Επιστροφή στις πιό σκοτεινές μέρες της μνημονιακής περιόδου για τα εργασιακά, συνιστά το επερχόμενο νομοσχέδιο Χατζηδάκη, με αιχμή το ξήλωμα του 8ώρου, το οποίο μάλιστα είχε αντέξει την περασμένη δεκαετία, παρά σκληρές πιέσεις των δανειστών.
Στην ουσία, πρόκειται να ισχύσει διάταξη του 2011 για εργασιακό ωράριο-λάστιχο, η οποία έμεινε ανεφάρμοστη, αφού προϋπέθετε τη συμφωνία εργοδότη και σωματείου. Με το νομοσχέδιο Χατζηδάκη το εμπόδιο παρακάμπτεται με τις ατομικές συμβάσεις, δηλαδή με συμφωνία εργοδότη-εργαζόμενου.
Έτσι, για παράδειγμα, με το νομοθέτημα εργαζόμενοι θα δουλεύουν έως και 10 ώρες την ημέρα για ορισμένο διάστημα, χωρίς υπερωριακή αμοιβή και σε αντιστάθμισμα θα εργάζονται λιγότερες ώρες άλλη περίοδο ή θα τους χορηγείται ημερήσια ανάπαυση. Κι αυτό όταν χώρες ακόμα και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ισπανία) εξετάζουν την εφαρμογή τετραήμερης εργασίας ή το 35ωρο χωρίς μείωση αποδοχών και ενώ είναι ζοφερή η εικόνα της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα, λόγω της νέας σφοδρής κρίσης.
Ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, χθες για πρώτη φορά δημόσια έδωσε το στίγμα των επικείμενων-το νομοσχέδιο αναμένεται να έρθει προς συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή μετά το Πάσχα- ανατροπών στα εργασιακά.
«Πρόκειται για μια ρύθμιση που ισχύει στην Ελλάδα εδώ και 30 χρόνια. Υπάρχει ευρωπαϊκή οδηγία και γίνεται εκτεταμένα χρήση στις άλλες χώρες. Αυτή η ρύθμιση μπορεί να εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές. Προβλέπεται μια διευθέτηση του χρόνου εργασίας και ορισμένες περιόδους του χρόνου, που οι επιχειρήσεις μπορεί να έχουν αυξημένες ανάγκες, να μπορεί να πηγαίνει κανείς μέχρι τις 10 ώρες εργασίας», υποστήριξε ο υπουργός Εργασίας, προσθέτοντας ότι απαγορεύεται να γίνει κάτι τέτοιο αν θέλει ο εργοδότης και δε συμφωνεί ο εργαζόμενος (σ.σ. ατομικές συμβάσεις)
«Εμείς δίνουμε τη δυνατότητα στον ίδιο εργαζόμενο, αν το θέλει, κατόπιν αιτήματός του, να ισχύσει αυτή η ρύθμιση για τον ίδιο. Δίνουμε μεγαλύτερη ευελιξία στον εργαζόμενο χωρίς να μειώνουμε το εισόδημά του. Για παράδειγμα ένας φοιτητής που δουλεύει και μπορεί να δίνει εξετάσεις, μπορεί να κανονίσει αντί να πάρει άδεια άνευ αποδοχών, να πάρει άδεια μετ’ αποδοχών, να δώσει τα εξετάσεις του και σε αντιστάθμισμα να δουλέψει μερικές ώρες παραπάνω τις άλλες μέρες», πρόσθεσε.
Αλλάζουν όλα προς το χειρότερο
Ο γνωστός εργατολόγος Αλέξης Μητρόπουλος σχολιάζοντας τις βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου Χατζηδάκη, σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ανέφερε τα εξής στην εφημερίδα «Πελοπόννησος»:
Ατομική διευθέτηση του χρόνου εργασίας (χωρίς ΣΣΕ και Συνδικάτα)
Η ρύθμιση για τον εργάσιμο χρόνο (ωράριο), εδώ και δεκαετίες, ήταν αρμοδιότητα του νομοθέτη, εθνικού και διεθνή (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας). Γι' αυτό και οι διατάξεις για το ωράριο ήταν -και ακόμη θεωρούνται- διατάξεις αναγκαστικού δικαίου (jus cogens).
Όμως, δυνατότητα ρύθμισης θεμάτων ωραρίου είχαν μέχρι σήμερα και οι συλλογικές οργανώσεις εργοδοτών και εργαζομένων κατά τη διαπραγμάτευση και υπογραφή των ΣΣΕ. Τώρα, η αρμοδιότητα περνά στον εργοδότη, που με απλή ατομική σύμβαση εργασίας με τον εργαζόμενο θα μπορεί να διευθετεί τα του χρόνου εργασίας του! Αμεσος κίνδυνος, αν ψηφιστεί και υλοποιηθεί, θα είναι ο εργαζόμενος να πιέζεται, να πείθεται ή να εξαναγκάζεται να δεχτεί καταχρηστικές συμπεριφορές σε βάρος του υπό τον φόβο απόλυσης ή βλαπτικής μεταβολής τής εργασιακής του σχέσης.
Εργάσιμη εβδομάδα -"λάστιχο" διάρκειας 30-50 ωρών την εβδομάδα, με συνδυασμό 6ωρης ή 10ωρης (ακόμη και 12ωρης) απασχόλησης
Με την εξαγγελία αυτή επαναβιώνει ένας σκληρός θεσμός των ν. 1876/1990 και 3996/2011, που ουδέποτε όμως λειτούργησε στην πράξη, επειδή προϋπέθετε συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων.
Τώρα, το Σωματείο των εργαζομένων (ή η Ένωση προσώπων) παρακάμπτεται, επειδή θα μπορεί - όπως προαναφέραμε - να προσέρχεται σε συμφωνία μόνος του ο εργαζόμενος απευθείας με τον εργοδότη, με την υπογραφή ατομικής σύμβασης εργασίας.
Για τις ημέρες που ο εργαζόμενος θα εργάζεται από 1-4 ώρες πέραν του ημερησίου ωραρίου, δεν θα αμείβεται όπως συνέβαινε μέχρι τώρα, αλλά θα του χορηγείται ημερήσια ανάπαυση («ρεπό») σε άλλη περίοδο του έτους ή θα εργάζεται με συνδυασμό μειωμένων ωρών και ημερών ανάπαυσης. Ο εργοδότης αποφεύγει την πληρωμή της υπερωριακής απασχόλησης.
Κατάργηση του θεσμού τής υπερεργασίας
Ο θεσμός της υπερεργασίας, σύμφωνα με τις εξαγγελίες, καταργείται. Έτσι καταργείται και η προσαύξηση που πάντα την συνόδευε.
Η υπερεργασία σήμερα διακρίνεται σε απλή και θεσμοθετημένη. Η απλή είναι η υπέρβαση του συμβατικού ωραρίου μέχρι και 40 ώρες, ενώ η θεσμοθετημένη είναι η υπέρβαση των 40 ωρών κατά μία ώρα την ημέρα μέχρι τις 45 την εβδομάδα (και μέχρι τις 48 ώρες για όσους εργάζονται σε πενθήμερη βάση).
Η θεσμοθετημένη υπερεργασία είχε καταργηθεί με το άρθρο 11 του ν. 2874/2000 και επαναβίωσε με το άρθρο 1 του ν. 3385/2005 και το άρθρο 74 παρ.10 του ν. 3863/2010. Οι «απλήρωτες υπερεργασίες» θεσμικά, όπως και οι «απλήρωτες υπερωρίες», θα μειώσουν κατά πολύ το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, κυρίως των μεγάλων επιχειρήσεων.
Κατάργηση του πενθήμερου (εργασία και το Σαββατοκύριακο).
Πρόκειται για ένα μέτρο που μας πάει 100 χρόνια πίσω και πλέον, πριν ακόμα και το 1886 οπότε γεννήθηκε η Εργατική Πρωτομαγιά.
Το μέτρο θα ισχύσει, όπως εξήγγειλε ο υπουργός, αρχικά για 6-7 βασικούς κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, που στην ουσία όμως απασχολούν το μισό εργατοϋπαλληλικό προσωπικό στη χώρα μας.
Η βλαπτικότητα και του νέου αυτού θεσμού για τους εργαζομένους θα πρέπει να αποτιμηθεί σε συνδυασμό με την εβδομάδα των 50 ωρών (και 60 ωρών), καθώς και με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας από εργαζόμενο-εργοδότη μεταξύ τους μέσα από την ατομική σύμβαση εργασίας.
«Συμπέρασμα: Αλλάζουν επί τα χείρω όσα ισχύουν σήμερα για το 8ωρο, 5ήμερο, 40ωρο», σημείωσε ο Αλέξης Μητρόπουλος.
