Δεν πέρασε με τις ψήφους της κυβερνητικής πλειοψηφίας η ένσταση αντισυνταγματικότητας που είχαν υποβάλλει ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ25, επί των άρθρων του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος που αφορούν σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.
Προηγουμένως, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας είπε ότι με τις τιθέμενες διατάξεις, η κυβέρνηση συμμορφώνεται πλήρως στις αποφάσεις του ΣτΕ. «Οι μετοχές που κατέχει η ΕΕΣΥΠ (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας- Υπερταμείο) στις εταιρείες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ είναι αμεταβίβαστες και ακατάσχετες. Η ΕΕΣΥΠ δεν μπορεί να απωλέσει την απόλυτη πλειοψηφία της, επί του μετοχικού κεφαλαίου των εταιρειών αυτών. Η άσκηση του δικαιώματος ψήφου στις Γενικές Συνελεύσεις των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ θα γίνεται από την ΕΕΣΥΠ, κατόπιν έγκρισης, από το δημόσιο, ως μοναδικού μετόχου της ΕΕΣΥΠ. Τα προτεινόμενα από την ΕΕΣΥΠ, προς μέλη του ΔΣ των εταιρειών τυγχάνουν προηγούμενης έγκρισης από το Δημόσιο και το Δημόσιο δύναται να απευθύνει και δεσμευτικές έγγραφες οδηγίες ή συστάσεις σχετικά με θέματα διαχείρισης των μετοχών στις εταιρείες αυτές», είπε ο Χρήστος Σταϊκούρας που τόνισε ότι σήμερα η ΕΕΣΥΠ «έρχεται πιο κοντά στο Δημόσιο».
«Αυτό που νομοθετούμε έχει και την έγκριση των θεσμών με βάση αυτά που εσείς φέρατε στη Βουλή, με το 3ο Μνημόνιο του 2015», είπε ο κ. Σταϊκούρας και υπογράμμισε «ότι οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕΣΥΠ, σχετικά με τις διαχειριστικές εξουσίες, επί των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, παρέχουν τη δυνατότητα στο δημόσιο, ως μοναδικό μέτοχο της ΕΕΣΥΠ, να ασκήσει πλέον ουσιαστικό έλεγχο επί της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, τόσο κατά την επιλογή των μελών του ΔΣ των εταιρειών όσο και κατά τη λήψη αποφάσεων στις Γενικές Συνελεύσεις», είπε ο υπουργός Οικονομικών και προσέθεσε ότι οι παρεμβάσεις αυτές διασφαλίζουν στο Δημόσιο τον τρόπο και τα νομικά μέσα να ανταποκριθεί στη συνταγματική του υποχρέωση, για παροχή στο κοινωνικό σύνολο, υψηλού επιπέδου υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης, αυτών των εταιρειών. Για λόγους ασφάλειας δικαίου προβλέπεται η μη ανατροπή αναδρομικώς των νομικών καταστάσεων που έχουν δημιουργηθεί από τη λειτουργία και δράση των εταιρειών αυτών, γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα ετίθετο η διασφάλιση της αξίας της μετοχής.
Ο υπουργός Οικονομικών σχολίασε ότι αντισυνταγματικά έκρινε το ΣτΕ, αυτά που έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2016 και το 2018. «Αυτά δεν γίνονται. Δεν θυμάστε που έχετε βάλει εσείς την υπογραφή σας», είπε ο κ. Σταϊκούρας και τόνισε ότι σήμερα η κυβέρνηση αυτό που κάνει είναι να συμμορφώνεται προς τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Ο Γιώργος Κατρούγκαλος (ΣΥΡΙΖΑ) είχε δηλώσει ότι είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που μια νομοθετική ρύθμιση έρχεται να παραβιάσει, όχι απλώς το Σύνταγμα, αλλά το ακυρωτικό αποτέλεσμα αποφάσεων του ΣτΕ, που είναι πρόσφατες, που είναι σαφείς και που δεν αφήνουν περιθώριο αμφιβολίας. «Η δημόσια υπηρεσία του νερού, αποτελεί κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα που πρέπει να τελεί πάντοτε, υπό τον απόλυτο έλεγχο του κράτους», σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΣτΕ, είπε ο Γιώργος Κατρούγκαλος, που σημείωσε ότι οι προϋποθέσεις, που τίθενται από το ΣτΕ, είναι η πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου να ανήκει στο Δημόσιο και ο διορισμός των οργάνων διοίκησης πρέπει να ελέγχεται απολύτως από το κράτος. Όπως προσέθεσε ο κ. Κατρούγκαλος, με τις αποφάσεις του ΣτΕ, η εταιρεία που θα διαχειρίζεται τη δημόσια περιουσία, δεν πρέπει να έχει χρηματοοικονομικά κριτήρια. Ακριβώς δε επειδή το Υπερταμείο έχει χρηματοοικονομικά κριτήρια, για τη λειτουργία του (σ.σ. να εξυπηρετεί το δημόσιο χρέος, να προβαίνει σε επενδύσεις), το ΣτΕ έκρινε ότι λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια που είναι «απαγορευμένα», επισήμανε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ που κατηγόρησε την κυβέρνηση, πως με τα δύο άρθρα που σήμερα ψηφίζονται στην Ολομέλεια, θεωρεί ότι μπορεί να νομιμοποιήσει τις διατάξεις αυτές που έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το ΣτΕ. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος δεν αρνήθηκε ότι ο νόμος που οδήγησε στις δύο ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ είναι νόμος του 2016 (σ.σ. κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ). «Είναι νόμος που ψηφίστηκε από τη δική μας κυβέρνηση, στο γνωστό πλαίσιο εκβιασμών και μειωμένης κυριαρχίας των μνημονίων, με το πιστόλι στον κρόταφο», είπε χαρακτηριστικά, για να σημειώσει ότι τώρα όμως «που ο ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια και αποκατέστησε πλήρως την νομοθετική κυριαρχία της χώρας, η κυβέρνηση δεν έχει λόγο να επαναλάβει μια ρύθμιση που τότε είχε ψηφιστεί εκβιαστικά από το Κοινοβούλιο». Προειδοποίησε δε πως «όποιος δημόσιος λειτουργός -από τον υπουργό έως οποιοδήποτε στέλεχος του Δημοσίου- που με την υπογραφή του συντελέσει σε αυτή την ευθεία παραβίαση της απόφασης του ΣτΕ, δεν παραβιάζει μόνο τον Ποινικό Κώδικα (παράβαση καθήκοντος) αλλά είναι υπεύθυνος και με την περιουσία του».
Ο Κρίτων Αρσένης (ΜέΡΑ25) κατήγγειλε ότι παραβιάζονται οι ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ και προσέθεσε ότι συνιστά παραβίαση του Συντάγματος η μεταβίβαση του μετοχικού κεφαλαίου των δύο εταιρειών στο Υπερταμείο, γιατί το Υπερταμείο «αποτελεί αμιγώς κερδοσκοπικό, ιδιωτικό φορέα, επιφορτισμένο με την οικονομική εκμετάλλευση της περιουσίας του Δημοσίου», αφού σκοποί του είναι η αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου προκειμένου να αποφέρει κέρδη, προορισμένα για την απομείωση των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας και για επενδύσεις, «δηλαδή, σκοποί που σύμφωνα με το ΣτΕ, είναι ασύμβατοι προς τον κοινωφελή προορισμό της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ». Ο μόνος δρόμος της κυβέρνησης ήταν να συμμορφωθεί με αυτές τις αποφάσεις, είπε ο Κρίτων Αρσένης «αντί να περιφρονεί τις αποφάσεις του ΣτΕ».
Ο Κωνσταντίνος Χήτας (Ελληνική Λύση) κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της, τις αποφάσεις του ΣτΕ», γιατί «σήμερα θέλει να ξεπουλήσει το νεράκι του κόσμου, το δημόσιο αυτό αγαθό». Η Βουλή, το νομοθετικό σώμα, δεν μπορεί να παραβιάσει το Σύνταγμα, είπε ο κ. Χήτας που ταυτόχρονα όμως κατήγγειλε και τον ΣΥΡΙΖΑ ότι «σήμερα φωνάζει και σηκώνει σκόνη, αν και με τη δική του κυβέρνηση είχε ψηφιστεί ο νόμος που ακυρώθηκε από το ΣτΕ». «Είπατε βέβαια ότι το φέρατε τότε με το πιστόλι στον κρόταφο. Ε, ας μην ψηφίζατε το 3ο Μνημόνιο. Μην λέτε ότι η καημένη η Ελλάδα βγήκε από τα Μνημόνια, γιατί 22 προαπαιτούμενα έχουμε. Μην κοροϊδεύετε τον κόσμο», είπε ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης που, με αφορμή τη σημερινή συζήτηση, επανάλαβε την ανάγκη να υπάρξει στη χώρα συνταγματικό δικαστήριο, «για να σταματήσει κάθε κυβερνητική ασυδοσία».
«Υποκρισία» καταλόγισε στον ΣΥΡΙΖΑ ο Νίκος Καραθανασόπουλος (ΚΚΕ) σημειώνοντας πως το 2016, όταν ψηφίστηκε ο συγκεκριμένος νόμος, είχε εγερθεί αίτηση αντισυνταγματικότητας, «και τότε ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κυβέρνηση, είχε πει ότι είναι συνταγματικές οι διατάξεις αυτές». Ο βουλευτής του ΚΚΕ διαπίστωσε εξάλλου ότι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ «παραδέχεται ότι το Υπερταμείο δεν λειτουργεί για το δημόσιο συμφέρον και ζητάει να φύγει η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, από το Υπερταμείο». Ο Νίκος Καραθανασόπουλος είπε ότι από το 1980, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ έχουν μετατραπεί σε ΑΕ, εισήχθησαν εν συνεχεία στο Χρηματιστήριο, μπήκαν νομικά πρόσωπα στις δύο εταιρείες για να έχουν κέρδη. «Δεν είναι υποκριτικό, με τέτοιες μετοχικές συνθέσεις, ότι είναι δημόσια υπηρεσία η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ;», είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ που επισήμανε ότι τα υδάτινα φράγματα τα διαχειρίζονται ιδιωτικές εταιρείες, τα δίκτυα τα συντηρούν ιδιωτικές εταιρείες, τις μετρήσεις τις κάνουν εργολάβοι. «Το νερό στον καπιταλισμό, είναι εμπόρευμα. Ο κόσμος το πληρώνει ακριβά, τα τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης είναι πανάκριβα, η ανταποδοτικότητα σημαίνει εμπορευματοποίηση», είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ που προσέθεσε ότι όλα τα κόμματα αποδέχονται την πολιτική της ΕΕ που μιλάει για εμπορευματοποίηση δημόσιων πόρων, για συμπράξεις, για ιδιωτικοποίηση. «Εμείς θεωρούμε ότι το ζήτημα είναι πολιτικό. Δεν θα συμμετέχουμε στην ψηφοφορία υποκρισίας περί αντισυνταγματικότητας», είπε ο κ. Καραθανασόπουλος.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου (ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ) υπογράμμισε ότι δεν μπορεί να τίθεται ούτε καν υποψία περιορισμού του δημοσίου ελέγχου στη διαχείριση του δημοσίου αγαθού, στο όνομα μιας ανεξέλεγκτης εμπορευματοποίησης. Η βουλευτής είπε ότι με βάση τις αποφάσεις του ΣτΕ έχει καταστεί επιβεβλημένος ο έλεγχος των εταιρειών ύδρευσης και αποχέτευσης, από το ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση της εποπτείας, αλλά μέσα από τον έλεγχο μετοχικού κεφαλαίου και μέσα από τον διορισμό των μελών του ΔΣ των εταιρειών αυτών. «Η μετατροπή της δημόσιας επιχείρησης σε ιδιωτική που λειτουργεί με αποκλειστικό γνώμονα το κέρδος, δεν διασφαλίζει τη συνέχεια της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και μάλιστα υψηλής ποιότητας, εφόσον δεν εξασφαλίζονται τα παραπάνω», σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, όπως είπε η Νάντια Γιαννακοπούλου που ενημέρωσε ότι το κόμμα της ψηφίζει «ναι» στην ένσταση αντισυνταγματικότητας.
Ο Λάζαρος Τσαβδαρίδης (ΝΔ) είπε ότι η ένσταση αντισυνταγματικότητας «καταδεικνύει το μέγεθος του λαϊκισμού» του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜέΡΑ25 και αποδεικνύει πόσο ταγμένοι είναι στην «απόλυτη διαστρέβλωση των πάντων». Ιδίως για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσαβδαρίδης είπε ότι «κραυγάζει σήμερα υποκριτικά, για την ανάγκη σεβασμού των αποφάσεων του ΣτΕ», αν και είναι αποφάσεις που έκριναν τον νόμο του 2016, επί ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, «με τις οποίες διατάξεις μεταβιβαζόταν η πλειοψηφία των μετοχών, των δύο εταιρειών ύδρευσης στο Υπερταμείο». Ως προς τα δύο άρθρα που τίθενται σήμερα προς ψήφιση, ο βουλευτής της ΝΔ είπε πως «είναι διατάξεις που προσπαθούν να συμμαζέψουν την κατάσταση, με απόλυτο σεβασμό στο Σύνταγμα, στους νόμους, στο δημόσιο συμφέρον και στο κοινωνικό σύνολο». «Εμείς αυτό που κάνουμε στην πράξη είναι να συμμορφωθεί το ελληνικό Δημόσιο με τις αποφάσεις του ΣτΕ, φέρνουμε ρυθμίσεις που απαντούν στην ουσία του θέματος», είπε ο κ. Τσαβδαρίδης και τόνισε ότι με τις τιθέμενες διατάξεις, «διασφαλίζεται ότι το Δημόσιο ασκεί αποφασιστική επιρροή και έλεγχο, επί του ίδιου του Υπερταμείου». Επισήμανε ειδικότερα ότι «με τα δύο επίμαχα άρθρα, το Υπερταμείο ασκεί τα δικαιώματα ψήφου στις Γενικές Συνελεύσεις των δύο εταιρειών, κατόπιν προηγούμενης έγκρισης από τη Γενική Συνέλευση, του μοναδικού μετόχου του, δηλαδή του Ελληνικού Δημοσίου. Επίσης το Υπερταμείο προτείνει στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων των εταιρειών νερού, τα προς εκλογή μέλη του ΔΣ τους, ως μέτοχος πλειοψηφίας, κατόπιν προηγούμενης έγκρισης από τη Γενική Συνέλευση, που είναι το ελληνικό Δημόσιο. Ορίζεται εξάλλου ότι οποιαδήποτε απόφαση, περί μεταβολής του μετοχικού κεφαλαίου των δύο εταιρειών, δεν μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ποσοστού συμμετοχής του Υπερταμείου στις εταιρείες αυτές, και σε απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας του, επί του μετοχικού κεφαλαίου των εταιρειών. Τέλος, ορίζεται ρητά ότι οι μετοχές αυτές των δύο εταιρειών είναι αμεταβίβαστες και ακατάσχετες και οποιαδήποτε αντίθετη απόφαση, θεωρείται άκυρη και δεν παράγει αποτελέσματα».
