Πραγματοποιήθηκε η πρώτη κοινή συνέντευξη Τύπου του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, και του Κουβανού ομόλογού του Ραούλ Κάστρο, στο πλαίσιο της ιστορικής επίσκεψης του Αμερικανού ηγέτη στην Κούβα, επίσκεψη που άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με την κυβέρνηση του νησιού μετά από δεκαετίες αντιπαλότητας μεταξύ των δύο πρώην ψυχροπολεμικών εχθρών.
Η επίσκεψη του Ομπάμα πέρα από την ιστορική της σημασία, σηματοδοτεί και την ολοκλήρωση πλέον της αλλαγής στάσης της χώρας του απέναντι στην Κούβα. Μία στάση η οποία έχει περάσει από δεκάδες κρίσεις τα προηγούμενα χρόνια, αλλά που πλέον βρίσκεται στο στάδιο της εξομάλυνσης των σχέσεων, της κατάργησης του εμπάργκο και τις ενίσχυσης των οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών.
Μετά το πέρας της πρώτης συνέντευξη Τύπου, οι δυο ηγέτες προχώρησαν σε δηλώσεις και απάντησαν στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων.
Από τη μεριά του ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα πίεσε την Κούβα να βελτιώσει τις συνθήκες ανθρώπινων δικαιωμάτων, ερχόμενος σε αντιπαράθεση με τον Κουβανό ομόλογό του, Ραούλ Κάστρο, ο οποίος έδειξε την οργή του και αντεπιτέθηκε στις ΗΠΑ με κατηγορίες για "υποκρισία".
Σε μια κοινή συνέντευξη Tύπου που ξεκίνησε με ανέκδοτα αλλά περιείχε και έντονες στιγμές αντιπαράθεσης, ο Ομπάμα συνεχάρη τον Κάστρο για τον ανοιχτό διάλογο των διαφορών μεταξύ των δύο χωρών.
Ωστόσο, πρόσθεσε ότι μια "πλήρης άνθιση" της σχέσης τους θα συνέβαινε μόνο με πρόοδο στο θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Από τη μεριά του ο Κουβανός “αντεπιτέθηκε” επισημαίνοντας ότι καμία χώρα δεν πληροί όλα τα διεθνή δικαιώματα.
Η διαφορά μεταξύ των δύο ηγετών ήταν εμφανής, με τον Ομπάμα να νιώθει άνετα με τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων ενώ ο Κάστρο αρνήθηκε να δώσει το λόγο σε Κουβανούς δημοσιογράφους που ήθελαν να του απευθύνουν ερωτήσεις, καθώς σπάνια συμβαίνει να απευθύνονται οι δημοσιογράφοι σ' αυτό με ερωτήσεις σε μια χώρα όπου τα μέσα ελέγχονται από το κράτος. Ενώ προσπαθούσε να προσαρμόσει τα ακουστικά του με την μετάφραση από τα αγγλικά, ο 84χρονος ηγέτης μάλωσε τους δημοσιογράφους όταν ρωτήθηκε ξανά για τα ανθρώπινα δικαιώματα, λέγοντας ότι είχε συμφωνήσει να απαντήσει μόνο σε μια ερώτηση. Παρά την παρότρυνση με χιούμορ του Ομπάμα να απαντήσει σε δεύτερη ερώτηση, ο Κάστρο απάντησε, "Πόσες χώρες εφαρμόζουν και τα 61 ανθρώπινα δικαιώματα; Ξέρετε; Εγώ ξέρω. Καμία. Καμία", απάντησε.
Η Κούβα, είπε, έχει ισχυρό παρελθόν δικαιωμάτων όπως υγεία, πρόσβαση στην παιδεία και ισότητα των γυναικών. Η κυβέρνηση της Κούβας έχει ασκήσει κριτική στις ΗΠΑ για τον ρατσισμό, τη χρήση βίας από την αστυνομία και τη χρήση βασανιστηρίων στην ναυτική βάση του Γκουαντάναμο, στην Κούβα.
Προς το τέλος της συνέντευξης Τύπου, ο Κάστρο σήκωσε το χέρι του Ομπάμα στον αέρα για να σχηματίσει το σήμα νίκης με κλειστή παλάμη, αλλά ο Ομπάμα κράτησε την παλάμη του ανοιχτή.
Και οι δύο χώρες εξακολουθούν να διατηρούν τις διαφορές τους, με τον Κάστρο να επισημαίνει ότι «Οι δύο χώρες έχουν βαθιές διαφορές που ποτέ δεν θα εξαφανιστούν», αλλά υποστήριξε ότι η συνεργασία τους θα βελτιωθεί εάν οι ΗΠΑ άρουν το εμπορικό εμπάργκο σε βάρος της Κούβας που ισχύει εδώ και 54 χρόνια. Σημείωσε επίσης ότι το εμπάργκο και η αμερικανική στρατιωτική βάση στον κόλπο του Γκουαντάναμο παραμένουν εμπόδια για την εξομάλυνση των αμερικανοκουβανικών σχέσεων.
Εξέφρασε δε την ελπίδα οι δύο χώρες «να αποδεχτούν τις διαφορές τους» και να ρίξουν βάρος στους δεσμούς που τις ενώνουν, προς όφελος των δύο λαών. Επιπλέον, ο κ. Κάστρο αναφέρθηκε στο ζήτημα του Γκουαντάναμο.
Ο κ. Κάστρο δήλωσε ότι τα τελευταία μέτρα που έλαβε η αμερικανική κυβέρνηση για τη χαλάρωση των περιορισμών των εμπορικών ανταλλαγών και των περιορισμών στα ταξίδια προς την Κούβα είναι θετικά αλλά δεν επαρκούν.
Ο πρόεδρος της Κούβας αμφισβήτησε έντονα την ύπαρξη πολιτικών κρατουμένων στη χώρα του, ζητώντας από έναν Αμερικανό δημοσιογράφο που του έθεσε το ερώτημα «να του δώσει τη λίστα» με τα ονόματά τους ώστε να τους αποφυλακίσει αμέσως. Για τον Ραούλ Κάστρο, αυτή ήταν μια από τις σπάνιες φορές που δέχτηκε ερωτήσεις από δημοσιογράφους.
Ο κ. Ομπάμα από την πλευρά του παραδέχτηκε ότι υπάρχουν διαφορές στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και ότι είχαν μια «ειλικρινή και απροκατάληπτη» συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα.
Το μέλλον της Κούβας θα αποφασιστεί από τους Κουβανούς, υπογράμμισε ο κ. Ομπάμα, τονίζοντας ότι η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να θέτει τα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών.
Ο κ. Ομπάμα, ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που επισκέπτεται την Κούβα εδώ και 88 χρόνια, κάλεσε για άλλη μια φορά το Κογκρέσο να άρει το εμπάργκο σε βάρος του νησιού. «Ο κατάλογος με τα μέτρα που μπορούμε να λάβουμε ως κυβέρνηση μικραίνει ολοένα και περισσότερο και οι αλλαγές τώρα θα εξαρτηθούν από το Κογκρέσο», υπογράμμισε.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε πεπεισμένος ότι το εμπορικό εμπάργκο σε βάρος της Κούβας θα τερματιστεί αλλά δεν είναι βέβαιος για το πότε ακριβώς θα γίνει αυτό. Η άρση των κυρώσεων, συνέχισε, θα εξαρτηθεί εν μέρει από την επίλυση των διαφορών των δύο χωρών σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κούβα απελευθέρωσε 53 κρατούμενους τους οποίους η αμερικανική κυβέρνηση θεωρούσε πολιτικούς κρατούμενους, ως μέρος της διπλωματικής προόδου το 2014, αλλά η Κουβανική Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και Εθνικής Συμφιλίωσης που αποτελείται από διαφωνούντες δηλώνει πως 79 άτομα κρατούνται ακόμα, μεταξύ των πάνω από 40 άτομα τα οποία συνελήφθηκαν σε ειρηνική πολιτική διαδήλωση. "Ο κατάλογος είναι εδώ, αν θέλουν να τον δουν", είπε ο επικεφαλής της Επιτροπής Ελιζάρδο Σάντσες χθες. Ο κατάλογός του συμπεριλαμβάνει επίσης και οπλισμένους αντικυβερνητικούς μαχητές, φυλακισμένους αεροπειρατές, λιποτάκτες και κατασκόπους, αλλά ο Σάντσες διατείνεται ότι θεωρούνται πολιτικοί γιατί δεν τους έχει επιτραπεί πρόσβαση στην κανονική νόμιμη διαδικασία.
Ο Κάστρο ζήτησε την άρση του 54χρονου εμπάργκο από τις ΗΠΑ και την επιστροφή στην Κούβα της κυριότητας της βάσης Γκουαντάναμο (που κρατεί με μίσθωση η Αμερική), ως προϋποθέσεις για καλύτερες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Ο Ομπάμα δεν απάντησε στην απαίτηση για το Γκουαντάναμο, αλλά εξέφρασε αισιοδοξία για την άρση των οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Κούβας. "Το εμπάργκο θα λήξει. Πότε, δεν είμαι εντελώς σίγουρος" είπε, καθώς τον αντιμάχεται η ηγεσία των ρεπουμπλικάνων στο θέμα.
