Ανατρέποντας δεκαετίες συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου με συμμάχους και αντιπάλους, οι δασμοί που επέβαλε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναμορφώνουν δραστικά την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ.
Οι διαδοχικές ανατροπές όσον αφορά τους δασμούς κατέληξαν στην επίσημη εφαρμογή τους την Τετάρτη. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται φόρος 25% σε όλες τις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα στις ΗΠΑ, με τον Τραμπ να ισχυρίζεται ότι αυτό θα ενισχύσει τις θέσεις εργασίας στις αμερικανικές βιομηχανίες, παρά τις ανησυχίες ότι η τρέχουσα πτώση στη χρηματιστηριακή αγορά αποτελεί πρόδρομο επερχόμενης οικονομικής ύφεσης.
Σύμφωνα με το Associated Press:
Ο Τραμπ αφαίρεσε όλες τις εξαιρέσεις από τους δασμούς που είχε επιβάλει το 2018 στα μέταλλα, αυξάνοντας επιπλέον τον δασμό στο αλουμίνιο από 10% στο 25%. Οι κινήσεις του, που βασίζονται σε προεδρική οδηγία του Φεβρουαρίου, εντάσσονται σε μια ευρύτερη στρατηγική διατάραξης και αναδιαμόρφωσης του παγκόσμιου εμπορίου. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ήδη επιβάλει ξεχωριστούς δασμούς στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα, ενώ σχεδιάζει να φορολογήσει τις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Βραζιλία και τη Νότια Κορέα με «ανταποδοτικούς» δασμούς από τις 2 Απριλίου.
Την Τρίτη, ο Τραμπ δήλωσε σε διευθύνοντες συμβούλους του Business Roundtable ότι οι δασμοί οδηγούν τις εταιρείες να επενδύσουν σε αμερικανικά εργοστάσια. Η πτώση 8% του δείκτη S&P 500 τον τελευταίο μήνα, λόγω φόβων για επιβράδυνση της ανάπτυξης, δεν φαίνεται να τον αποθαρρύνει. Αντίθετα, υποστήριξε ότι οι υψηλότεροι δασμοί θα είναι ακόμη πιο αποτελεσματικοί στο να επαναφέρουν τη βιομηχανική παραγωγή στις ΗΠΑ. Όπως είπε στην ομάδα των CEOs:
Όσο υψηλότεροι οι δασμοί, τόσο πιο πιθανό είναι να χτίσουν εργοστάσια εδώ. Η μεγαλύτερη νίκη είναι να έρθουν οι επιχειρήσεις στη χώρα μας και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Αυτό είναι σημαντικότερο από τους ίδιους τους δασμούς, αλλά αυτοί θα αποφέρουν πολλά χρήματα στη χώρα
Την ίδια μέρα, ο Τραμπ απείλησε να αυξήσει στο 50% τους δασμούς στον καναδικό χάλυβα και αλουμίνιο, αλλά τελικά διατήρησε το ποσοστό στο 25% όταν η επαρχία του Οντάριο ανέστειλε σχέδια για επιβολή πρόσθετου φόρου στο ρεύμα που εξάγεται προς το Μίσιγκαν, τη Μινεσότα και τη Νέα Υόρκη.
Σε μεγάλο βαθμό, ο πρόεδρος επιχειρεί να διευθετήσει εκκρεμότητες από την πρώτη του θητεία. Ο Τραμπ αύξησε σημαντικά τους δασμούς, αλλά τα έσοδα που συλλέχθηκαν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν ήταν αρκετά για να επηρεάσουν ουσιαστικά τις συνολικές πληθωριστικές πιέσεις.
Πού βρίσκονται τώρα τα πράγματα
- Χάλυβας και αλουμίνιο: Την Τρίτη, ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε ότι τίθεται σε ισχύ δασμός 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από όλες τις χώρες, ξεκινώντας από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης, 11 Μαρτίου. Ο Τραμπ είχε απειλήσει να αυξήσει τον δασμό στο 50% για τις καναδικές εισαγωγές των μετάλλων, αλλά το ξανασκέφτηκε όταν ο Καναδάς ανέστειλε έναν νέο φόρο στην ηλεκτρική ενέργεια που προοριζόταν για τις ΗΠΑ και οι δύο χώρες προγραμμάτισαν νέες εμπορικές συνομιλίες.
- Καναδάς και Μεξικό: Οι γενικευμένοι δασμοί 25% στις εμπορικές συναλλαγές με τους γείτονες των ΗΠΑ τέθηκαν σε ισχύ την Τρίτη, 4 Μαρτίου. Δύο ημέρες αργότερα, ο Τραμπ επιβεβαίωσε ότι οι δασμοί σε προϊόντα και υπηρεσίες που συμμορφώνονται με τη Συμφωνία Ηνωμένων Πολιτειών-Μεξικού-Καναδά (USMCA) θα «παγώσουν» μέχρι τις 2 Απριλίου. Ωστόσο, στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, ο ίδιος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επιβολής ανταποδοτικών δασμών σε καναδικά προϊόντα ξυλείας και γαλακτοκομικά.
- Κίνα: Αρχικός δασμός 10% στις κινεζικές εισαγωγές τέθηκε σε ισχύ στις αρχές Φεβρουαρίου, προκαλώντας αντίποινα από την Κίνα. Στη συνέχεια, ο Τραμπ διπλασίασε τον δασμό στο 20% από τις 4 Μαρτίου. Η Κίνα αντέδρασε επιβάλλοντας δασμούς έως 15% σε αμερικανικά αγροτικά προϊόντα όπως το κοτόπουλο και το χοιρινό, οι οποίοι θα ισχύσουν από τη Δευτέρα, 10 Μαρτίου.
- Ευρωπαϊκή Ένωση: Ο Τραμπ έχει απειλήσει με δασμούς την ΕΕ, κάτι που θα μπορούσε να επεκτείνει τον εμπορικό του πόλεμο και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Παράλληλα, υπέγραψε διάταγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει στην εφαρμογή ανταποδοτικών δασμών στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ από τις 2 Απριλίου, με στόχο να εκπληρώσει μια συχνή προεκλογική του δέσμευση και να αυξήσει τα κρατικά έσοδα, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι προετοιμάζουν νέο φορολογικό και δαπανηρό νομοσχέδιο.
Η ένταση στο εμπορικό πεδίο θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στον πληθωρισμό, ενισχύοντας τις τιμές. Αυτό, με τη σειρά του, ενδέχεται να επηρεάσει τις αποφάσεις της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) σχετικά με τα επιτόκια τους επόμενους μήνες — ή και χρόνια.
