Υπερβολικά υψηλές αποτιμήσεις και αυξημένος κίνδυνος συγκέντρωσης σε λίγες τεχνολογικές μετοχές προκαλούν έντονη ανησυχία στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που προειδοποιεί για άτακτες διορθώσεις στις αγορές.
Στην έκθεσή του για την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, υπό τον εύγλωττο τίτλο «Κινούμενο Έδαφος Κάτω από την Ηρεμία», το Ταμείο επισημαίνει ότι οι παγκόσμιες αγορές μετοχών εμφανίζουν υψηλές αποτιμήσεις και αυξανόμενο κίνδυνο συγκέντρωσης, ειδικά στις ΗΠΑ.
Η ανάκαμψη των παγκόσμιων τιμών των μετοχών από τον Απρίλιο του 2025 έχει ξεπεράσει τα αναμενόμενα μελλοντικά κέρδη, γεγονός που υποδηλώνει αισιόδοξη επενδυτική διάθεση.
Τραβηγμένες αποτιμήσεις
Ο δείκτης τιμής προς κέρδη (P/E) 12 μηνών για τον S&P 500 έχει ανέβει περίπου στο 96ο εκατοστημόριο από το 1990, δηλαδή βρίσκεται πολύ κοντά στα υψηλότερα επίπεδα και συνεχίζει να διαπραγματεύεται με premium σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές.
Με βάση ένα ευρύ σύνολο μοντέλων αποτίμησης μετοχών που αναπτύχθηκαν από το προσωπικό του ΔΝΤ, η εκτιμώμενη δίκαιη τιμή P/E του S&P 500 βρίσκεται περίπου στο 81ο ιστορικό εκατοστημόριο.
Η σύγκριση της πραγματικής τιμής P/E με αυτήν την εκτιμώμενη δίκαιη τιμή υποδηλώνει τρέχουσα υπερτίμηση περίπου 10 ποσοστιαίων μονάδων, τονίζει το Ταμείο.
Η υπερτίμηση είναι ακόμη κάτω από τα ιστορικά υψηλά, που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της φούσκας των dot-com στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Όμως, αυτές οι τραβηγμένες αποτιμήσεις καθιστούν τα περιουσιακά στοιχεία κινδύνου ευάλωτα σε άτακτες διορθώσεις όταν υλοποιούνται δυσμενή σοκ.
Αυξανόμενος κίνδυνος συγκέντρωσης
Ένα πιο επιτακτικό ζήτημα είναι το ιστορικά υψηλό επίπεδο κινδύνου συγκέντρωσης εντός του δείκτη S&P 500. Μια μικρή ομάδα μετοχών, κυρίως εταιρείες μεγάλης κεφαλαιοποίησης που σχετίζονται με την Τεχνολογία Πληροφοριών (IT) και την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) είναι αυτές οδηγούν κυρίως τον ευρύτερο δείκτη S&P 500. Πρόκειται για τις εταιρείες Magnificent 7: Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia και Tesla.
Το βάρος του τομέα IT στον S&P 500 είναι περίπου 35%, παρόμοιο με το επίπεδο κατά τη διάρκεια της φούσκας των dot-com, με τις Magnificent 7 μόνες τους να αντιπροσωπεύουν το 33% της κεφαλαιοποίησης του δείκτη.
Ο δείκτης Herfindahl-Hirschman (HHI), που αποτυπώνει τον κίνδυνο συγκέντρωσης, είναι ουσιαστικά σε υψηλότερα επίπεδα σήμερα από ό,τι κατά τη διάρκεια της φούσκας των dot-com.
Ενώ ο κίνδυνος συγκέντρωσης του δείκτη S&P 500 έχει αυξηθεί κατά περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία δεκαετία, αυτή η τάση είναι πολύ λιγότερο έντονη σε άλλους μεγάλους παγκόσμιους δείκτες. Εάν αυτές οι μετοχές μεγάλου κεφαλαίου αποτύχουν να δημιουργήσουν τα αναμενόμενα κέρδη που είναι απαραίτητα για να δικαιολογήσουν τις υψηλές αποτιμήσεις τους, αυτό θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια απότοπη και ξαφνική διόρθωση που θα καθιστούσε τον ευρύτερο δείκτη αναφοράς ευάλωτο σε πτώση.
Τα περιθώρια κέρδους και οι δασμοί
Οι επενδυτές γενικά βλέπουν θετικά τις υψηλότερες αναμενόμενες αποδόσεις, κάτι που τείνει να υποστηρίζει τις τιμές των μετοχών. Οι δασμοί, ωστόσο, μπορούν να επηρεάσουν τα περιθώρια αυξάνοντας το κόστος των πωλούμενων αγαθών, αναγκάζοντας τις εταιρείες είτε να απορροφήσουν το κόστος είτε να το μετακυλίσουν μέσω υψηλότερων τιμών.
Οι αναλυτές έχουν αναθεωρήσει σημαντικά προς τα κάτω τα αναμενόμενα περιθώρια κέρδους για τις περισσότερες εταιρείες στον S&P 500 (δηλαδή για τον S&P 493, όπου δεν περιλαμβάνονται οι Magnificent 7) κατά τη διάρκεια του 2025. Αντίθετα, τα περιθώρια για τις Magnificent 7 έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω. Αυτό υποδηλώνει ότι οι αναλυτές θεωρούν ότι οι Magnificent 7 επηρεάζονται λιγότερο από τους δασμούς σε σύγκριση με άλλες εταιρείες.
Αν και τα τρέχοντα περιθώρια κέρδους είναι υψηλά σε σύγκριση με τη διάμεση τιμή της τελευταίας δεκαετίας σε πολλές περιοχές, οι αναλυτές έχουν αναθεωρήσει προς τα κάτω τα αναμενόμενα περιθώρια στο τέλος του έτους για τις περισσότερες περιοχές από την ανακοίνωση των δασμών της 2ας Απριλίου, αναμένοντας ότι ο πλήρης αντίκτυπος των δασμών δεν έχει ακόμη εμφανιστεί.
Ένας βασικός μελλοντικός κίνδυνος είναι ότι οι δασμοί θα οδηγήσουν τελικά σε συμπίεση των περιθωρίων σε όλους τους τομείς του S&P 500, συμπεριλαμβανομένων των Magnificent 7, γεγονός που θα μπορούσε να επιβαρύνει τις τιμές και τις αποτιμήσεις των μετοχών, όπως προειδοποιεί το ΔΝΤ.
