Ως σημαντικό βήμα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία χαρακτηρίζεται το αποτέλεσμα των χθεσινών συναντήσεων του προέδρου Τραμπ με τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες.
Ο μαραθώνιος των συνομιλιών στο Λευκό Οίκο συνεχίστηκε μέχρι τις πρώτες μεταμεσονύχτιες ώρες Ελλάδας, χωρίς να ληφθούν αποφάσεις ή να συμφωνηθούν λύσεις επί συγκεκριμένων θεμάτων. Καθορίστηκαν πάντως οι βασικοί άξονες επί των οποίων θα κινηθούν στη συνέχεια οι συνομιλίες Τραμπ-Πούτιν.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης με τους Ευρωπαίους της "Συμμαχίας των Προθύμων" ο Τραμπ συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Πούτιν, τον οποίο ενημέρωσε για τις απόψεις Ζελένσκι, για τις απαιτήσεις των Ευρωπαίων και για τις "κόκκινες γραμμές" τους.
ΟΙ δύο ηγέτες συμφώνησαν για μία νέα συνάντηση τους, όπου θα συμμετέχει και ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι.
Στις δηλώσεις του ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ απέκλεισε την άμεση εκεχειρία και άνοιξε την πόρτα σε μελλοντικές εγγυήσεις ασφαλείας μεγαλύτερου βεληνεκούς, ενισχυμένες από τη Δύση. Επίσης έθεσε επίσημα το ενδεχόμενο τριμερούς συνόδου.
Αμερικανικές εγγυήσεις με ανταλλάγματα
Το πλέον εντυπωσιακό ήταν το αμερικανικό σχέδιο εξοπλιστικής συμφωνίας που θα είναι το "αντάλλαγμα" για να παράσχουν οι ΗΠΑ εγγυήσεις.
Στο σχέδιο προβλέπεται ότι η Ουκρανία θα αγοράσει αμερικανικά όπλα αξίας περίπου 100 δισ. δολαρίων, με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους. Οι δύο χώρες θα συνεργαστούν επίσης σε μια κοινή παραγωγή drones αξίας 50 δισ. δολαρίων.
Πρόκειται για μια σημαντική κίνηση που φέρνει στην επιφάνεια νέες δυναμικές παγκόσμιας συνεργασίας στον τομέα της άμυνας. Ουσιαστικά ο Τραμπ "πουλάει προστασία" στην Ουκρανία: Δίνει εγγυήσεις ασφάλειας, υπό τον όρο ότι η "προστατευόμενη" χώρα θα πληρώσει 100 δισ. για αμερικανικα όπλα.
Στον πυρήνα των συνομιλιών βρέθηκε η πρόταση για τη θέσπιση ενός μηχανισμού πολυεθνικών εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία, εκτός του πλαισίου του ΝΑΤΟ, αλλά με νομικά δεσμευτικά χαρακτηριστικά.
Πρόσθετες δαπάνες στήριξης από ΕΕ
Το σχέδιο, το οποίο υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία, περιλαμβάνει τη δυνατότητα ταχείας στρατιωτικής αντίδρασης σε περίπτωση νέας επίθεσης από τη Ρωσία, καθώς και μακροπρόθεσμη στήριξη σε κρίσιμους τομείς άμυνας και πληροφοριών.
Η προοπτική αυτών των εγγυήσεων, εφόσον υλοποιηθεί, αναμένεται να ενισχύσει το επενδυτικό προφίλ της Ουκρανίας μεσοπρόθεσμα, περιορίζοντας τον γεωπολιτικό κίνδυνο που σήμερα αποθαρρύνει διεθνή κεφάλαια και δυτικές εταιρείες από τη δραστηριοποίηση στη χώρα.
Οι αγορές ανταποκρίνονται με ανάμεικτα συναισθήματα. Από τη μια, τα ενισχυμένα σενάρια εξομάλυνσης υποστηρίζουν τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και το ευρώ. Από την άλλη, η ανάγκη για εξοπλισμούς και για κρίσιμες επενδύσεις ανάταξης της ουκρανικής οικονομίας συνεπάγεται πρόσθετη ευρωπαϊκή στήριξη και χρηματοδότηση.
Παράλληλα, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι, ακόμη και αν υπάρξει ειρηνευτική πρόοδος, οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει δεσμευτικές ασφαλίσεις για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας μετά τη συμφωνία.
Ο επόμενος γύρος
Η διάσκεψη στο Λευκό Οίκο σηματοδοτεί μια πιθανή νέα φάση για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Σε κάθε περίπτωση, η χθεσινή συνάντηση άφησε ανοικτά παράθυρα για μελλοντικές διπλωματικές κινήσεις και νέες διαπραγματευτικές συνθέσεις. Συμφωνήθηκε η συνέχιση των επαφών έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, με στόχο έναν επόμενο γύρο διαβουλεύσεων στις Βρυξέλλες.
Την ίδια στιγμή, το ενδεχόμενο άμεσης συνάντησης Ζελένσκι - Πούτιν πριν από μια ευρύτερη τριμερή με τη μεσολάβηση Τραμπ, εάν πραγματοποιηθεί, ενδέχεται να καθορίσει τις επόμενες ισορροπίες και να επηρεάσει τόσο τη γεωπολιτική στρατηγική όσο και την πορεία των ενεργειακών και χρηματοοικονομικών αγορών σε διεθνές επίπεδο.
Εάν επιτευχθεί η τριμερής συνάντηση ή ακόμα και η μεμονωμένη συνάντηση Ζελένσκι–Πούτιν, τα ενδεχόμενα για συγκεκριμένες χρηματοοικονομικές συνέπειες — από τη μείωση των τιμών του πετρελαίου έως τη σταθεροποίηση των νομισμάτων — θα ήταν σημαντικά.
Ωστόσο, οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί, καθώς κλιμάκωση του πολέμου ή αποχωρήσεις από δεσμευτικές υποσχέσεις μπορεί να εξανεμίσουν κάθε αισιοδοξία.
