Βιάστηκε ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας να προαναγγείλει ότι τα ενοίκια θα συμπεριλαμβάνονται στις δαπάνες με πλαστικό χρήμα που θα υπολογίζονται για το κτίσιμο του αφορολόγητου. Το ανακοίνωσε χωρίς προφανώς να έχει έχει γίνει καμία μελέτη για τις επιπτώσεις αυτού του μέτρου στα φορολογικά έσοδα.
Τώρα το υπουργείο «τρέχει να τα μαζέψει», παίρνοντας πίσω τις εξαγγελίες του υπουργού, καθώς διαπιστώνεται ότι το μέτρο είναι πρακτικά ανεφάρμοστο - και εν πάση περιπτώσει θα είχε πολλαπλές δυσμενείς παρενέργειες στα δημοσιονομικά.
Μιλώντας χθες στον ΣΚΑΙ, ο κ. Σταϊκούρας προανήγγειλε ότι οι δαπάνες για ενοίκια θα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του ορίου 30% των ηλεκτρονικών δαπανών επί του εισοδήματος από το 2020 για να «χτιστεί» το αφορολόγητο. Οι δηλώσεις του πήραν μεγάλη δημοσιότητα, καθώς το θέμα αφορά εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους.
Λίγες ώρες μετά, η προαναγγελία διαψεύσθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, με τον συνήθη τρόπο των διαρροών από «έγκυρες πηγές του ΥΠΟΙΚ».
Βασική αιτία είναι ότι το σύστημα των τραπεζών δεν μπορεί να «διαβάσει» τι είδους πληρωμή είναι αυτή, από τη στιγμή που δεν καταλήξει σε επαγγελματικό λογαριασμό.
Οι ίδιες πηγές διευκρίνισαν ότι στην παρούσα φάση δεν πρόκειται να καταστεί υποχρεωτική ούτε η ηλεκτρονική πληρωμή των ενοικίων, ως μέσο εντοπισμού των αδήλωτων εισοδημάτων από αυτήν την πηγή, καθώς ακόμα κι αν συμβεί αυτό, δεν μπορεί να ανιχνευθεί το ποσό του ενοικίου που μπορεί να καταβάλλεται με μετρητό.
Επιπλέον τόνιζαν ότι αν προχωρούσε μια τέτοια ρύθμιση σχεδόν η μισή Ελλάδα, που είναι σε μισθωμένη κατοικία, θα έπιανε απ’ ευθείας το όριο. Επιπλέον, οι πηγές του ΥΠΟΙΚ τόνιζαν πως υπάρχουν και τεχνικά εμπόδια καθώς το σύστημα δεν μπορεί να αναγνωρίσει τον τύπο της πληρωμής (ενοίκιο).
Τι αλλάζει στο νέο καθεστώς
Το βασικό στο νέο καθεστώς είναι ότι εκτός από την αύξηση του ορίου των ηλεκτρονικών συναλλαγών στο 30%, η υποχρέωση αυτή δεν αφορά μόνο σε μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, αλλά και τους ελεύθερους επαγγελματίες και όσους έχουν εισοδήματα από ακίνητα, καθώς η «συλλογή» ηλεκτρονικών αποδείξεων αποσυνδέεται από το αφορολόγητο.
Όσοι δεν καταφέρουν να πραγματοποιήσουν τις αναγκαίες ηλεκτρονικές συναλλαγές, θα βρεθούν αντιμέτωποι με ποινή φόρου 22%, όπως δηλαδή ισχύει και σήμερα.
Το υπουργείο Οικονομικών επικαλούμενο, πάντως, τα στοιχεία από τις φορολογικές δηλώσεις, υποστηρίζει ότι ο μέσος όρος των ηλεκτρονικών πληρωμών φτάνει στο 44% για όσους έχουν χαμηλό εισόδημα και στο 36% για εισόδημα ως 30.000 ευρώ, κάτι που σημαίνει οι φορολογούμενοι δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα να καλύψουν το όριο του 30%.
Ποιες δαπάνες μετράνε για το αφορολόγητο
Ποιες είναι οι δαπάνες που «χτίζουν» το όριο του 30%; Αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι στην παρούσα φάση δεν αλλάζει τίποτα στον κατάλογο αυτών των δαπανών. Συγκεκριμένα, «μετράνε»:
- Ιατρικές δαπάνες
- Διατροφή π.χ. αγορές στο σουπερμάρκετ.
- Αλκοολούχα ποτά και καπνός
- Ένδυση και υπόδηση
- Στέγαση. Για παράδειγμα, τα κοινόχρηστα της πολυκατοικίας σας, έξοδα επισκευής και συντήρησης σπιτιού, η αγορά πετρελαίου ή αερίου θέρμανσης, οι αμοιβές σε υδραυλικούς ή ηλεκτρολόγους, οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ κ.λπ. ΠΡΟΣΟΧΗ! Εξαιρούνται τα ενοίκια.
- Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες. Για παράδειγμα, οι αγορές σας σε ηλεκτρικά είδη, εργαλεία κήπου, οικιακές συσκευές, έπιπλα κ.λπ.
- Μεταφορές. Για παράδειγμα, τα αεροπορικά και τα ακτοπλοϊκά σας εισιτήρια, η βενζίνη ή το πετρέλαιο κίνησης για το αυτοκίνητό σας κ.λπ. ΠΡΟΣΟΧΗ! Εξαιρούνται οι δαπάνες για τέλη κυκλοφορίας και αγορά οχημάτων (εκτός από ποδήλατα).
- Επικοινωνίες (λογαριασμοί κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, καθώς και τυχόν ταχυδρομικά έξοδα).
- Αναψυχή και πολιτιστικές δραστηριότητες (αγορές βιβλίων και μουσικών οργάνων, εισιτήρια για παραστάσεις στο θέατρο ή για τον κινηματογράφο, τα έξοδα οργανωμένων διακοπών μέσω πρακτορείου κ.λπ.
- Εκπαίδευση
- Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια.
- Άλλα αγαθά και υπηρεσίες (η αμοιβή για υπηρεσίες αισθητικής ή κομμωτηρίου κ.λ.π)
Ποιες δαπάνες δεν συνυπολογίζονται
Η βασική κατηγορία δαπανών που ΔΕΝ «μετράνε» είναι αυτές που αφορούν στην αγορά αυτοκινήτου ή ακινήτου, η καταβολή δόσεων στεγαστικού δανείου, η αγορά μετοχών και άλλων επενδυτικών προϊόντων.
Επιπλέον, δεν συνυπολογίζονται στο 30%:
- Συναλλαγές με μετρητά.
- Αναλήψεις μετρητών από ATM ή από το ταμείο μιας τράπεζας.
- Συναλλαγές µε εταιρικές κάρτες.
- Συναλλαγές με μη ταυτοποιημένες προπληρωμένες κάρτες, δηλαδή προπληρωμένες κάρτες που δεν έχουν εκδοθεί από τράπεζα. Τέτοια παραδείγματα είναι οι προπληρωμένες κάρτες δώρων που εκδίδουν τα εμπορικά καταστήματα.
- Συναλλαγές με κάρτες που έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό.
- Εξόφληση των πιστωτικών καρτών.
- Συναλλαγές με χώρες εκτός ΕΕ και ΕΟΧ.
- Μεταφορές χρημάτων σε λογαριασμό σας ή λογαριασμό άλλου που δεν έχει δηλωθεί από τον δικαιούχο του στο μητρώο επαγγελματικών λογαριασμών.
- Εμβάσματα σε λογαριασμό που δεν έχει δηλωθεί από τον δικαιούχο του στο μητρώο επαγγελματικών λογαριασμών σε άλλες τράπεζες στην Ελλάδα.
- Εμβάσματα σε τράπεζες στο εξωτερικό.
- Πληρωμές υποχρεώσεων προς το δημόσιο, για παράδειγμα φόρος εισοδήματος, δαπάνες δημόσιας ασφάλισης κ.λπ.
- Αγορές από χώρες εκτός ΕΕ ή ΕΟΧ (Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία).
Τι ισχύει για τους ελεύθερους επαγγελματίες
Όσον αφορά στους ελεύθερους επαγγελματίες, όπου επίσης καταγράφονται υψηλά ποσοστά παραβατικότητας, για πρώτη φορά θα κληθούν να πραγματοποιήσουν ηλεκτρονικές συναλλαγές και μάλιστα στο 30% του εισοδήματος.
Αυτό που διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές είναι σε αυτές τις ηλεκτρονικές δαπάνες ΔΕΝ συμπεριλαμβάνονται οι επαγγελματικές δαπάνες, οι οποίες καταχωρούνται στο Ε3 και μειώνουν το ακαθάριστο εισόδημα τους, αλλά ΜΟΝΟ οι προσωπικές τους δαπάνες, όπως αυτές αποτυπώνονται στους κωδικούς 049- 050 του Ε1.