Ούτε μέσω του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS θα βρουν οι επαγγελματίες μια διέξοδο για φθηνές ηλεκτρονικές συναλλαγές με τους πελάτες τους. Μετά την 1η Ιανουαρίου, οπότε και θα γίνει υποχρεωτικό για όλους τους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους να συναλλάσσονται μέσω του συστήματος άμεσων πληρωμών, οι τράπεζες προσανατολίζονται να επιβάλλουν αρκετά υψηλές χρεώσεις, που πάντως θα είναι χαμηλότερες από τις υπερβολικές, αντίστοιχες χρεώσεις για τις συναλλαγές με κάρτες μέσω των POS.
Μέχρι τώρα, οι τράπεζες προσέφεραν το σύστημα πληρωμών IRIS χωρίς χρεώσεις για όλους τους συναλλασσόμενους. Όμως, από την 1η Ιανουαρίου τίθεται σε ισχύ η υποχρέωση που καθιέρωσε πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών να δέχονται όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και μικροί επιχειρηματίες άμεσες πληρωμές με το IRIS. Αυτό σημαίνει ότι από το νέο έτος θα προστεθούν περισσότεροι από 1,3 εκατ. επαγγελματίες στους συναλλασσόμενους με το σύστημα άμεσων πληρωμών και οι τράπεζες κινούνται προς την κατεύθυνση της επιβολής προμηθειών στους επαγγελματίες, ενώ οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να κάνουν συναλλαγές χωρίς προμήθειες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες προσανατολίζονται να καθιερώσουν αρκετά υψηλή προμήθεια γύρω στο 1% για κάθε συναλλαγή. Με τον τρόπο αυτό, θα αποκομίσουν σημαντικά έσοδα από τη μεγάλη αύξηση που αναμένεται να σημειωθεί στους τζίρους των άμεσων πληρωμών, δίνοντας και ένα κίνητρο στους επιχειρηματίες να προωθούν τις συναλλαγές μέσω του IRIS, αφού οι συναλλαγές με κάρτες μέσω των POS είναι πολύ πιο ακριβές για τους επιχειρηματίες, με τις προμήθειες να φθάνουν το 2%.
Η «πίτα» των συναλλαγών με το IRIS αναμένεται ότι θα διευρυνθεί θεαματικά με την καθιέρωση της υποχρεωτικότητας, αφού σήμερα είναι γραμμένοι στο σύστημα λιγότεροι από 120.000 επαγγελματίες και ο αριθμός τους θα δεκαπλασιασθεί μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Για τις τράπεζες είναι ζωτικής σημασίας να αποσπάσουν σημαντικές προμήθειες από αυτές τις συναλλαγές, καθώς έχουν πουλήσει σε ξένες εταιρείες τις δικές τους υπηρεσίες πληρωμών και αναζητούν μια νέα και σημαντική πηγή εσόδων. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι για το IRIS οι τράπεζες έχουν επενδύσει ελάχιστα, αφού ουσιαστικά οι συναλλαγές βασίζονται στην αντίστοιχη πλατφόρμα άμεσων πληρωμών που έχει δημιουργήσει το Ευρωσύστημα.
Τι προβλέπει ο νόμος - Πώς δουλεύει η υπηρεσία
Υπενθυμίζεται ότι με τον τελευταίο φορολογικό νόμο (νόμος 5072/2023), ορίζεται το νέο πλαίσιο αποδοχής πληρωμών με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής για ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες με επαγγελματικό λογαριασμό.
Ειδικότερα, ο νέος νόμος αναφέρει ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες που τηρούν επαγγελματικό λογαριασμό δέχονται υποχρεωτικά πληρωμές μέσω υπηρεσιών άμεσης πληρωμής. Επιπλέον, η υποχρέωση για παροχή πληροφοριών επεκτείνεται και στους δικαιούχους πληρωμής που αποδέχονται υποχρεωτικά πληρωμές μέσω υπηρεσίας άμεσης πληρωμής. Οι πληροφορίες που παρέχουν οι δικαιούχοι πληρωμής στους καταναλωτές πρέπει να αναγράφονται και στον διαδικτυακό τόπο, μέσω του οποίου δέχονται πληρωμές.
Η υπηρεσία person to business (IRIS P2B) προσφέρεται σήμερα από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες και τη Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου. Ο επαγγελματίες θα πρέπει να ενεργοποιήσει την υπηρεσία στον επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό, διαδικασία που γίνεται εύκολα μέσω της τράπεζας. Με την ενεργοποίηση, ο επαγγελματίας λαμβάνει ένα QR όπου ενσωματώνεται το ΑΦΜ του, το οποίο ο πελάτης μπορεί να σκανάρει για να κάνει μια πληρωμή, που διεκπεραιώνεται σε λίγα δευτερόλεπτα, με το ποσό να εμφανίζεται αμέσως στον λογαριασμό του επαγγελματία.
Καμία ελπίδα για φθηνές συναλλαγές με τα POS
Οι τράπεζες προωθούν πλέον περισσότερο τις πληρωμές με IRIS, χωρίς να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την ελκυστικότητα των συναλλαγών μέσω των POS, αφού έχουν πουλήσει σε ξένες εταιρείες τις αντίστοιχες θυγατρικές τους. Σε απάντηση που έδωσε πρόσφατα η Ελληνική Ένωση Τραπεζών σε σχετική ερώτηση βουλευτή, όπου επισημαίνονταν τα όρια που θέτει στις προμήθειες ο Κανονισμός 751/2015 της Ε.Ε., η ΕΕΤ διευκρίνισε και πάλι ότι «η ρυθμιζόμενη από τον εν λόγω κανονισμό διατραπεζική προμήθεια δεν αφορά στο τιμολόγιο της τράπεζας, αλλά αφορά στην προμήθεια μεταξύ διαφορετικών παρόχων υπηρεσιών πληρωμών. Η υπηρεσία αποδοχής συναλλαγών με τη χρήση καρτών πληρωμών (γνωστή ως ‘acquiring’) παρέχεται πλέον από αδειοδοτημένα και εποπτευόμενα από την Τράπεζα της Ελλάδος Ιδρύματα Πληρωμών».
Σχετικά με το acquiring και τις σχετικές προμήθειες, η ΕΕΤ σημειώνει ότι «πλέον η υπηρεσία παρέχεται από τέσσερα Ιδρύματα Πληρωμών, ουδέν των οποίων είναι Μέλος της ΕΕΤ:
WORLDLINE MERCHANT ACQUIRING GREECE Α.Ε.,
EURONET MERCHANT SERVICES ΙΔΡΥΜΑ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.,
NEXI ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΕΛΛΑΣ Α.Ε., και
NBG PAY Α.Ε.».
Εξάλλου, τονίζεται ότι «από τα συνολικά δέκα (10) Τακτικά Μέλη της ΕΕΤ η παραπάνω υπηρεσία παρέχεται πλέον από δύο (2) μόνον εξ αυτών, την Τράπεζα Αττικής και την Παγκρήτια Τράπεζα. Ως εκ τούτου, επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη υπηρεσία έχει αποκοπεί ως κλάδος από τις τέσσερις συστημικές Τράπεζες-Μέλη μας ήδη από το 2022 και δεν αφορά στην πλειοψηφία των Τραπεζών-Μελών μας».
Με αυτή την απάντηση, οι τράπεζες δηλώνουν ξεκάθαρα ότι δεν έχουν πλέον ευθύνη για τις υψηλές προμήθειες για τις συναλλαγές με POS στην Ελλάδα, ενώ η ΕΕΤ σημειώνει ότι, «σε κάθε περίπτωση, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) ουδέποτε εμπλέκεται σε θέματα επιχειρηματικής πολιτικής των Τραπεζών – Μελών της, και δεν έχει την οποιαδήποτε ανάμειξη στην τιμολογιακή τους πολιτική, όπως άλλωστε επιτάσσει η νομοθεσία περί ελεύθερου ανταγωνισμού και το καταστατικό της».
