Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου και πετρελαίου στον κόσμο. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, το 45% του προϋπολογισμού της Ρωσίας το 2021 προήλθε από έσοδα από πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Η ΕΕ είναι εδώ και καιρό ο καλύτερος πελάτης της τόσο για το πετρέλαιο όσο και για το φυσικό αέριο. Το 2021, η Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών σε θέματα Ενέργειας διατείνεται ότι το 49% των εξαγωγών αργού πετρελαίου της Ρωσίας κατευθύνθηκε σε ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ. Ωστόσο, ο πόλεμος ώθησε την ΕΕ να θέλει να απομακρυνθεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και η Ρωσία θα χρειαστεί νέους πελάτες.
Ποιοι θα είναι αυτοί; Η Ρωσία πιθανότατα θα επικεντρωθεί σε υπάρχοντες πελάτες που δεν έχουν επιβάλει κυρώσεις, όπως είναι η Κίνα. Όσον αφορά το πετρέλαιο, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος μη Ευρωπαίος πελάτης της Ρωσίας, αντιπροσωπεύοντας το 38% των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου σε χώρες της Ασίας και της Ωκεανίας το 2021.
Κίνα και Ινδία ο κύριος στόχος της Ρωσίας
Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου της Κίνας μετά τη Σαουδική Αραβία, αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι βασικός στόχος του Κρεμλίνου τα επόμενα χρόνια θα είναι να ξεπεράσει τους αντιπάλους του στη Μέση Ανατολή για να γίνει ο κύριος προμηθευτής πετρελαίου της Κίνας.
Ένας άλλος μεγάλος στόχος για τη Μόσχα θα είναι να αυξήσει σημαντικά τις πωλήσεις στην Ινδία. Η χώρα των 1,38 δισεκατομμυρίων ανθρώπων είναι ο τρίτος μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου στον κόσμο, τη συντριπτική ποσότητα του οποίου πρέπει να εισάγει.
Το Ιράκ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι οι μεγαλύτεροι προμηθευτές της Ινδίας και το 2021, η Ρωσία αντιπροσώπευε μόλις το 2% των ινδικών εισαγωγών πετρελαίου. Ωστόσο υπάρχουν σημάδια αλλαγής. Η Ινδία δεν έχει καταδικάσει τις ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, οι αγορές ρωσικού πετρελαίου από τη χώρα αυξήθηκαν σημαντικά.
Ωστόσο, υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τον βαθμό στον οποίο χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία μπορούν τελικά να αντικαταστήσουν την ευρωπαϊκή ζήτηση.
Η συνεργασία με τη Μόσχα
Ο Φερνάντο Φερέιρα, γεωπολιτικός αναλυτής, λέει ότι οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ Μέσης Ανατολής και χωρών όπως η Κίνα και η Ινδία χρειάστηκαν δεκαετίες για να καλλιεργηθούν. «Νομίζω ότι και οι δύο θα είναι επιφυλακτικές στο να κλείσουν εντελώς την πόρτα στις χώρες της Μέσης Ανατολής υπέρ του ρωσικού πετρελαίου», λέει.
Τον Φεβρουάριο πάντως το Πεκίνο και η Μόσχα ανακοίνωσαν μια συμφωνία διάρκειας 30 ετών για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Κίνα μέσω ενός νέου αγωγού. Οι πληρωμές θα γίνονται σε ευρώ.
Η Ρωσία έχει επίσης δημιουργήσει στενούς δεσμούς για το φυσικό αέριο με το Πακιστάν. Η Ρωσία συμφώνησε να κατασκευάσει το Pakistan Stream, έναν αγωγό 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα μεταφέρει LNG από το Καράτσι στα βόρεια της χώρας. Όπως και η γειτονική Ινδία, το Πακιστάν δεν έχει καταδικάσει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ακόμη ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν, παραμένουν προσηλωμένοι στην αγορά ρωσικού φυσικού αερίου, αλλά και η Σερβία φαίνεται πρόθυμη να αγοράσει ρωσικό αέριο στο μέλλον.
