια περίοδο μικρότερη των δύο ετών. Επιπλέον, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν μειώθηκε και πάλι κατά το τρίτο τρίμηνο κατά 0,9% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Κατά τα προηγούμενα τρίμηνα είχαν επιτευχθεί αξιοσημείωτα επίπεδα ανάπτυΩστόσο, αν και οι οικονομικές προσδοκίες συνέχισαν να μειώνονται, οι Έλληνες έδειξαν μεγαλύτερη αισιοδοξία όσον αφορά τις προσδοκίες εισοδήματος. Κατά το τέταρτο τρίμηνο, ο δείκτης αυτός αυξήθηκε κατά 15,5 μονάδες, φτάνοντας στις -18,0 μονάδες, αφήνοντας αρκετά πίσω την ενδιάμεσα χαμηλή τιμή του Αυγούστου. Επιπλέον, αν και το ποσοστό ανεργίας (το οποίο έφτασε στο 24,5 τοις εκατό τον Οκτώβριο) συνέχισε να είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, παρουσίασε σταθερή μείωση από τον Ιανουάριο του 2015 (κατά 1,3 τοις εκατό συνολικά).
Λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα, η προθυμία των καταναλωτών για αγορές συνέχισε να είναι η χαμηλότερη από όλες τις χώρες που συμμετείχαν στη μελέτη, σε -36,1 μονάδες το Δεκέμβριο. Ομολογουμένως, ο δείκτης ανέκαμψε μετά την δραματική του πτώση μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου, αλλά ήταν κατά μόλις 0,9 μονάδες υψηλότερος το Σεπτέμβριο. Ουσιαστικά, βλέπουμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στη χαμηλότερη θέση σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά και τους τρεις δείκτες.
