Η έλευση του χειμώνα στις ΗΠΑ συνοδεύεται φέτος από μια απρόσμενη ενεργειακή τάση: ορισμένα νοικοκυριά δεν ζεσταίνονται με πετρέλαιο, φυσικό αέριο ή ηλεκτρικούς λέβητες, αλλά με τη θερμότητα που παράγει η εξόρυξη bitcoin.
Μια ιδέα που πριν λίγα χρόνια θα έμοιαζε εκκεντρική, σήμερα αποκτά δυναμική, καθώς επιχειρηματίες προσπαθούν να αξιοποιήσουν θερμική ενέργεια που έως τώρα χανόταν άσκοπα.
Η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων είναι ενεργοβόρα διαδικασία και η θερμότητα που παράγεται, καταλήγει κατά κανόνα να αποβάλλεται στο περιβάλλον. Σύμφωνα με ανάλυση της K33, η παγκόσμια δραστηριότητα εξόρυξης bitcoin παράγει περίπου 100 TWh θερμότητας τον χρόνο, αρκετή για να θερμάνει ολόκληρη τη Φινλανδία.
Αυτή η πραγματικότητα έχει οδηγήσει startups να αναζητήσουν τρόπους αξιοποίησης της θερμικής ενέργειας σε κατοικίες, καταστήματα ή ακόμη και θερμοκήπια.
Στην αγορά έχουν εμφανιστεί συσκευές όπως ένα space heater αξίας 900 δολαρίων που λειτουργεί και ως μικρό mining rig, ενώ αρκετοί ιδιώτες έχουν ήδη τοποθετήσει εξοπλισμό εξόρυξης στα σπίτια τους, κατευθύνοντας τη θερμότητα στο σύστημα εξαερισμού για να μειώσουν το κόστος θέρμανσης.
Όπως επισημαίνουν στελέχη της βιομηχανίας, η λογική είναι απλή: η ενέργεια που καταναλώνεται για την εξόρυξη μετατρέπεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε θερμότητα. Η αξιοποίησή της μπορεί να λειτουργήσει ως «διπλό κέρδος»: παραγωγή bitcoin και θέρμανση χώρου.
Τα οικονομικά οφέλη και οι περιορισμοί
Η εξίσωση δεν είναι πάντα κερδοφόρα. Το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, η απόδοση του μηχανήματος και η τιμή του bitcoin διαμορφώνουν σημαντικά το αποτέλεσμα. Ωστόσο, ακόμη κι όταν η καθαρή εξόρυξη δεν καλύπτει πλήρως το κόστος λειτουργίας, η αντιστάθμιση της δαπάνης θέρμανσης μπορεί να κάνει την πρακτική συμφέρουσα για ορισμένους χρήστες.
Η συμμετοχή σε mining pools βοηθά στη δημιουργία πιο σταθερών αποδόσεων, ενώ ακόμη και ένας παλαιότερης τεχνολογίας miner μπορεί να παράσχει αρκετή θερμότητα για ένα μικρό σπίτι.
Στελέχη που δραστηριοποιούνται σε λύσεις υψηλής υπολογιστικής ισχύος υπογραμμίζουν πως η αξιοποίηση της θερμότητας έχει μεγαλύτερο νόημα σε μεγαλύτερα περιβάλλοντα, όπως πολυκατοικίες, data centers ή βιομηχανικές εγκαταστάσεις, όπου η ανάκτηση θερμότητας μπορεί να γίνει πιο αποδοτικά.
Αυτή είναι και η αρχή πίσω από νέα επιχειρηματικά μοντέλα που τοποθετούν εξοπλισμό εξόρυξης κοντά σε σημεία όπου υπάρχει ζήτηση για θερμική ενέργεια. Ήδη υλοποιούνται συνεργασίες που διοχετεύουν θερμότητα από συστοιχίες υπολογιστών σε συστήματα θέρμανσης κτιρίων ή σε θερμοκήπια, μειώνοντας το ενεργειακό κόστος και τις εκπομπές.
Οι επιφυλάξεις των ειδικών
Παρά τη φαινομενική καινοτομία, αρκετοί οικονομολόγοι παραμένουν δύσπιστοι. Σύμφωνα με ακαδημαϊκές αναλύσεις, η εξόρυξη bitcoin είναι πλέον τόσο εξειδικευμένη, ώστε οικιακοί υπολογιστές ή απλός εξοπλισμός έχουν πρακτικά μηδενικές πιθανότητες να εξορύξουν κερδοφόρα. Έτσι, πολλές οικιακές συσκευές που παρουσιάζονται ως «bitcoin heaters» δεν είναι παρά απλοί θερμαντήρες που καταναλώνουν ρεύμα, χωρίς πραγματικό mining εισόδημα.
Επισημαίνεται επίσης ότι η εξόρυξη λειτουργεί με ειδικά chips υψηλής απόδοσης, συνήθως εγκατεστημένα σε τεράστια farms, γεγονός που καθιστά τις λύσεις μικρής κλίμακας αναποτελεσματικές για την πλειονότητα των νοικοκυριών.
Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι πρόκειται περισσότερο για μια επικοινωνιακή υπερβολή, παρά για ρεαλιστική ενεργειακή λύση, τονίζοντας ότι υπάρχει «περισσότερη ελπίδα παρά πρακτικό όφελος» στις υποσχέσεις οικιακής θέρμανσης μέσω mining.
Μια αγορά που βρίσκεται ακόμη στην αρχή
Παρά τις ενστάσεις, think tanks και πανεπιστημιακά ερευνητικά κέντρα θεωρούν ότι ο τομέας αξίζει περαιτέρω μελέτη. Η παραγωγή ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων από την κατανάλωση ενέργειας εισάγει μια νέα οικονομική διάσταση στη διαχείριση της θερμότητας, ιδίως σε περιπτώσεις όπου η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ή από διαθέσιμα πλεονάσματα παραγωγής.
Ερευνητές εκτιμούν ότι καθώς οι ενεργειακές ανάγκες των κτιρίων εξελίσσονται και η ζήτηση για αποδοτικές λύσεις αυξάνεται, η συγχώνευση υποδομών ψηφιακής υπολογιστικής ισχύος και ενεργειακών συστημάτων μπορεί να δημιουργήσει νέες μορφές «κατανεμημένης ενέργειας», με συνδυασμό θέρμανσης και οικονομικού οφέλους.
Μια μικρή πόλη, ένα μεγάλο πείραμα
Στην πόλη Challis του Άινταχο, μια startup δοκιμάζει ήδη τον συνδυασμό εξόρυξης και θέρμανσης. Τοπικές επιχειρήσεις αξιοποιούν mining rigs για να ζεστάνουν χώρους εργασίας και δεξαμενές νερού, μειώνοντας τους λογαριασμούς τους.
Σε πλυντήριο αυτοκινήτων της περιοχής, η αντικατάσταση των παραδοσιακών θερμαντήρων με συσκευές εξόρυξης, όχι μόνο κάλυψε το κόστος θέρμανσης, αλλά παρήγαγε και μικρό εισόδημα από bitcoin.
Αντίστοιχα, εταιρεία σκυροδέματος χρησιμοποιεί τη θερμότητα εξόρυξης για να ζεστάνει δεξαμενή 2.500 γαλονιών, μειώνοντας ένα μηνιαίο ενεργειακό κόστος περίπου 1.000 δολαρίων.
Ο ίδιος ο ιδρυτής της εταιρείας έχει θερμάνει το σπίτι του αποκλειστικά με mining εξοπλισμό τα τελευταία δυόμισι χρόνια και προβλέπει ότι στο μέλλον οι οικιακές συσκευές θα διαθέτουν θύρες δεδομένων συνδεδεμένες με υπολογιστικά συστήματα που θα παράγουν τόσο ζεστό νερό όσο και ψηφιακό εισόδημα.
Το μέλλον της «crypto θερμότητας»
Αν και η μαζική υιοθέτηση απέχει ακόμη, το παράδειγμα του Άινταχο δείχνει ότι η τεχνολογία αυτή μπορεί να λειτουργήσει σε επιλεγμένες περιπτώσεις. Το στοίχημα είναι αν μπορεί να κλιμακωθεί, να γίνει οικονομικά βιώσιμη και να ενσωματωθεί στα ενεργειακά δίκτυα του μέλλοντος.
Προς το παρόν, η «crypto θερμότητα» παραμένει ένα υβριδικό πείραμα στη διασταύρωση τεχνολογίας, ενέργειας και οικονομίας, με αρκετή δόση καινοτομίας, αλλά και μια δόση σκεπτικισμού. Το αν θα εξελιχθεί σε νέα αγορά ή θα μείνει μια εξειδικευμένη εφαρμογή λίγων πρωτοπόρων, θα το δείξει ο χρόνος.
