Εξελίσσεται το ευρώ σε παγκόσμιο νόμισμα;

Το ενδεχόμενο το ευρώ να αποκτήσει σταδιακά χαρακτηριστικά παγκόσμιου νομίσματος πυροδοτεί τα τελευταία 24ωρα έντονη συζήτηση στους κύκλους αναλυτών, καθώς αυξάνεται η θετική επενδυτική δυναμική για το ευρωπαϊκό νόμισμα και παράλληλα εντείνεται η δυσπιστία απέναντι στο δολάριο ΗΠΑ.

Ωστόσο, αναλυτές της Macquarie υποστηρίζουν πως, παρότι το ευρώ θεωρείται «η επόμενη καλύτερη εναλλακτική», το δολάριο παραμένει αναντικατάστατο στο διεθνές σύστημα.

Οι προϋποθέσεις για την "παγκόσμια κυριαρχία"

Η Macquarie επισημαίνει ότι, για να θεωρηθεί ένα νόμισμα πραγματικά παγκόσμιο, πρέπει να πληροί ορισμένα βασικά κριτήρια. Το ευρώ, όπως και το δολάριο και το γεν, είναι ελεύθερα μετατρέψιμο και δεν υπόκειται σε ελέγχους κεφαλαίου, μια απαραίτητη αλλά όχι ικανή συνθήκη.

Ωστόσο, το ευρώ υστερεί σε τρία κρίσιμα σημεία:

1. Έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών: Ένα παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα πρέπει να παρέχει επαρκή ρευστότητα στο εξωτερικό, κάτι που συνεπάγεται τη διαρκή ύπαρξη ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το δολάριο πληροί αυτό το κριτήριο· το ευρώ, το γεν και το γουάν όχι.
    
2. Βάθος και ρευστότητα κεφαλαιαγοράς: Το δολάριο υποστηρίζεται από μια τεράστια, ολοκληρωμένη και βαθιά αγορά ομολόγων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων. Αντίθετα, η Ευρωζώνη δεν έχει αναπτύξει ποτέ πλήρως ενοποιημένη κεφαλαιαγορά.
    
3. Διεθνείς μηχανισμοί εκκαθάρισης: Το δολάριο κυριαρχεί χάρη σε δίκτυα όπως το SWIFT και το CHIPS, που λειτουργούν ως ο κορμός της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής αρχιτεκτονικής. Κανένα άλλο νόμισμα δεν διαθέτει ισοδύναμο βάθος συστήματος.

Το δολάριο "κουτσαίνει", αλλά δεν απειλείται

Παρότι οι ΗΠΑ, σύμφωνα με την Macquarie, εμφανίζουν αστάθεια στους θεσμούς και τις πολιτικές βάσεις, υπερέχουν σταθερά σε δύναμη ανάπτυξης και παραγωγικότητα: είναι η μοναδική μεγάλη οικονομία που καταφέρνει να προσθέτει εργασία και κεφάλαιο, ενώ αυξάνει την πολυπαραγοντική παραγωγικότητα (multi-factor productivity).

Αντίθετα, η Ε.Ε αξιολογείται ως περισσότερο «κανόνο-κεντρική» οικονομία, με θεσμική συνοχή, αλλά χωρίς να διαθέτει τη νομισματική και κεφαλαιακή ισχύ των ΗΠΑ.

Παρά τα δομικά μειονεκτήματα, η Macquarie αναγνωρίζει τη διαρκή ενίσχυση της διεθνούς σημασίας του ευρώ:

• Το ευρώ αντιστοιχεί πλέον στο 20% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων, έναντι 58% του δολαρίου.
• Στο σύστημα SWIFT, το δολάριο έχει το 50% των συναλλαγών, αλλά το ευρώ έρχεται δεύτερο με 22%.
• Όσον αφορά την τιμολόγηση διεθνούς εμπορίου, το δολάριο κατέχει το 55%, με το ευρώ στο 30%.

Παρότι δεν υπάρχει ακόμη πραγματική απειλή αντικατάστασης του δολαρίου, ακόμη και μια ανακατανομή 5%–10% υπέρ του ευρώ θα μπορούσε να έχει ουσιαστικές επιπτώσεις στις αποτιμήσεις διαφόρων περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως, τονίζει η Macquarie.

Εν ολίγοις, από την οπτική της Macquarie το ευρώ παραμένει το πιο ισχυρό νόμισμα μετά το δολάριο, αλλά η ανάδειξή του σε παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα προϋποθέτει βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ: δημοσιονομική ενοποίηση, εμβάθυνση των αγορών κεφαλαίου και ενίσχυση της διεθνούς χρηματοοικονομικής υποδομής.

"Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή αντικαταστάτης του δολαρίου. Όμως, η ενίσχυση του ευρώ είναι υπαρκτή και οι αγορές οφείλουν να την παρακολουθούν", συνοψίζει η Macquarie.