Στο γεγονός ότι η Ελλάδα, παρότι δεν θεωρείται στρατιωτική υπερδύναμη, βρίσκεται σταθερά στις πρώτες θέσεις του ΝΑΤΟ σε αμυντικές δαπάνες, αναφέρεται δημοσίευμά του CNBC, επισημαίνοντας ότι μόνο τέσσερις χώρες-μέλη της Συμμαχίας -οι ΗΠΑ, η Πολωνία, η Λετονία και η Εσθονία- δαπάνησαν μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ τους για την άμυνα το 2024. Οι αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας ανήλθαν στο 3,1% του ΑΕΠ, ποσοστό πολύ πάνω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει το ΝΑΤΟ για τα μέλη του.
Επίκεντρο αυτής της πολιτικής υψηλών δαπανών είναι η τεταμένη και ιστορικά περίπλοκη σχέση της Ελλάδας με την Τουρκία, επίσης μέλος του ΝΑΤΟ. Οι αναλυτές εξηγούν πως το ζήτημα δεν είναι απλώς γεωστρατηγικό, αλλά βαθιά συνδεδεμένο με θέματα κυριαρχίας, νησιωτικής ασφάλειας και γεωγραφικής εγγύτητας.
«Ακριβές φρουρές στα νησιά»
Ο Jacob Kirkegaard, ανώτερος αναλυτής στο ινστιτούτο Bruegel, δηλώνει στο CNBC ότι η Ελλάδα «διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις σχεδόν σε όλα τα νησιά της που βρίσκονται κοντά στα τουρκικά παράλια». Πρόκειται για μια στρατηγική ιδιαίτερα δαπανηρή, καθώς απαιτεί πολυάριθμα φυλάκια, εφοδιασμό και συνεχή επάνδρωση.
Ο αναλυτής προσθέτει πως η εγγύτητα των νησιών στην Τουρκία εντείνει τις ελληνικές ανησυχίες, καθώς «θεωρητικά, οι Τούρκοι θα μπορούσαν να εισβάλουν εύκολα σε ορισμένα από αυτά».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γιώργος Τζογόπουλος, ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ, τονίζει στο CNBC πως η Ελλάδα συνεχίζει να δαπανά σημαντικά ποσά «για να υπερασπιστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα», σε μια περιοχή όπου η ένταση δεν έχει εκλείψει.
Επενδύσεις, αλλά με εξάρτηση
Το CNBC επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει στραφεί τα τελευταία χρόνια —ειδικά μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία— σε αγορά σύγχρονων οπλικών συστημάτων, κυρίως από το εξωτερικό. Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Wolfango Piccoli, επικεφαλής πολιτικής ανάλυσης της εταιρείας Teneo, η χώρα εξακολουθεί να στερείται ισχυρής εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
«Βασική πρόκληση για την Ελλάδα είναι να οικοδομήσει ένα αξιόπιστο εθνικό βιομηχανικό υπόβαθρο, ώστε να μειώσει την εξάρτησή της από ξένους προμηθευτές», σχολιάζει ο Piccoli.
Επιπλέον, το CNBC τονίζει ότι σημαντικό μέρος του ελληνικού εξοπλισμού, όπως τα άρματα μάχης, είναι παλαιωμένο, ενώ η στρατιωτική εκπαίδευση σε μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεις θεωρείται περιορισμένη. Η γεωγραφική διασπορά του εξοπλισμού σε νησιά προσθέτει επιπλέον προβλήματα.
Η Ελλάδα και οι νέοι στόχοι του ΝΑΤΟ
Καθώς οι ηγέτες του ΝΑΤΟ προετοιμάζονται να αυξήσουν το στόχο αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ (εκ των οποίων 3,5% για την παραδοσιακή άμυνα και 1,5% για κυβερνοασφάλεια και υποδομές), η Ελλάδα θεωρείται ήδη «πρωτοπόρος», τουλάχιστον αριθμητικά.
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Kirkegaard στο CNBC, η νέα αυτή τάση οφείλεται κυρίως στη ρωσική επιθετικότητα, ενώ «η Ελλάδα δεν συμμερίζεται πλήρως αυτή την απειλή, καθώς η κύρια πρόκληση για την ίδια δεν είναι η Ρωσία αλλά η Τουρκία».
Άμυνα και διπλωματία
Παρά τα επιχειρησιακά κενά, οι υψηλές αμυντικές δαπάνες λειτουργούν και ως μέσο γεωπολιτικής επιρροής, σύμφωνα με το CNBC. Οι σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία έχουν ενισχυθεί και λόγω εξοπλιστικών συμφωνιών.
Όπως καταλήγει το άρθρο, «η αμυντική πολιτική της Ελλάδας δεν αφορά μόνο την ασφάλεια, αλλά και την ενίσχυση του διπλωματικού της βάρους σε μια ιδιαίτερα εύφλεκτη περιοχή».
