Στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (16-19/04) του Απριλίου εγκρίθηκε από τους Ευρωβουλευτές σχέδιο νόμου για την κυκλική οικονομία, θέτοντας νέους στόχους ανακύκλωσης αποβλήτων. Το κείμενο επιστρέφει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για επίσημη έγκριση πριν από τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι το επίσημο μητρώο όλων των νομικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα τέσσερα νομοθετήματα αποτελούν μέρος μιας μετατόπισης της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς μια κυκλική οικονομία, δηλαδή ένα σύστημα όπου η αξία των προϊόντων, των υλικών και των πόρων διατηρείται στην οικονομία όσο το δυνατόν περισσότερο και οικονομία συνεπάγεται μείωση των αποβλήτων στο ελάχιστο, καθώς και επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακαίνιση και ανακύκλωση των υπαρχόντων υλικών και προϊόντων.
Κύριος στόχος είναι η βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων η οποία θα ωφελήσει το περιβάλλον, το κλίμα αλλά και την ανθρώπινη υγεία. Καθώς το λεγόμενο « Landfilling », δηλαδή η έννοια της ρύπανσης μέσω της διοχέτευσης των σκουπιδιών σε κάδους σκουπιδιών ή σε χώρους υγειονομικής ταφής, είναι η χειρότερη επιλογή για τη διαχείριση των αποβλήτων, τόσο από περιβαλλοντικούς όσο και οικονομικούς όρους.
Πιο συγκεκριμένα οι νέοι στόχοι ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων (από νοικοκυριά και επιχειρήσεις) που θέτει το κείμενο είναι, το σημερινό ποσοστό ανακύκλωσης που βρίσκεται στα 44% να φτάσει το 55% μέχρι το 2025 και το 65% μέχρι το 2035.
Επίσης, το 65% των υλικών συσκευασίας θα πρέπει να ανακυκλωθεί έως το 2025 και το 70% μέχρι το 2030. Σημειώνεται ότι διατίθενται ξεχωριστοί στόχοι για συγκεκριμένα υλικά συσκευασίας, όπως το χαρτί και το χαρτόνι, το γυαλί, το μέταλλο και το ξύλο και προβλεπόμενη ξεχωριστή συλλογή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και επικίνδυνων αποβλήτων από τα νοικοκυριά μέχρι το 2025. Μέχρι το 2024, τα βιο-αποικοδομήσιμα απόβλητα θα πρέπει επίσης να συλλέγονται χωριστά ή να ανακυκλώνονται κατ 'οίκον μέσω της κομποστοποίησης.
Για την υγειονομική ταφή, δηλαδή για την καταστροφή αστικών απορριμμάτων, προβλέπεται εξαίρεση με στόχο να μην υπάρχει υγειονομική ταφή άνω του 10% έως το 2035. Σύμφωνα με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν να μειώσουν τα απόβλητα τροφίμων κατά 30% μέχρι το 2025 και κατά 50% μέχρι το 2030. Για να αποφευχθούν τα απόβλητα τροφίμων, τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν κίνητρα για τη συλλογή των τροφίμων και την ασφαλή ανακατανομή τους. Θα πρέπει επίσης να βελτιωθεί η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με την έννοια των ημερομηνιών των ετικετών "χρήση από" και "καλύτερα πριν", όπως είπαν οι ευρωβουλευτές.
Προς αυτή τη κατεύθυνση ήταν και η δήλωση της Μαρίας Σπυράκη (ΕΛΚ) αναφερόμενη στην Ελλάδα και άλλες χώρες και τη παράταση που έχουν πάρει ως προς τη συμμόρφωση με το πλαίσιο για τους υγειονομικούς χώρους ταφής μέχρι το 2030 όπου θα πρέπει να σταματήσουν να πηγαίνουν στις χωματερές όλα τα απορρίμματα που θα μπορούν να ανακυκλωθούν και ότι θα υπάρχει ενιαίος τρόπος αποτίμησης των υγειονομικών χώρων ταφής βοηθά στην προσαρμογή.
« Είναι όμως ανάγκη να αλλάξουν οι συνήθειες των πολιτών, είναι ανάγκη να αλλάξει ο προσανατολισμός των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, και εδώ θα μιλήσω για ένα σπουδαίο παράδειγμα από το Vilnius της Λιθουανίας, όπου χρηματοδοτήθηκε η δημιουργία μιας μονάδας παραγωγής ενέργειας από βιομάζα και δημοτικά απορρίμματα, σε επίπεδο, μαζί με το σχέδιο Juncker, μαζί με το Ταμείο Συνοχής, περισσοτέρων από 300 εκατομμύρια ευρώ συνολικά. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθούμε, τέτοιες πρακτικές πρέπει να υιοθετήσουμε », είπε.
Ενώ ο Ν. Μαριάς (EΣΜ) πήρε το παράδειγμα της χωματερής της Φυλής στην Αττική τονίζοντας ότι « χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις, ούτως ώστε να περάσουμε σε έναν άλλο τρόπο διαχείρισης των δημοτικών απορριμμάτων, για να υπάρξει ανακύκλωση και φυσικά παρέμβαση σημαντική, γιατί μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει προστασία της υγείας των κατοίκων γενικώς, και των κατοίκων της Αττικής ειδικώς, από την καρκινογόνο χωματερή της Φυλής. » Επίσης, Υπογράμμισε ότι σε οικονομικό επίπεδο, το όφελος είναι 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ, δημιουργία 2 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, ενίσχυση της καινοτομίας και της έρευνας.
Σημειώνεται ότι το 2014, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία δεν έστειλαν ουσιαστικά κανένα αστικό απόβλητο σε χώρους υγειονομικής ταφής, ενώ η Κύπρος, η Κροατία, η Ελλάδα, η Λετονία και η Μάλτα εξακολουθούν να αποθηκεύουν περισσότερο από τα τρία τέταρτα των αστικών αποβλήτων τους και όπως υπογράμμισε ο κος Ν. Χουντής (ΕΕΑ-ΑΠΒ), η Ελλάδα στέλνει το 75% των σκουπιδιών σε χώρους «υγειονομικής ταφής», όπως λέγονται, ρυπαίνοντας το περιβάλλον, τη θάλασσα, τα νερά, την τροφική αλυσίδα.
Στη χώρα μου, είπε, οι κεντρικές κυβερνήσεις, προηγούμενες και σημερινές, και οι περιφερειακές αρχές επιμένουν να δημιουργούν χώρους υγειονομικής ταφής ακόμα και σύμμεικτων αποβλήτων καταστρέφοντας το περιβάλλον και μολύνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα.
«Δεν υπάρχει χώρος υγειονομικής ταφής στην Ελλάδα που να μην έχει προβλήματα. Στη Φυλή κινδυνεύουν ζωές· στην Κατερίνη υπάρχει τοξική θαλάσσια ρύπανση· στη Σάμο γκρεμίστηκε στη θάλασσα· στη Λευκίμμη φτιάχτηκε πάνω σε υδροφόρο ορίζοντα. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, κάτοικοι στην Αιγιαλεία έχουν αποκλείσει το ΧΥΤΑ της περιοχής οποίος εξακολουθεί να λειτουργεί χωρίς άδεια από το 2015. Είναι σαφές ότι μια χώρα όπως η Ελλάδα που ανακυκλώνει το 17% των απορριμμάτων δεν μπορεί να πιάσει τον ενδιάμεσο στόχο, γι’ αυτό επιβάλλεται επειγόντως να υιοθετήσει την πράξη για μηδενισμό της ταφής και χρειάζεται επίσης ενισχυμένη βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως γενικά οι χώρες που καθυστερούν στη διαχείριση των απορριμμάτων. » ήταν τα λόγια του.
