Η θρασεία κλοπή βασιλικών κοσμημάτων αξίας ~88 εκατ. ευρώ από τη Galerie d’Apollon του Λούβρου το πρωί της Κυριακής 19 Οκτωβρίου θορύβησε τα μουσεία διεθνώς και επανέφερε επιτακτικά το ερώτημα: είναι επαρκώς θωρακισμένοι οι πολιτιστικοί μας θησαυροί;
Την απάντηση δίνουν ατο ΑΠΕ-ΜΠΕ στους επικεφαλής τριών από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα μουσεία της Αθήνας. Οι διευθυντές από το Μουσείο Ακρόπολης, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο, αλλά και ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) ανταποκρίθηκαν και κατέθεσαν την άποψή τους.
Τι λένε οι Έλληνες επικεφαλής
Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης (Μουσείο Ακρόπολης)
«Όσο τα μουσεία δεν σέβονται τον εαυτό τους, τέτοια φαινόμενα θα υπάρχουν… Εύχομαι το Λούβρο να βρει σύντομα τα κλεμμένα και να συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα αποκατάστασης των Παρθενώνειων γλυπτών στο Μουσείο Ακρόπολης. Πρώτη γραμμή άμυνας: ενδελεχής καταγραφή/τεκμηρίωση και επαγρύπνηση του φυλακτικού προσωπικού.».
Κωνσταντίνος Νικολέντζος (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο)
«Με 6,65 εκατ. επισκέπτες στα ελληνικά μουσεία και 14 εκατ. στους αρχαιολογικούς χώρους (2024), τα κρούσματα είναι ελάχιστα και μεμονωμένα, με γρήγορη εξιχνίαση. Ενισχύθηκαν εκπαιδεύσεις φυλάκων, κατευθυντήριες οδηγίες και αυστηροποιήθηκαν οι είσοδοι σε αποθήκες. Το Εθνικό Αρχείο Μνημείων εμπλουτίζεται διαρκώς, περιορίζοντας την παράνομη διακίνηση.
Προτάσεις: επιτάχυνση/ολοκλήρωση Αρχείου Μνημείων, νέα τεχνολογία ασφαλείας, περισσότεροι φύλακες (και υπαίθρου), εξέταση ειδικού αστυνομικού σώματος για μεγάλα μουσεία.».
Αικατερίνη Δελλαπόρτα (Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο)
«Κανένα σύστημα δεν είναι απόλυτα ασφαλές. Μεγάλες ληστείες σχεδιάζονται προσεκτικά, συχνά με “εσωτερική” γνώση. Τα ελληνικά μουσεία εφαρμόζουν διεθνή πρωτόκολλα και οδηγίες ΥΠΠΟ, όμως χρειάζεται ενίσχυση προσωπικού, τεχνολογικών υποδομών, έλεγχοι εισόδου και ειδική εκπαίδευση. Εξετάσιμη και η ιδέα ειδικού σώματος φυλάκων αρχαιοτήτων στην ΕΛ.ΑΣ.».
Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ)
«Αποτελεσματική φύλαξη δεν γίνεται με κάμερες μόνο, αλλά με επαγγελματίες φύλακες παρόντες σε χώρους και αποθήκες.».
Τι μάθαμε από το Λούβρο
-
Μεθοδολογία: 4 άτομα, ανυψωτικό/καλάθι, είσοδος από παράθυρο, <8’ επιχείρηση, σπασμένες προθήκες, διαφυγή.
-
Λάφυρα: 8 πολύτιμα κοσμήματα 19ου αι. (Ευγενία, Μαρία-Λουίζα κ.ά.). Εκτίμηση αξίας €88 εκ.
-
Αντίδραση: άμεση έρευνα, διοικητικός έλεγχος ασφαλείας, ενίσχυση μέτρων· έγιναν και συλλήψεις υπόπτων ημέρες μετά.
Τι σημαίνει πρακτικά για την Ελλάδα — 6 κινήσεις τώρα
-
Ανθρώπινη παρουσία: κάλυψη κενών βαρδιών, plan B σε αιχμές/εκδηλώσεις.
-
Τεκμηρίωση 360°: πλήρης/επικαιροποιημένη καταγραφή συλλογών & αποθηκών, φωτογραφική τεκμηρίωση, σειριοποίηση.
-
Έλεγχος πρόσβασης: αυστηροί κανόνες σε εργοτάξια/τεχνικά συνεργεία, ζώνες ασφαλείας, badges/λίστες.
-
Τεχνολογία που δουλεύει: ανανέωση CCTV, ανιχνευτές θραύσης, real-time analytics, δοκιμές συναγερμών ανά τρίμηνο.
-
Αποθήκες ≠ «τυφλά» σημεία: αισθητήρες, σφραγίσεις, διπλή εξουσιοδότηση (four-eyes).
-
Ασκήσεις ετοιμότητας: σενάρια «7-λεπτης εισβολής», κοινά πρωτόκολλα με ΕΛ.ΑΣ./Άμεση Δράση.
Τα ελληνικά μουσεία δεν ξεκινούν από το μηδέν: έχουν πρωτόκολλα και τεχνογνωσία. Όμως η υπόθεση Λούβρου δείχνει ότι οι δράστες «τρέχουν» μεθοδικά και γρήγορα.
Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, η πειθαρχία στις διαδικασίες και η στοχευμένη τεχνολογική αναβάθμιση είναι ο μόνος τρόπος να κρατήσουμε την πολιτιστική κληρονομιά πραγματικά ασφαλή.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ
