Με τις συναντήσεις τους αυτές τις δύο ημέρες - δηλαδή στην προσύνοδο του ΕΣΚ, την πολύωρη «πολύ ουσιαστική συζήτηση σε φιλικό και χαλαρό κλίμα ως σχεδόν τις πρώτες πρωινές ώρες» που ακολούθησε, όπως αποκάλυψε ο Έλληνας πρωθυπουργός, μετά το δείπνο των ηγετών, αλλά και την πρωινή συνάντηση τους σήμερα - Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ είχαν «πολύ ουσιαστικές διαπραγματεύσεις», επιτεύχθηκε πρόοδος, αλλά παραμένει απόσταση να διανυθεί.
«Έχουμε διανύσει μεγάλο μέρος της απόστασης, αλλά χρειάζεται ακόμα απόσταση να διανυθεί», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Είπε ότι η ελληνική πλευρά δεν αισθάνεται την πίεση της κλεψύδρας τους χρόνου που αδειάζει και πως όμως υπάρχει κλεψύδρα σε ό,τι αφορά την έναρξη ενταξιακής διαδικασίας που είναι στις 25 Ιουνίου. «Και υπό αυτή την έννοια», σημείωσε, «θα πρέπει πολύ σύντομα να έχουμε μια εξέλιξη. Μακάρι θετική. Αν όχι θετική, πάλι εδώ είμαστε, θα συνεχίσουμε να οικοδομούμε τις σχέσεις φιλίας και συνεργασίας, καλής γειτονίας».
Ειδικότερα, στη συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου είπε για τις συναντήσεις τους με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ ότι «είχαμε πολύ ουσιαστικές διαπραγματεύσεις» και πως «άλλωστε η πρόοδος που είχε επιτευχθεί το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στη συνάντηση των ΥΠΕΞ στο Σούνιο παρουσία του Μ. Νίμιτς ήταν ουσιαστική».
Ωστόσο, σημείωσε ότι «είναι ακόμα αρκετά τα ζητήματα, καθώς πρόκειται για μια πολύπλοκη και πολυεπίπεδη διαπραγμάτευση, που χρήζουν και διαπραγμάτευσης και διευκρίνισης».
«Χρειάστηκε να ξενυχτήσουμε χτες», είπε χαρακτηριστικά, για να τονίσει την πεποίθηση του ότι «έχουμε διανύσει μεγάλο μέρος της απόστασης, αλλά χρειάζεται ακόμα απόσταση να διανυθεί».
Είπε ότι εξετάζονται «βήμα-βήμα» όλες οι λεπτομέρειες, «αλλά δεν είμαστε σε θέση ακόμα να μιλήσουμε για συμφωνία» και πως θα υπάρξουν τα επόμενα βήματα με στόχο να καταστεί δυνατό να ξαναβρεθούν οι δύο τους στις αρχές του επόμενου μήνα.
«Με δεδομένο ότι θα ήταν κοινή μας επιδίωξη να μπορέσουμε να έχουμε ένα αποτέλεσμα που θα προλαβαίνει την Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. που είναι προγραμματισμένη για τις 28-29 Ιουνίου και λίγες μέρες πριν τη Σύνοδο των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών, όπου θα παρθούν οι τελικές αποφάσεις για την έναρξη ενταξιακής διαδικασίας των υποψήφιων κρατών προς ένταξη, μεταξύ των οποίων και η ΠΓΔΜ», πρόσθεσε.
Στο ερώτημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ αν παρά την απόσταση που παραμένει, είναι αισιόδοξος ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί τελική συμφωνία έως τα τέλη Ιουνίου, ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι η ελληνική πλευρά υπερασπίζεται μια εθνική θέση που παρότι διατυπωμένη πολλά χρόνια, ωστόσο δεν είχε φτάσει ποτέ σε ένα ουσιαστικό στάδιο διαπραγμάτευσης.
Πρόσθεσε πως «ο πήχης είναι ψηλά κάτι που είναι θετικό καθότι αυτό που επιδιώκεται δεν είναι μια συμφωνία που θα μπορούσε να είναι εύθραυστη και να χαθεί μέσα σε λίγους μήνες, αλλά που θα αντέξει στον χρόνο, που θα υιοθετηθεί από τους λαούς μας με σεβασμό εκατέρωθεν.
«Είναι μια δύσκολη διαπραγμάτευση, τη διεξάγουμε με μεθοδικότητα και σοβαρότητα και έχουμε φτάσει στο πιο κρίσιμο σημείο, γιατί πάντα τα τελευταία μέτρα της διαδρομής είναι και τα πιο δύσκολα», τόνισε.
Ερωτηθείς ποιο είναι το μήνυμα που στέλνει στο εσωτερικό της χώρας προς αυτούς που ενδεχομένως να μη στηρίξουν τη συμφωνία στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός είπε ότι άκουσε με χαρά χτες τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης εδώ στη Σόφια να τοποθετείται ουσιαστικά υπερασπιζόμενος την εθνική θέση που διαπραγματεύεται η κυβέρνηση όλο αυτό το διάστημα, χαρακτηρίζοντας «καλοδεχούμενη» αυτή τη στάση.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι γνωρίζει πολύ καλά και ο ίδιος και ο ΥΠΕξ ότι «διαπραγματευόμαστε για λογαριασμό όλων των Ελλήνων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που έχουν μεγαλύτερες ευαισθησίες, διαφωνίες, υπερασπιζόμαστε όχι τις προσωπικές μας απόψεις, αλλά τις εθνικές μας θέσεις».
Επισήμανε πως «η διαμόρφωση ενός κλίματος τουλάχιστον συνεννόησης στα κρίσιμα εθνικά θέματα μόνο θετικά αποτελέσματα θα έχει για τη χώρα».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε διαθέσιμος προς ενημέρωση σε όλους όσους ζητήσουν ενημέρωση, προσθέτοντας ωστόσο ότι δεν κρίνει ότι βρισκόμαστε σε μια καμπή για συγκλήσεις συμβουλίων ή κλήσης αρχηγών. «Ωστόσο όλοι πρέπει να κατανοήσουν ότι όταν σε διεθνές επίπεδο σε μια κρίσιμη διαπραγμάτευση υπερασπίζεσαι εθνικές θέσεις, έχεις πάντα τη βαθιά αυτή αίσθηση της ευθύνης ότι δεν εκπροσωπείς μονάχα τις απόψεις σου και την πλειοψηφία που διαθέτεις, εκπροσωπείς όλους τους Έλληνες και όλες τις Ελληνίδες», τόνισε.
Στο ερώτημα αν στις συζητήσεις τους με τον κ. Ζάεφ έθιξαν το θέμα της στάσης της αντιπολίτευσης στις δύο χώρες, ο κ. Τσίπρας είπε ότι εκ των πραγμάτων είναι κρίσιμο θέμα αυτό για τα εσωτερικά της γείτονος, «γιατί η δική μας εθνική θέση απαιτεί και μεταρρυθμίσεις στο Σύνταγμα της γείτονος που απαιτούν ευρύτερες πλειοψηφίες». Οπότε αποτέλεσε ζήτημα συζήτησης, επιβεβαίωσε.
Ο πρωθυπουργός δεν θέλησε μεσούσης της διαπραγμάτευσης να αναφερθεί σε ποια σημεία υπάρχει σύγκλιση και σε ποια υπάρχει ακόμα απόσταση, εξηγώντας ότι δεν έχει νόημα να κατηγοριοποιεί τα κλειστά και ανοικτά θέματα.
Κληθείς να σχολιάσει δηλώσεις του κ. Ζάεφ περί μιας συμφωνίας σε μια πρόταση που θα μεταφέρουν οι δύο αρχηγοί στις χώρες τους, ο κ. Τσίπρας είπε ότι αυτό που υπάρχει είναι διάφορες σκέψεις πάνω στο τραπέζι, εναλλακτικές για τα κρίσιμα και ανοικτά θέματα, διαβεβαιώνοντας ότι οι θέσεις μας παραμένουν. «Ψάχνουμε να βρούμε λύσεις σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα, χωρίς όμως να αλλοιώνουμε αυτό που ονομάζουμε ‘κόκκινες γραμμές’».
Πρόσθεσε ότι ακόμα και το θέμα της ονομασίας, το πώς η ονομασία θα μπορεί να δίνει ένα μήνυμα ότι διαχωρίζεται η ελληνική Μακεδονία και η πορεία της από τη χώρα που δημιουργήθηκε πολύ αργότερα, την ΠΓΔΜ, «που τώρα αναζητούμε από κοινού μια κοινά αποδεκτή ονομασία είναι ένα κρίσιμο και όχι απλό ζήτημα». «Υπάρχουν σκέψεις πάνω στο τραπέζι τις κουβεντιάζουμε, υπάρχουν κάποιες εναλλακτικές, οφείλω όμως να μην δώσω διευκρινίσεις πριν να έχουμε την τελική στάση της άλλης πλευράς όσον αφορά στα κρίσιμα αυτά θέματα.
Για το εάν έχει κλειδώσει το όνομα «Άνω Μακεδόνια», μεταφρασμένο ή αμετάφραστο, είπε ότι υπάρχει μια σειρά από προτάσεις πάνω στις οποίες δουλεύουμε, κάποιες εναλλακτικές, αλλά τίποτα δεν έχει κλειδώσει ούτε στο θέμα του ονόματος».
Για το εάν η Ελλάδα εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι η μπάλα είναι στην άλλη πλευρά ως προς τη δυναμική των εξελίξεων για μια συμφωνία, σημείωσε ότι «εμείς αισθανόμαστε την πίεση της ιστορικής ευθύνης, όχι όμως την πίεση του χρόνου σε αυτή τη διαπραγμάτευση».
Εξήγησε ότι «αυτό δεν σημαίνει ότι ακολουθούμε μια επιθετική τακτική απέναντι στην απέναντι πλευρά, ίσα-ίσα επιδιώκουμε κάθε φορά χωρίς να μετακινούμαστε από τις βασικές μας θέσεις, να διαισθανόμαστε τις δυσκολίες τους, τα προβλήματα τους και να ψάχνουμε από κοινού να βρούμε λύσεις».
Συνεπώς, υπογράμμισε, «η ελληνική πλευρά δεν αισθάνεται την πίεση της κλεψύδρας τους χρόνου που αδειάζει».
«Υπάρχει όμως», επισήμανε, «κλεψύδρα σε ό,τι αφορά την έναρξη ενταξιακής διαδικασίας που είναι στις 25 Ιουνίου και υπό αυτή την έννοια θα πρέπει πολύ σύντομα να έχουμε μια εξέλιξη. Μακάρι θετική. Αν όχι θετική, πάλι εδώ είμαστε, θα συνεχίσουμε να οικοδομούμε τις σχέσεις φιλίας και συνεργασίας, καλής γειτονίας».
Ερωτηθείς τι θα κρίνει αν μπορεί να γίνει συνάντηση με τον κ. Ζάεφ σε δυο εβδομάδες, στις αρχές Ιουνίου, ο πρωθυπουργός είπε ότι «αυτό που θα κρίνει τη δυνατότητα να υπάρξει η συνάντηση αυτή είναι οι διεργασίες που θα υπάρξουν τις επόμενες μέρες κυρίως στην πλευρά των γειτόνων μας, αλλά και η συνεργασία ανάμεσα στους δύο ΥΠΕΞ, προκειμένου να διανυθεί απόσταση στα ζητήματα που μας χωρίζουν».
Πρόσθεσε πως είναι αυτονόητο ότι όταν υπάρχουν ακόμα ανοικτές διαφορές, για να κλείσουν θα πρέπει να υπάρξουν διευθετήσεις.
Ως προς το ενδεχόμενο μια τέτοια συνάντηση να γίνει στις Πρέσπες, επισήμανε ότι «εξετάζουμε αυτό το ενδεχόμενο, είναι ένας θετικός συμβολισμός, αλλά πρέπει πρώτα να έχουμε φτάσει στο σημείο που θα διασφαλίσουμε ότι μια τέτοια συνάντηση θα έχει αρκετές πιθανότητες επιτυχίας».
Σε ερώτηση για τις διαπραγματεύσεις με την Αλβανία, είπε μεταξύ άλλων ότι είναι εξαιρετικά αισιόδοξος ότι μπορούμε να έχουμε θετική έκβαση.
