Σε αγορές ακινήτων και κυρίως κατοικιών κατευθύνονται σχεδόν οι μισές ξένες επενδύσεις, που εισέρχονται στη χώρα τα τελευταία χρόνια, ενώ τα υπόλοιπα ποσά διατίθενται για τις εξαγορές υφιστάμενων επιχειρήσεων ή εταιρικών κεφαλαίων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι εισροές κεφαλαίων στην οικονομία που χαρακτηρίζονται ξένες άμεσες επενδύσεις, το 2023 κατέγραψαν σημαντική μείωση κατά 38,7%, σε σχέση με το 2022.
Όπως σημειώνει η ΤτΕ το ύψος των ξένων άμεσων επενδύσεων (ΞΑΕ) κατέγραψε χαμηλότερες ροές το 2023 και ανήλθαν σε 4,6 δισ. ευρώ ή 2,1% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το 2022 που είχαν ανέλθει σε 7,5 δισ. ευρώ ή 3,6% του ΑΕΠ.
Παρότι το ύψος των ΞΑΕ μειώθηκε κατά 38,6%, εντούτοις αυξήθηκαν οι επενδύσεις σε ακίνητα. Συγκεκριμένα ο κλάδος των ακινήτων απορρόφησε άνω του 40% των συνολικών ροών.
Ειδικότερα, οι εισροές για αγορές ακινήτων ανήλθαν σε 2,13 δισ. ευρώ το 2023, καλύπτοντας το 42,5% του συνόλου των εισροών ξένων άμεσων επενδύσεων.
Το ποσό είναι αυξημένο κατά 8% σε σχέση με τα 1,98 δις. ευρώ, που εισέρρευσε το 2022, επίσης για αγορές ακινήτων.
Η Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνει πως η μείωση στις ροές ΞΑΕ αντανακλά κατά κύριο λόγο το εσωτερικό περιβάλλον της χώρας και δευτερευόντως το εξωτερικό της περιβάλλον.
Στην πρώτη περίπτωση ενδεικτικά αναφέρεται η στασιμότητα που αποτυπώνεται στους δείκτες ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, οι περιορισμένες επενδύσεις σε μετοχές από αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων στη χώρα και η διατήρηση πολλών έργων σε φάση διαγωνισμών κατά το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.
Στη δεύτερη περίπτωση καταγράφονται η παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, οι πολεμικές συρράξεις, οι υψηλές τιμές της ενέργειας και τα υψηλά επιτόκια που φαίνεται να επηρέασαν αρνητικά την πορεία των ροών όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως.
Συγκεκριμένα, οι παγκόσμιες ροές κατέγραψαν το 2023 οριακή άνοδο σε σύγκριση με το 2022, που οφείλεται κυρίως στα υψηλότερα απόλυτα ποσά των επενδύσεων και όχι στο μεγαλύτερο πλήθος τους.
Ειδικότερα σε ότι αφορά στην Ελλάδα, η μείωση στις ροές ΞΑΕ οφείλεται κυρίως:
- στην παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα,
- στα υψηλά επιτόκια,
- στο υψηλό ενεργειακό κόστος,
- στην περιορισμένη συμμετοχή ξένων κεφαλαίων σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων στη χώρα και
- στη στασιμότητα που αποτυπώνεται στους δείκτες ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Οι κλάδοι της μεταποίησης, των τηλεπικοινωνιών, του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, των κατασκευών, των καταλυμάτων και υπηρεσιών εστίασης προσελκύουν, όπως και το 2022, το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών. Στην πλειονότητά τους οι ΞΑΕ προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και το Χονγκ Κονγκ.
Σημειώνεται ότι οι κυριότερες συναλλαγές από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων για το 2023 που ενίσχυσαν τις ΞΑΕ στην Ελλάδα είναι η καταβολή της δεύτερης δόσης από τη Hellinikon Global I S.A. για την απόκτηση του 100% της Ελληνικό A.Ε. και η καταβολή αρχικού κεφαλαίου από την Grimaldi Euromed S.p.A. (Ιταλία) στην Εταιρεία Συμμετοχών Λιμένος Ηγουμενίτσας Α.Ε.
Όσον αφορά τις απαιτήσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν στις ξένες άμεσες επενδύσεις της Ελλάδος στο εξωτερικό, καταγράφηκαν το 2023 ροές 3,2 δισεκ. ευρώ. Η πιο σημαντική συναλλαγή ανήκει στην κατηγορία των συγχωνεύσεων-εξαγορών και αφορά την εξαγορά της ENEL Romania (Ρουμανία) από τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε.
