Στις πολιτικές διαπραγματεύσεις, οι τακτικές εξουσίας και επιρροής μπορούν να πάρουν πολλές μορφές. Μια αναπάντεχη οπτική για όσα συνέβησαν στη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ, του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς στις 28 Φεβρουαρίου στο Οβάλ Γραφείο προσφέρει ο πρώην σεναριογράφος Todd Alcott, με εμπειρία 30 ετών στο Χόλιγουντ, με άρθρο του που δημοσιεύθηκε στο The Hollywood Reporter.
Σύμφωνα με τον Alcott, ο τρόπος που εξελίχθηκαν τα γεγονότα παραπέμπει σε μια παλιά διαπραγματευτική τακτική του κινηματογραφικού κόσμου, γνωστή ως «Ο Ξένος στο Δωμάτιο».
Τι είναι «Ο Ξένος στο Δωμάτιο»;
Η τακτική αυτή περιγράφει μια συγκεκριμένη τακτική που χρησιμοποιούν τα μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ όταν θέλουν να απορρίψουν ένα κινηματογραφικό πρότζεκτ, χωρίς να το πουν ευθέως. Αντί να εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή του, το στέλεχος που έχει τη δύναμη να πάρει αποφάσεις φέρνει στη συνάντηση ένα τρίτο πρόσωπο - κάποιον χωρίς επίσημο ρόλο, χωρίς επενδυμένο ενδιαφέρον στο έργο, αλλά με την αποστολή να προκαλέσει αμφιβολίες. Αυτό το πρόσωπο μπορεί να είναι ένας νέος ασκούμενος, κάποιος από άλλο τμήμα της εταιρείας ή ακόμα και ένας παλιότερος παραγωγός που καλείται να «βοηθήσει».
Ο ρόλος του Ξένου είναι να εισάγει μια απρόσμενη παρατήρηση ή αμφιβολία που θα μετατρέψει τη συνάντηση από συνεργατική σε συγκρουσιακή. Για παράδειγμα, μπορεί να ρωτήσει «Πώς θα λειτουργήσει αυτή η ταινία στην Κίνα;» ή «Μήπως αυτή η ιδέα μοιάζει πολύ με άλλη ταινία;» ή «Δεν θα έπρεπε αυτή η ταινία να μιλάει περισσότερο για την αγάπη;». Με αυτόν τον τρόπο, το πρότζεκτ καταλήγει να υπονομευτεί από μέσα, δίνοντας στα στελέχη μια έμμεση δικαιολογία για να το απορρίψουν, χωρίς να φαίνονται ως οι «κακοί» απέναντι στους δημιουργούς.
Πώς εφαρμόστηκε αυτή η τακτική στην πολιτική;
Ο Todd Alcott παραλληλίζει τη συγκεκριμένη τεχνική με όσα συνέβησαν στην περίφημη συνάντηση μεταξύ Τραμπ, Ζελένσκι και Βανς. Ο Ζελένσκι είχε πάει στην Ουάσιγκτον για να διαπραγματευτεί μια κρίσιμη συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία αναμενόταν να υπογραφεί εκείνη την ημέρα. Ωστόσο, πριν προχωρήσουν οι υπογραφές, ο αντιπρόεδρος Βανς προκάλεσε ανοιχτά αντιπαράθεση με τον Ζελένσκι, γεγονός που έδωσε στον Τραμπ το πάτημα να ακυρώσει τη συμφωνία.
Ο Alcott υποστηρίζει ότι στην πολιτική σκηνή του Οβάλ Γραφείου, οι ρόλοι ήταν σαφείς:
- Ο Ζελένσκι ήταν ο δημιουργός του κινηματογραφικού πρότζεκτ, δηλαδή της συμφωνίας που επρόκειτο να υπογραφεί.
- Ο Τραμπ ήταν το στέλεχος του στούντιο, δηλαδή ο άνθρωπος που είχε την τελική εξουσία να αποδεχτεί ή να απορρίψει τη συμφωνία.
- Ο Βανς ήταν ο Ξένος στο Δωμάτιο, το φαινομενικά ανίσχυρο πρόσωπο που όμως έφερε τη συζήτηση στο σημείο της σύγκρουσης.
Ο ρόλος του Βανς, όπως υποδηλώνει ο Alcott, ήταν να δημιουργήσει ένταση και να δώσει στον Τραμπ το πρόσχημα να κάνει πίσω, χωρίς να φαίνεται ότι υποχωρεί ή αρνείται τη συμφωνία από μόνος του. Ο Τραμπ δεν ήθελε να φανεί ότι λέει «όχι» απευθείας, όπως ακριβώς κάνουν και τα στελέχη στο Χόλιγουντ όταν φοβούνται τις αντιδράσεις των δημιουργών.
Η δύναμη των διαπραγματευτικών τακτικών
Η τακτική του Ξένου στο Δωμάτιο δεν είναι καινούργια, ούτε περιορίζεται στη βιομηχανία του κινηματογράφου. Εμφανίζεται σε πολλές μορφές διαπραγμάτευσης - από επιχειρηματικές συμφωνίες έως πολιτικές συναντήσεις υψηλού επιπέδου. Είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να ανατρέψει τη δυναμική μιας συζήτησης χωρίς να φαίνεται επιθετικό.
Στην περίπτωση του Οβάλ Γραφείου, η μέθοδος αυτή φαίνεται να λειτούργησε ακριβώς όπως στο Χόλιγουντ:
Μια συμφωνία που φαινόταν να προχωρά, κατέρρευσε μέσα από μια καλοσχεδιασμένη παρέμβαση, αφήνοντας τον ισχυρότερο διαπραγματευτή (τον Τραμπ) με το πάνω χέρι, χωρίς να αναλάβει ο ίδιος το κόστος της απόρριψης
Το άρθρο του Todd Alcott προσφέρει έναν μοναδικό φακό για να κατανοήσουμε, πώς ακόμα και οι πιο σημαντικές πολιτικές αποφάσεις μπορεί να επηρεαστούν από τεχνάσματα που προέρχονται από εντελώς διαφορετικούς χώρους, όπως η κινηματογραφική βιομηχανία.
Και τελικά, είτε στον κόσμο του Χόλιγουντ είτε στον Λευκό Οίκο, η τέχνη της διαπραγμάτευσης είναι πάντα θέμα σκηνοθεσίας.
