Το «σβήσιμο» χρεών της εφορίας, με διακομματική συναίνεση θα επιδιώξει το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ, καθώς αποδεικνύεται και με τα αποτελέσματα της ρύθμιση των 120 δόσεων ότι είναι αδύνατη η είσπραξη χρεών πάνω από 95 δισ. ευρώ.
Εφόσον οι οφειλέτες δεν εντάχθηκαν στην ευνοϊκή ρύθμιση των 120 δόσεων ενισχύει την εκτίμηση, στελεχών του ΥΠΟΙΚ ότι τα συγκεκριμένα χρέη δεν πρόκειται να εισπραχθούν.
Στο πλαίσιο αυτό και προκειμένου να ξεκαθαρίσει το χαρτοφυλάκιο των οφειλετών του δημοσίου και οι προσπάθειες της ΑΑΔΕ να επικεντρωθούν στην είσπραξη των εισπράξιμων χρεών, θα δρομολογηθεί η διαγραφή σημαντικού ύψους χρεών.
Επειδή όμως πρόκειται για μια πολύπλοκη απόφαση, τόσο δημοσιονομικά όσο και νομικά, το υπουργείο Οικονομικών θα αναζητήσει πολιτική συναίνεση.
Όπως αποκάλυψε το Σin, εκτός της ρύθμισης των 120 δόσεων έμειναν χρέη ύψους 97,3 δισ. ευρώ, καθώς από τα 104,4 δισ. ευρώ, που είναι οι συνολικές οφειλές, στη ρύθμιση εντάχθηκαν μόλις 7,1 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για τεράστιο ποσό, το οποίο αφού δεν ρυθμίστηκε με τις 120 δόσεις, σημαίνει ότι δεν πρόκειται να εισπραχθεί ποτέ. Το γεγονός δε, ότι στις 120 δόσεις εντάχθηκαν κατά κύριο μικροοφειλέτες, κατά 70% σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι μεγαλοοφειλέτες απείχαν. Άλλωστε, μόλις 79 ΑΦΜ (ιδιώτες ή εταιρείες) χρωστούν ποσό ύψους 34,2 δις. ευρώ, ενώ 8.014 ΑΦΜ, με οφειλές έκαστος πάνω από 1 εκατ. ευρώ, χρωστάνε στο δημόσιο συνολικό ποσό ύψους 84 δισ. ευρώ, από το συνολικό ποσό των 104,4 δισ. ευρώ!
Το αδιέξοδο στην είσπραξη των βεβαιωμένων προς το δημόσιο οφειλών είχε επισημάνει η ΑΑΔΕ σε έκθεσή της, που αφορούσε στο 2018, όωπς έκαν λόγο για επικέιμενη διαγραφή χρεών υπό όρους.
Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, από τα 104,4 δισ. ευρώ το πραγματικό ληξιπρόθεσμο χρέος, αφαιρούμενων των χαρακτηρισμένων ως ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών, διαμορφώνεται σε 86.255,9 εκατ. ευρώ.
Δηλαδή, έχει διαγραφεί, χαρακτηριζόμενο ως ανεπίδεκτο είσπραξης ποσό ύψους 18,1 δισ. ευρώ. Επίσης, για το 2019, έχουν κινηθεί οι διαδικασίες για τον χαρακτηρισμό ως ανεπίδεκτων είσπραξης, χρεών ύψους 4,5 δις. ευρώ, με αποτέλεσμα, το συνολικό ποσό που θα έχει διαγραφεί στο τέλος του 2019, να φτάσει στο ποσό των 22,6 δισ. ευρώ. Το 2018 διαγράφηκε ποσό ύψους 4,6 δισ. ευρώ και το 2017 οι διαγραφές έφτασαν σε 4,5 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, η ΑΑΔΕ διατυπώνει και μια «ρεαλιστική» εκτίμηση σύμφωνα με την οποία, «το συνολικό «αποτελεσματικό» ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή το πλέον εισπράξιμο μέρος αυτού, ανήλθε την 01/01/19 σε μόλις 8,484 δισ. ευρώ και αποτελεί το 8,1% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου της 01/01/19, που ήταν 104,365 δισ. ευρώ.
Δηλαδή από το συνολικό ποσό των 104, 4 δισ. ευρώ, εισπράξιμο θεωρείται μόλις το ποσό των 8,5 δισ. ευρώ! Ενδεικτικό είναι ότι από το ποσό των 4,5 δισ. ευρώ που θα διαγράψει φέτος η εφορία από τα συσσωρευμένα ληξιπρόθεσμα χρέη, το ποσό των 4,3 δισ. ευρώ προέρχεται από την Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ), η οποία κυνηγά κυρίως τους μεγαλοοφειλέτες με χρέη άνω των 150.000 ευρώ.
Πώς διαγράφονται
Η ΑΑΔΕ εξηγεί ότι σκοπός της διαδικασίας χαρακτηρισμού των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης είναι η επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης των επί σειρά ετών σωρευμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, από εκείνες που πραγματικά και εμπεριστατωμένα θεωρούνται επισφαλείς, προκειμένου το Δημόσιο να διαθέτει μια ολοκληρωμένη, διαφανή, αποτελεσματική και ελέγξιμη διαδικασία είσπραξης των οφειλών, με στόχο οι εισπρακτικοί μηχανισμοί να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στις οφειλές που παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες είσπραξης.
Επίσης αναφέρει ότι ο χαρακτηρισμός οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης γίνεται εφόσον πληρείται το σύνολο των αναφερόμενων στο νόμο προϋποθέσεων και τηρηθεί η ειδική διαδικασία, η οποία προβλέπει ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ). Ειδικά για τις περιπτώσεις οφειλών μεγάλου ύψους (άνω του 1,5 εκατ. €) η απόφαση του Διοικητή εκδίδεται, κατόπιν εισήγησης του Προϊσταμένου της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης και μετά από σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ο σχετικός έλεγχος διενεργείται από ειδικά οριζόμενο για το σκοπό αυτό ελεγκτή, ο οποίος πιστοποιεί με βάση τεκμηριωμένη έκθεση ελέγχου ότι αποδεδειγμένα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι απαιτούμενες ενέργειες για τον εντοπισμό πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων κινητών, ακινήτων, απαιτήσεων στα χέρια τρίτων ή τυχόν άλλης πηγής εσόδων.
Η ΑΑΔΕ αναφέρει ότι η υφιστάμενη διαδικασία χαρακτηρίζεται από υψηλής ποιότητας έλεγχο των σχετικών υποθέσεων. Τονίζει, δε, ότι ο χαρακτηρισμός των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης δεν συνεπάγεται και την οριστική διαγραφή τους. Το Δημόσιο διατηρεί ακέραιο το δικαίωμα του για την είσπραξη της οφειλής ή συμψηφισμού της και μετά την καταχώριση της στα ειδικά βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης, ενώ οφειλή που έχει καταχωρηθεί ως ανεπίδεκτη είσπραξης επαναχαρακτηρίζεται ως εισπράξιμη, εάν διαπιστωθεί ότι υπάρχει δυνατότητα μερικής ή ολικής ικανοποίησης της είτε από τον οφειλέτη είτε από συνυπόχρεο πρόσωπο.
Με τον χαρακτηρισμό των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης αναστέλλεται η παραγραφή τους για μια δεκαετία, ενώ επέρχονται άμεσα οι προβλεπόμενες από το νόμο συνέπειες για τον οφειλέτη και τα συνυπόχρεα πρόσωπα, όπως η μη χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας και η δέσμευση των περιουσιακών τους στοιχείων.
Τι ελέγχεται πριν διαγραφούν τα χρέη
Ο χαρακτηρισμός χρεών ως ανεπίδεκτων είσπραξης προϋποθέτει ότι:
- Λήφθηκαν όλα τα προβλεπόμενα ασφαλιστικά, διοικητικά, δικαστικά και αναγκαστικά μέτρα σε βάρος του οφειλέτη.
- Διενεργήθηκε εκτεταμένη έρευνα για τον εντοπισμό κάθε κινητής ή ακίνητης περιουσίας και λήφθηκε αντίγραφο της μερίδας του οφειλέτη τουλάχιστον από τα υποθηκοφυλακεία και τα κτηματολογικά γραφεία του τόπου κατοικίας, επαγγελματικής δραστηριότητας και του τόπου καταγωγής.
- Διερευνήθηκε και διαπιστώθηκε ότι δεν υπόκεινται σε διάρρηξη, λόγω καταδολίευσης, μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
- Ολοκληρώθηκε η έρευνα για τον εντοπισμό χρηματικών απαιτήσεων, όπως μισθωμάτων, μισθών, συντάξεων, απαιτήσεων στις τράπεζες και τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, τη μεταφορά χρημάτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στο εξωτερικό και την απόληψη τόκων από το εξωτερικό.
- Διερευνήθηκε κάθε στοιχείο που περιλαμβάνεται στα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα στη Φορολογική Διοίκηση και στο φυσικό φάκελο του οφειλέτη, όπως φορολογικές δηλώσεις, δηλώσεις μητρώου, ισολογισμοί και λοιπές χρηματοοικονομικές καταστάσεις, έντυπα πληροφοριών για περιουσιακά στοιχεία. Ειδικά για τις οφειλές στα Τελωνεία ο οριζόμενος ελεγκτής θα απευθύνεται στην αρμόδια Φορολογική Αρχή για τη λήψη των ανωτέρω απαιτούμενων στοιχείων.
- Σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη, έχει κηρυχθεί η παύση των εργασιών της πτώχευσης ή έχει επέλθει περάτωση αυτής, τα οποία διαπιστώνονται με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως κοινοποίηση δικαστικής απόφασης και έλεγχος τελεσιδικίας αυτής, όταν απαιτείται από το νόμο, λήψη πιστοποιητικού από το αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο σχετικά με την πορεία της πτώχευσης ή έρευνα στη μερίδα του οφειλέτη που τηρείται στο ανωτέρω δικαστήριο.
- Όλες οι ανωτέρω έρευνες, ενέργειες και μέτρα έχουν ολοκληρωθεί ή ληφθεί και κατά των συνυπόχρεων προσώπων χωρίς να προκύψει δυνατότητα αποπληρωμής τους χρέους.
- Η δέσμευση του συνόλου (100% και ανεξαρτήτως του χρόνου σύναψης της σύμβασης μεταξύ του οφειλέτη ή των συνυπόχρεων προσώπων και του πιστωτικού ιδρύματος), των καταθέσεων, των πάσης φύσεως λογαριασμών και παρακαταθηκών, μέχρι του ύψους των οφειλών προς το Δημόσιο και των συμβεβαιωμένων οφειλών προς τρίτους, επεκτείνεται στο περιεχόμενο των θυρίδων σε τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύματα, προκειμένου να αποτραπεί η απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και να επιβληθούν τα προβλεπόμενα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης.
