Κλιμακώνεται ανεξέλεγκτα και με τρόπο άκρως επικίνδυνο για το ελληνικό επενδυτικό κοινό το φαινόμενο της απάτης με διάφορες ψεύτικες επενδυτικές πλατφόρμες, που υπόσχονται μυθικά κέρδη από συναλλαγές σε συνάλλαγμα, μετοχές ή -σε πολύ μεγάλο βαθμό το τελευταίο διάστημα- κρυπτονομίσματα.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει υποχρεωθεί να... τρέχει πίσω από τα κυκλώματα των απατεώνων δημοσιεύοντας όλο και συχνότερα προειδοποιήσεις για πλατφόρμες ή δήθεν εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, ώστε οι επενδυτές να αποφεύγουν τις συναλλαγές μαζί τους. Όμως, η συχνότητα εμφάνισης τέτοιων περιπτώσεων έχει ξεπεράσει το 2023 κάθε προηγούμενο έτος, ενώ σε πολλούς θυμίζει τις... άγριες εποχές της φούσκας του Χρηματιστηρίου το 1999, όταν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας ξεφύτρωναν ΑΕΛΔΕ αμφίβολης υπόστασης και άτυποι επενδυτικοί σύμβουλοι που εμφανίζονταν ως γνώστες της αγοράς και υπόσχονταν μεγάλα κέρδη.
Ο ρυθμός έκδοσης προειδοποιήσεων (δείτε εδώ τη σχετική σελίδα) από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για επενδυτικές απάτες έχει επιταχυνθεί πέρα από κάθε προηγούμενη χρονιά: είναι χαρακτηριστικό ότι το 2022 η εποπτική αρχή εξέδωσε 24 προειδοποιήσεις, ενώ το 2023 ο αριθμός εκτινάχθηκε στις 70, δηλαδή σχεδόν τριπλασιάσθηκαν!
Πέρα από τις προειδοποιήσεις, η Ε.Κ., που εποπτεύει μόνο όσες εταιρείες έχουν αδειοδοτηθεί, δεν μπορεί να κάνει πολλά για την προστασία των επενδυτών από τους επιτήδειους. Εναντίον τους μπορούν να στραφούν οι αστυνομικές και δικαστικές αρχές, που όμως έχουν μεγάλες δυσκολίες να εντοπίσουν και να εξαρθρώσουν τα κυκλώματα, αφού αυτά δρουν διεθνώς και χρησιμοποιούν τηλεφωνικά κέντρα και ιστοσελίδες για να έρχονται σε επαφή με επενδυτές.
Οι διωκτικές αρχές έχουν ενδείξεις, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι η έδρα των μεγαλύτερων κυκλωμάτων εξαπάτησης επενδυτών βρίσκεται στη Βουλγαρία. Από εκεί, ξεκινώντας με πιεστικές τηλεφωνικές επικοινωνίες και με μεγάλες υποσχέσεις για κέρδη πείθουν επενδυτές που δεν είναι καλά ενημερωμένοι να μπουν σε πλατφόρμες συναλλαγών και να μεταφέρουν χρήματα για τις υποτιθέμενες επενδύσεις, ενώ στη συνέχεια με διάφορους τρόπους εκβιάζουν τους επενδυτές για περισσότερα χρήματα.
Καθώς οι απατηλές επενδυτικές πλατφόρμες εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα, συχνά από τα ίδια κυκλώματα που είχαν χρησιμοποιήσει νωρίτερα κάποια άλλη πλατφόρμα και η απάτη τους εντοπίσθηκε, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μένει πίσω στην έκδοση προειδοποιήσεων για τους επενδυτές. Μερικοί μήνες καθυστέρησης στον εντοπισμό μιας απατηλής πλατφόρμας και στην έκδοση προειδοποίησης, όμως, μπορεί να σημαίνουν ότι εκατοντάδες επενδυτές μπορεί να έχουν χάσει στο μεταξύ τα χρήματά τους.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της μιας από τις πρώτες προειδοποιήσεις που εξέδωσε η Ε.Κ. για το 2024, η οποία αφορά την πλατφόρμα samstarcapital.com. Η προειδοποίηση εκδόθηκε τώρα, όμως για αρκετό καιρό ήταν ήδη γνωστό ότι πρόκειται για απάτη. Η ιστοσελίδα εξειδικευμένης ενημέρωσης globalfraudprotection.com είχε από τον Ιούνιο του 2023 δημοσιεύσει αναλυτική έρευνα για τη συγκεκριμένη πλατφόρμα, καταλήγοντας με βάση στοιχεία στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για online trading scam (διαδικτυακή επενδυτική απάτη), που έχει στηθεί στη Βουλγαρία και η συγκεκριμένη εταιρεία δεν βρίσκεται σε καθεστώς εποπτείας από οποιαδήποτε εποπτική αρχή. Η εν λόγω πλατφόρμα, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, άρχισε να λειτουργεί στα τέλη του 2022 και εξαπάτησε κυρίως επενδυτές από την Ελλάδα, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελβετία. Ουσιαστικά, δηλαδή, μέχρι να εκδοθεί προειδοποίηση από την Ε.Κ. οι απατεώνες είχαν στη διάθεσή τους περισσότερο από ένα χρόνο για να δράσουν.
Οι οδηγίες της Ε.Κ. προς τους επενδυτές
Η Ε.Κ. εξέδωσε ειδικό οδηγό για τους επενδυτές, ώστε να αποφεύγουν τις απάτες, όπου αναφέρει, μεταξύ άλλων, τι πρέπει να προσέχει ένας επενδυτές πριν πάρει την απόφαση να επενδύσει χρήματα μέσω κάποιας διαδικτυακής πλατφόρμας συναλλαγών:
- Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν βλέπετε διαφημίσεις στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υπόσχονται υψηλές αποδόσεις.
- Να είστε πάντοτε προσεκτικοί, εάν επικοινωνούν μαζί σας (μέσω τηλεφωνικού αριθμού είτε άγνωστου είτε με πρόθεμα άλλης χώρας) πρόσωπα τα οποία παρουσιάζονται ως στελέχη ή εκπρόσωποι ή συνεργάτες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, αλλοδαπών αρμόδιων αρχών ή υπαρκτών αλλοδαπών επενδυτικών εταιριών, συστήνοντάς σας να προχωρήσετε σε επενδύσεις «χωρίς κίνδυνο» μέσω συγκεκριμένων εταιριών που προτείνουν ή αναφέροντας ότι βρέθηκαν χρήματα σε λογαριασμούς στο όνομά σας σε επενδυτικές διαδικτυακές πλατφόρμες, εταιρίες ή Τράπεζες του εξωτερικού και σας ζητούν τα προσωπικά σας στοιχεία και χρήματα προκειμένου αυτά να σας επιστραφούν. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και τα στελέχη της ΔΕΝ ΘΑ ΣΑΣ ΣΥΣΤΗΣΟΥΝ ΠΟΤΕ ΕΠΕΝΔΥΣΗ.
- Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην κοινοποιείτε σε άγνωστα σε εσάς πρόσωπα και για οποιοδήποτε λόγο προσωπικές πληροφορίες (στοιχεία ταυτότητας, τηλεφωνικούς αριθμούς, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, και ιδίως αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών και χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών κλπ.).
- Μην επιτρέπετε σε καμία περίπτωση σε άγνωστα σε εσάς πρόσωπα να αποκτούν πρόσβαση στον υπολογιστή σας εξ αποστάσεως, μέσω εφαρμογών απομακρυσμένης διαχείρισης επιφάνειας εργασίας (Anydesk, ΤeamViewer κ.α.). Οι επιτήδειοι, χρησιμοποιούν τις εν λόγω εφαρμογές μεταξύ άλλων για να αποσπάσουν χρήματα εξασφαλίζοντας την πρόσβαση σε στοιχεία και κωδικούς τραπεζικών σας λογαριασμών.
- Να είστε πάντοτε προσεκτικοί, εάν επικοινωνούν μαζί σας μέσω τηλεφωνικού αριθμού, είτε άγνωστου είτε ακόμη και με πρόθεμα άλλης χώρας, και επιμένουν να πραγματοποιήσετε την προτεινόμενη επένδυση άμεσα. ΜΗΝ ΠΡΟΒΕΙΤΕ ΣΕ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΑΜΕΣΑ όπως σας ζητούν, πριν διενεργήσετε πρώτα έλεγχο των στοιχείων της εκάστοτε προτεινόμενης εταιρίας, όπως υποδεικνύεται παρακάτω.
- Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί εάν στους λογαριασμούς στους οποίους σας καλούν να καταθέσετε τα προς επένδυση χρήματα εμφανίζονται ως δικαιούχοι φυσικά πρόσωπα ή εταιρίες των οποίων η επωνυμία διαφέρει από επωνυμία της φερόμενης ως διαχειρίστριας εταιρίας της πλατφόρμας συναλλαγών.
- Να ρωτάτε πάντα όποιον σας καλεί, ή να αναζητάτε στην ιστοσελίδα που σας έχουν παραπέμψει για επενδύσεις ή συναλλαγές, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ποια είναι η εταιρία που σας καλεί ή διαφημίζεται; Ποια εταιρία διαχειρίζεται την πλατφόρμα που σας συστήνουν;
- Πού βρίσκεται η έδρα της εταιρίας;
- Η εταιρία είναι αδειοδοτημένη; Εάν σας απαντούν ότι είναι αδειοδοτημένη ή αναγράφεται στην διαφήμιση ή στην ιστοσελίδα της ότι είναι αδειοδοτημένη, να διαβάσετε προσεκτικά ποια εποπτική αρχή έχει χορηγήσει την άδεια.
Εφόσον οι απαντήσεις που λαμβάνεται δεν είναι ξεκάθαρες και οι πληροφορίες που σας δίνουν δεν επαληθεύονται από τη δική σας έρευνα μην προβαίνετε σε οποιαδήποτε χορήγηση στοιχείων.
- Πριν προβείτε σε οποιαδήποτε χορήγηση στοιχείων σας ή απόφαση για επένδυση, πάντα να κάνετε τη δική σας έρευνα σχετικά με το προϊόν και την εταιρία μέσω της οποίας σκέφτεστε να επενδύσετε, και να βεβαιωθείτε ότι έχετε λάβει τις παραπάνω βασικές πληροφορίες και ότι η εταιρία είναι αδειοδοτημένη από υπαρκτή αρμόδια εποπτική αρχή καθώς πολλές φορές γίνεται επίκληση εποπτικής αρχής που δεν υφίσταται.
- Πριν προβείτε σε οποιαδήποτε χορήγηση στοιχείων σας ή απόφαση για επένδυση, ελέγξτε εάν η εταιρία διαθέτει άδεια από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή την Τράπεζα της Ελλάδος ή ευρωπαϊκό διαβατήριο (http://www.hcmc.gr/el_GR/web/portal/supforagoras).
- Ανατρέχετε στη Λίστα Προειδοποιήσεων της Ε.Κ. (http://www.hcmc.gr/el/warnings1), αλλοδαπών εποπτικών αρχών ή της IOSCO (International Organization of Securities Commissions- https://www.iosco.org/investor_protection/?subsection=investor_alerts_portal για να ενημερωθείτε για διαδικτυακές απάτες.
- Επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες της αλλοδαπής εποπτικής αρχής από την οποία σας είπαν ότι έχει αδειοδοτηθεί η εταιρία προκειμένου α) να επιβεβαιώσετε ότι είναι αδειοδοτημένη, και β) να ενημερωθείτε αναφορικά με τις προειδοποιήσεις διαδικτυακής απάτης που έχουν αναρτηθεί.
- Εισάγετε το όνομα ή την ηλεκτρονική διεύθυνση της εταιρίας με την οποία σας προτείνουν να συνεργαστείτε σε μια μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο και εκλέξτε τα αποτελέσματα των δημοσιεύσεων που προκύπτουν. Εάν έχετε αμφιβολίες επικοινωνήστε με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (Γραφείο εξυπηρέτησης Πολιτών τηλ. 2103377297).
- Μην συνεργάζεστε ποτέ με εταιρίες για τις οποίες έχει αναρτηθεί σχετική προειδοποίηση από αρμόδιες εποπτικές αρχές.
- Σκεφτείτε σοβαρά να ζητήσετε τη συνδρομή τρίτου ανεξάρτητου πιστοποιημένου επενδυτικού συμβούλου πριν επενδύσετε.
- Μην προκαταβάλλετε κανένα χρηματικό ποσό πριν βεβαιωθείτε πως έχετε προβεί στις ανωτέρω ενέργειες και ελέγχους.
- Καμία πρόταση εμπορικής προώθησης δεν πρέπει να σας κάνει να ξεχάσετε ότι ΠΟΤΕ δεν υπάρχει υψηλό κέρδος χωρίς υψηλό κίνδυνο, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μέρους ή του συνόλου του επενδυόμενου κεφαλαίου.
