Η εμπορική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ έχει ανατρέψει το παραδοσιακό πλαίσιο του διεθνούς εμπορίου, υποβαθμίζοντας τις πολυμερείς συμφωνίες και δίνοντας προτεραιότητα σε διμερείς διαπραγματεύσεις με ισχυρό συμβολικό φορτίο, αλλά συχνά ασαφές περιεχόμενο. Ένα σταθερό και εμφανές σύμβολο αυτών των συμφωνιών είναι τα αεροσκάφη της Boeing.
Από την επιβολή δασμών τον Απρίλιο, αναδεικνύεται ένα μοτίβο: χώρες που καταλήγουν σε εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, συνοδεύουν τη συμφωνία με παραγγελίες Boeing.
Η Νότια Κορέα ανακοίνωσε πρόσφατα την αγορά 103 αεροσκαφών, αξίας 36,2 δισ. δολαρίων, μαζί με συμπληρωματική συμφωνία 13,7 δισ. με την GE Aerospace – η μεγαλύτερη στην ιστορία της Korean Air. Αντίστοιχα, η Ιαπωνία παρήγγειλε 100 αεροσκάφη Boeing, ενώ μικρότερες οικονομίες όπως η Μαλαισία, η Ινδονησία και η Καμπότζη ενέταξαν παρόμοιες παραγγελίες στα δικά τους εμπορικά πακέτα.
Στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψε παραγγελία ύψους 10 δισ. δολαρίων στο πλαίσιο της συμφωνίας του με την Ουάσινγκτον, ενώ λίγες ημέρες αργότερα η International Airlines Group (μητρική της British Airways) ανακοίνωσε την αγορά 32 αεροσκαφών αξίας 12,7 δισ. δολαρίων.
Γιατί αεροσκάφη – και γιατί Boeing;
Ειδικοί τονίζουν ότι οι παραγγελίες αεροπλάνων αποτελούν «υψηλού προφίλ» ανακοινώσεις με μεγάλο οικονομικό βάρος, που προσφέρουν στην αμερικανική κυβέρνηση την εικόνα ισχυρών εμπορικών κερδών. Ταυτόχρονα, οι χώρες-εταίροι δείχνουν με αυτόν τον τρόπο πρόθεση να μειώσουν τα εμπορικά τους πλεονάσματα με τις ΗΠΑ – το βασικό επιχείρημα του Τραμπ για την επιβολή δασμών.
Υπάρχουν όμως και πιο πρακτικοί λόγοι: τα αεροσκάφη δεν απειλούν ευαίσθητους εγχώριους κλάδους, όπως το ρύζι στην Ιαπωνία ή ο χάλυβας στη Νότια Κορέα και οι παραδόσεις τους εκτείνονται σε ορίζοντα άνω της δεκαετίας, επιτρέποντας στις αεροπορικές να δεσμευτούν χωρίς άμεση οικονομική επιβάρυνση.
Η συγκυρία είναι επίσης ευνοϊκή. Η παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία ανακάμπτει δυναμικά: σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (IATA), τα καθαρά κέρδη των αεροπορικών εταιρειών προβλέπεται να φθάσουν τα 36 δισ. δολάρια το 2025, έναντι 32,4 δισ. το 2024, ενώ τα συνολικά έσοδα αναμένεται να αγγίξουν νέο ιστορικό ρεκόρ στα 979 δισ. δολάρια.
Η συμβολική διάσταση και οι σκιές
Πέρα από τα οικονομικά, η Boeing αποτελεί εμβληματικό όνομα της αμερικανικής βιομηχανίας με περιορισμένο ανταγωνισμό, αφού η αγορά μοιράζεται ουσιαστικά μόνο με την Airbus. Έτσι, η παρουσία της σε εμπορικές συμφωνίες λειτουργεί και ως πολιτικό μήνυμα.
Ωστόσο, η εταιρεία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις μετά τα σκάνδαλα ασφαλείας και τις καταγγελίες για προβλήματα ποιότητας. Παρά ταύτα, αεροπορικές εταιρείες δηλώνουν ότι διαπιστώνουν βελτιώσεις στην παραγωγή, ενώ η Boeing φαίνεται να ανακτά σταδιακά την εμπιστοσύνη της αγοράς.
Το ερώτημα που παραμένει, είναι αν οι παραγγελίες αυτές εξυπηρετούν περισσότερο τον πολιτικό επικοινωνιακό σχεδιασμό ή την πραγματική ανάγκη των αερομεταφορών.
Η απάντηση ίσως βρίσκεται κάπου στη μέση: οι παραγγελίες είναι ταυτόχρονα εντυπωσιακές κινήσεις προβολής, αλλά και στρατηγικές επενδύσεις σε έναν κλάδο που γνωρίζει ισχυρή ανάπτυξη.
