Ραντεβού τον Σεπτέμβριο δίνουν οι τράπεζες για να αποφασίσουν τις επόμενες αναπροσαρμογές στα επιτόκια των καταθέσεων προθεσμίας, έχοντας πλήρη εικόνα για το επίπεδο του καταληκτικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε αυτόν τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων του ευρώ.
Στη σημερινή συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, θεωρείται βέβαιο ότι θα αποφασισθεί άλλη μία αύξηση επιτοκίων κατά 0,25%, που θα φέρει το επιτόκιο καταθέσεων των εμπορικών τραπεζών στην ΕΚΤ στο 3,75%, ενώ ήταν αρνητικό (-0,50%) μέχρι τον Ιούλιο του 2022. Οι τράπεζες δεν θα κάνουν κινήσεις σε ό,τι αφορά τα επιτόκια των καταθέσεων προθεσμίας, καθώς περιμένουν να καθορίσουν την πολιτική τους με βάση όσα θα ανακοινώσει η ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο, που θεωρείται ότι είναι και ο κρίσιμος μήνας για τη διαμόρφωση του καταληκτικού επιτοκίου.
Παρά το γεγονός ότι μέχρι πρόσφατα οι περισσότεροι θεωρούσαν πολύ πιθανή άλλη μια αύξηση τον Σεπτέμβριο, που θα φέρει το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ στο 4%, τις τελευταίες εβδομάδες αρχίζει να κερδίζει έδαφος το σενάριο της παύσης των αυξήσεων τον Σεπτέμβριο, καθώς πολλοί κεντρικοί τραπεζίτες διαπιστώνουν ότι ο πληθωρισμός υποχωρεί αρκετά γρήγορα, ενώ τα υψηλά επιτόκια θα επιδεινώσουν την ήδη σοβαρή οικονομική επιβράδυνση στην ευρωζώνη, που προβλέπεται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ότι θα έχει φέτος ανάπτυξη μόλις 0,9% με τη γερμανική οικονομία σε ύφεση (-0,3%).
Οι ελληνικές τράπεζες προχώρησαν στην πρώτη σοβαρή αναπροσαρμογή των επιτοκίων στις καταθέσεις προθεσμίας στα τέλη Φεβρουαρίου και έκτοτε δεν έχουν κάνει άλλες, σημαντικές κινήσεις. Το μέσο επιτόκιο στις καταθέσεις προθεσμίας με διάρκεια έως ένα έτος παραμένει αρκετά χαμηλό, στο 1,22%, ενώ για καλύτερη απόδοση θα πρέπει να κλείσει κανείς τα χρήματά του για 2 χρόνια, με ένα μέσο επιτόκιο της τάξεως του 1,7%.
Στις καταθέσεις μίας ημέρας, που είναι και οι περισσότερες και εξακολουθούν να έχουν ουσιαστικά μηδενικά επιτόκια, οι τράπεζες όχι μόνο δεν έχουν κάνει αυξήσεις, αλλά προχώρησαν και σε μειώσεις, που κατέβασαν το μέσο επιτόκιο αυτής της κατηγορίας από το 0,03% στο 0,02%. Η προσπάθεια των τραπεζών να περάσουν όσο το δυνατόν λιγότερες από τις αυξήσεις των ευρωπαϊκών επιτοκίων στους καταθέτες είχε αντανάκλαση στα περιθώρια επιτοκίων, που έχουν σημειώσει μεγάλη αύξηση και εκτιμάται ότι θα επιτρέψουν στις τράπεζες να ανακοινώσουν πολύ υψηλή κερδοφορία για το α' εξάμηνο τις επόμενες ημέρες.
Τα επιτόκια καταθέσεων για τα νοικοκυριά
| Περίοδος | Μέσο σταθμισμένο επιτόκιο νέων καταθέσεων/ρέπος | Νοικοκυριά | |||
| Μέσο σταθμισμένο επιτόκιο | Μίας ημέρας | Με συμφωνημένη διάρκεια | |||
| Έως 1 έτος | Άνω του ενός έτους | ||||
| Σύνολο | |||||
| Οκτ-22 | 0,05 | 0,06 | 0,03 | 0,20 | 0,36 |
| Νοε-22 | 0,06 | 0,06 | 0,03 | 0,20 | 0,71 |
| Δεκ-22 | 0,10 | 0,09 | 0,03 | 0,33 | 1,04 |
| Ιαν-23 | 0,12 | 0,11 | 0,03 | 0,47 | 1,03 |
| Φεβ-23 | 0,21 | 0,20 | 0,03 | 1,04 | 1,91 |
| Μαρ-23 | 0,23 | 0,23 | 0,03 | 1,16 | 1,83 |
| Απρ-23 | 0,25 | 0,24 | 0,02 | 1,22 | 1,71 |
Το γεγονός ότι τα τραπεζικά επιτόκια καταθέσεων προθεσμίας παραμένουν πολύ χαμηλά, επιβεβαιώνεται και από τους βραδείς ρυθμούς μετατροπής καταθέσεων μίας ημέρας σε προθεσμίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ (Ιούνιος 2023) από τον Φεβρουάριο που έγιναν οι αυξήσεις επιτοκίων, οι καταθέσεις προθεσμίας των νοικοκυριών έχουν αυξηθεί μόλις κατά 8,1 δισ. και των επιχειρήσεων κατά 3 δισ. ευρώ, τη στιγμή που οι καταθέσεις μίας ημέρας τον Ιανουάριο ξεπερνούσαν τα 145 δισ. και θα ήταν αναμενόμενο μεγαλύτερο μέρος αυτών να περάσει σε καταθέσεις προθεσμίας. Αυτό σημαίνει ότι οι καταθέτες δεν ικανοποιούνται προς το παρόν από τις αποδόσεις των προθεσμιακών.
Έχοντας την πίεση και από την κυβέρνηση, με τον νέο υπουργό Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, να μιλάει εξαρχής για το πρόβλημα της μεγάλης ψαλίδας στα επιτόκια δανείων και καταθέσεων, οι τράπεζες θα επιταχύνουν από το φθινόπωρο την προσέγγιση των επιτοκίων προθεσμίας στο επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ, έχοντας μεγάλο δρόμο να διανύσουν. Οι αυξήσεις επιτοκίων που θα γίνουν, πάντως, δεν αναμένεται να είναι μεγάλες και θα εστιάζονται κυρίως στις καταθέσεις μεγάλης χρονικής διάρκειας (2 έτη). Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων προθεσμίας για ένα έτος εκτιμάται ότι θα κινηθεί προς το 1,5% και για 2 έτη προς το 2%.
Ενδεικτικό της πρόθεσης των τραπεζών να αποφύγουν σοβαρές αυξήσεις επιτοκίων είναι το γεγονός ότι στην πρώτη συνάντηση των τραπεζιτών με τον Κ. Χατζηδάκη, όταν ασκήθηκε πίεση για αυξήσεις επιτοκίων, η απάντηση που δόθηκε ήταν ότι υπάρχουν και άλλα προϊόντα, εκτός των καταθέσεων, για όσους ενδιαφέρονται για καλύτερες αποδόσεις...
