Μια πολιτική βόμβα 927 εκατ. ευρώ άφησε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στο κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου, καθώς υπολογίζει σε αυτό το ποσό τα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών στη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, αλλά αφήνει στην κυβέρνηση την εξαιρετικά δύσκολη απόφαση για το ύψος των κερδών που θα πρέπει τελικά να φορολογηθούν με συντελεστή 90%.
Μιλώντας πριν από λίγο στη Βουλή, ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Αθανάσιος Δαγούμας ξεκαθάρισε ότι η Αρχή έχει ολοκληρώσει το έργο που της ανέθεσε η κυβέρνηση, καθώς υπολόγισε τα έκτακτα μεικτά κέρδη που είχαν οι παραγωγοί ενέργειας το εξάμηνο Οκτωβρίου 2021 - Μαρτίου 2022, τα οποία συνδέονται με την ενεργειακή κρίση, δηλαδή προκύπτουν από τις πρωτοφανώς υψηλές τιμές του φυσικού αερίου.
Το ποσό των υπερκερδών είναι πολύ υψηλό, καθώς υπολογίζονται σε 927 εκατ. ευρώ. Η ΡΑΕ, όπως προκύπτει από την τοποθέτηση Δαγούμα, κατέγραψε τους ισχυρισμούς της ΔΕΗ και των άλλων παρόχων για τα ποσά που λένε ότι θα πρέπει να αφαιρεθούν από τα 927 εκατ. ευρώ, προκειμένου να υπολογισθεί ο έκτακτος φόρος/τέλος. Ωστόσο, δεν τους υιοθετεί και δεν δέχεται να προσδιορίσει το ποσό που θα πρέπει να φορολογηθεί, καθώς αυτή την αρμοδιότητα, όπως τόνισε ο κ. Δαγούμας, έχει η κυβέρνηση και, ειδικότερα, οι φορολογικές αρχές.
Εν ολίγοις, ο κ. Δαγούμας αφήνει θεωρητικά ανοικτό το ενδεχόμενο να φορολογηθούν ακόμη και στο σύνολό τους τα υπερκέρδη, κάτι που θα οδηγούσε σε μια θηριώδη επιβάρυνση των παρόχων, που θα υπερέβαινε τα 830 εκατ. ευρώ, με συντελεστή 90%. Αυτό φέρνει την κυβέρνηση μπροστά σε ένα σοβαρό πολιτικό πρόβλημα, καθώς:
- Εάν αναγνωρίσει ότι θα πρέπει να γίνουν δεκτά όλα τα αιτήματα της ΔΕΗ και των άλλων καθετοποιημένων παραγωγών για ποσά που θα πρέπει να αφαιρεθούν από τα υπερκέρδη, επειδή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουν επιστραφεί στους καταναλωτές, θα πρέπει να μειωθεί η βάση υπολογισμού του φόρου κατά 500 - 600 εκατ. ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση, όμως, η κυβέρνηση θα βρεθεί εκτεθειμένη στην κριτική της αντιπολίτευσης και, πρωτίστως, του ΣΥΡΙΖΑ ότι προστατεύει τα υπερκέρδη των μεγάλων ενεργειακών εταιρειών, αντί να τα φορολογήσει για να στηρίξει τους καταναλωτές.
- Εάν προχωρήσει σε μια φορολόγηση όλων των υπερκερδών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι «εκπτώσεις» που ζητούν οι τέσσερις καθετοποιημένοι παίκτες της ενέργειας, θα προκληθεί πολύ μεγάλη φορολογική επιβάρυνση των εταιρειών και έντονες αντιδράσεις από τα ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα του χώρου της ενέργειας.
Από την πλευρά της, η ΡΑΕ υπολογίζει ότι τα έκτακτα κέρδη της ΔΕΗ ανήλθαν σε 729,91 εκατ. ευρώ και των ιδιωτών ηλεκτροπαραγωγών στα 157,61, ενώ ο τομέας των ΑΠΕ που δεν λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις είχε υπερκέρδη 39,92 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, παραθέτει τα επιχειρήματα των εταιρειών, φροντίζοντας όμως να κρατήσει αποστάσεις, ώστε να μην θεωρηθεί ότι η ίδια αποφασίζει για το ποια κέρδη πρέπει να φορολογηθούν τελικά. Ειδικότερα, η ΡΑΕ αναφέρει ότι:
- Από τον τομέα της προμήθειας (όχι της παραγωγής) όλοι οι καθετοποιημένοι προμηθευτές εμφάνισαν ζημιές το 2021, σύμφωνα με τη ΡΑΕ. Μέρος αυτών των ζημιών μπορεί να ερμηνευτεί ως αποτέλεσμα μακροχρόνιων συμβάσεων με καταναλωτές υψηλής τάσης σε σταθερές τιμές, καθώς και της διατήρησης των ανταγωνιστικών χρεώσεων στα σταθερά τιμολόγια χαμηλής και μέσης τάσης στα επίπεδα όπου βρίσκονταν πριν από την ενεργειακή κρίση.
- Οι καθετοποιημένοι προμηθευτές, αναφέρει η ΡΑΕ (χωρίς να το σχολιάζει) ερμηνεύουν τις χρεώσεις στα σταθερά τιμολόγια από τις οποίες είχαν ζημιές ως «μία έμμεση παροχή εκπτώσεων» στους τελικούς καταναλωτές. Σύμφωνα τη ΡΑΕ, οι εκπτώσεις στα σταθερά τιμολόγια που προκάλεσαν ζημιές αποτελούν περίπου 5% έως 20% των συνολικών ποσοτήτων που εκπροσωπούν οι εταιρείες. Η ΡΑΕ αποφεύγει να πάρει θέση για αυτό το θέμα, αφήνοντας στην κυβέρνηση να αποφασίσει αν πρέπει να αφαιρεθούν οι ζημιές αυτής της κατηγορίας για τον υπολογισμό του έκτακτου φόρου.
- Σχετικά με τη ΔΕΗ, ο κ. Δαγούμας σημείωσε ότι παρείχε επιπλέον εκπτώσεις στους καταναλωτές μέσης και χαμηλής τάσης συνολικού ύψους 335,99 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, σε αυτό το ποσό περιλαμβάνονται και εκπτώσεις για μήνες που προηγήθηκαν της εξεταζόμενης περιόδου, δηλαδή για τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο.
