Μετά από τέσσερις μέρες σιωπής και ενώ οι Τούρκοι διαφημίζουν ότι παραλαμβάνουν τους S-400, τοποθετήθηκε δημοσίως ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, επαναλαμβάνοντας ότι φταίει ο Ομπάμα για την επιλογή της Τουρκίας να αγοράσει το ρωσικής κατασκευής αντιαεροπορικό σύστημα.
Παράλληλα επιχείρησε να δραματοποιήσει την κατάσταση με την επιβολή κυρώσεων λέγοντας ότι το πρόβλημα το δημιούργησε η προηγούμενη κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα. Ωστόσο είναι φανερό ότι τόσο η Τουρκία όσο και οι ΗΠΑ κερδίζουν χρόνο μέχρι να επιβληθούν οι κυρώσεις στην Τουρκία, και η μεν Άγκυρα είναι φανερό ότι αποθηκεύει ανταλλακτικά για το αμερικανικής προέλευσης οπλοστάσιό της, ενώ για τις ΗΠΑ δεν είναι φανερό ακόμη τι και αν κερδίζουν κάτι, εκτός από να παραμένει μέχρι νεωτέρας η "άσπονδη" σύμμαχος στο δυτικό στρατόπεδα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έδειξε απροθυμία να προχωρήσει σε τιμωρητικά μέτρα ενάντια στην Τουρκία για την αγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος των S-400, δηλώνοντας ότι δεν είναι «δίκαιο» το γεγονός ότι οι ΗΠΑ απαγορεύεται πλέον να πουλήσουν στην Άγκυρα μαχητικά F-35 αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ ήταν οι πρώτες για τα επόμενα βήματα της Ουάσινγκτον στο θέμα, έπειτα από την παραλαβή των πρώτων τμημάτων των S-400 από την Τουρκία την περασμένη Παρασκευή.
«Το επεξεργαζόμαστε όλο αυτό, θα δούμε τι θα συμβεί. Αλλά δεν είναι δίκαιο», είπε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους κατά την σύγκληση του υπουργικού συμβουλίου στον Λευκό Οίκο.
Αφού έκανε ιδιαίτερη μνεία στην «πολύ καλή σχέση» που έχει με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για μια ακόμη μια φορά και σε ακόμη ένα θέμα, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος των ΗΠΑ επέρριψε την ευθύνη στον προκάτοχό του Μπαράκ Ομπάμα, υποστηρίζοντας ότι ο Δημοκρατικός πρώην πρόεδρος δημιούργησε το πρόβλημα, καθώς απέτυχε να πουλήσει την καλύτερη εναλλακτική της Αμερικής στους ρωσικούς S-400 – τους πυραύλους Patriot, που κατασκευάζει η εταιρεία Raytheon Co.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, η Τουρκία «εξαναγκάστηκε να αγοράσει ένα διαφορετικό πυραυλικό σύστημα».
«Έχουμε μια κατάσταση όπου η Τουρκία είναι πολύ καλή μαζί μας, και τώρα λέμε στην Τουρκία ότι επειδή στην πραγματικότητα αναγκαστήκατε να αγοράσετε ένα άλλο σύστημα πυραύλων, δεν θα σας πουλήσουμε τα μαχητικά F-35».
«Είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση στην οποία έχουν βρεθεί. Και είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση που έχουμε βρεθεί εμείς στις ΗΠΑ», πρόσθεσε.
«Εξαιτίας του γεγονότος ότι η (Τουρκία) αγόρασε ένα ρωσικό πύραυλο, δεν μας επιτρέπεται να τους πουλήσουμε αεροσκάφη αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων. Δεν είναι μια δίκαιη κατάσταση», τόνισε ο Τραμπ, εκφράζοντας απογοήτευση για τις θέσεις εργασίας που θα χαθούν.
«Η Τουρκία έχει ήδη παραγγείλει παραπάνω από 100 F-35 και έχουν σχέδια να αγοράσουν περισσότερα, αλλά επειδή έχουν ένα σύστημα πυραύλων που κατασκευάζεται στη Ρωσία, πλέον τους απαγορεύεται να αγοράσουν παραπάνω από 100 αεροσκάφη», ανέφερε ο ένοικος του Λευκού Οίκου.
Όλο το φάσμα των κυρώσεων που προβλέπει ο νόμος CAATSA παραμένει στο τραπέζι των επιλογών
Μιλώντας από την άλλη πλευρά της πόλης, σχεδόν την ίδια ώρα ο υποψήφιος υπουργός Άμυνας Μάρκ Εσπερ, στην ακροαματική διαδικασία επικύρωσης του διορισμού του, δήλωσε στα μέλη της Επιτροπής της Γερουσίας ότι η Τουρκία δεν μπορεί να αποκτήσει και τους S-400 και τα F-35. «Μπορείτε να έχετε τους S-400, ή τα F-35», είχε διευκρινίσει μέρες νωρίτερα στον Τούρκο ομόλογό του.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μετά τις δηλώσεις Τραμπ στο υπουργικό συμβούλιο στην ανακοίνωσή του υπογράμμισε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο εξετάζουν τις επιλογές τους για να απαντήσουν στην πρόσφατη αγορά από την Τουρκία των S-400.
Όλο το φάσμα των κυρώσεων που προβλέπει ο νόμος CAATSA παραμένει στο τραπέζι των επιλογών που επεξεργάζονται ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, προκειμένου να σταθμίσουν την απάντηση της Ουάσινγκτον απέναντι στην Άγκυρα μετά την επίσημη παραλαβή του ρωσικού συστήματος S-400 από την τελευταία.
Υπενθυμίζοντας ότι η αμερικανική πλευρά είχε επανειλημμένα καταστήσει σαφές το ποιες μπορεί να είναι οι δυνητικές επιπτώσεις από μια τέτοια εξέλιξη, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μόργκαν Ορτέιγκους, αναφέρθηκε στην τοποθέτηση που έχει κάνει νωρίτερα ο πρόεδρος Τραμπ, με την οποία έχει ουσιαστικά προαναγγείλει την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35.
«Ο υπουργός και ο πρόεδρος εξετάζουν όλο το εύρος των επιλογών που περιλαμβάνονται στη νομοθεσία CAATSA. Νομίζω ότι από αυτό εδώ το βήμα έχουμε καταστήσει αρκετά σαφές το ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες. Και νομίζω ότι είδατε αυτές τις συνέπειες σήμερα, όταν ο πρόεδρος μίλησε για την αδυναμία πλέον της Τουρκίας να έχει τα F-35. Όσον αφορά το ποιες κυρώσεις θα επιλεχθούν, δεν τις ανακοινώνουμε εκ των προτέρων. Αλλά να γνωρίζετε ότι ο υπουργός προφανώς εξετάζει και εργάζεται σε αυτό το θέμα με τον πρόεδρο», σημείωσε η εκπρόσωπος.
Σε ερώτηση για το αν ο Λευκός Οίκος επεξεργάζεται κάποιο ενδεχόμενο πλάνο για μια πιθανή εξαίρεση (waiver) της Τουρκίας από τις επιπτώσεις του CAATSA, η Μόργκαν Ορτέιγκους ξεκαθάρισε ότι η απόφαση που θα ληφθεί θα σέβεται την αμερικανική νομοθεσία.
«Δεν ξέρω σε ποια λύση αναφέρεστε. Πιστεύω ότι όλοι μπορούμε με μια διαδικτυακή αναζήτηση να δούμε τις κυρώσεις CAATSA και να δούμε τις 12 επιλογές που υπάρχουν εκεί και τι μπορεί να γίνει με αυτή τη νομοθεσία. Και νομίζω ότι ο υπουργός και ο πρόεδρος θα λάβουν μια απόφαση με βάση το τι πρέπει να κάνουν σύμφωνα με τον νόμο των ΗΠΑ και μόλις λάβουν αυτή την απόφαση, σίγουρα θα σας ενημερώσουμε όλους».
Υπενθυμίζεται ότι το λεγόμενο «waiver» είναι ένα παράθυρο της νομοθεσίας CAATSA που έχει σχεδιαστεί για να διευκολύνει κυρίως μη νατοϊκές χώρες, όπως η Ινδία, οι οποίες καταβάλλουν προσπάθειες για να απεξαρτηθούν από τις υφιστάμενες εξαρτήσεις που έχουν από τη ρωσική αμυντική βιομηχανία.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ
