Εκτεταμένους φορολογικούς ελέγχους στις υποθέσεις που παραγράφονται την 31η Δεκεμβρίου 2021 διενεργούν οι φοροελεγκτικές αρχές, με βασικό εργαλείο τον έλεγχο των τραπεζικών λογαριασμών.
Στο στόχαστρο των ελεγκτικών είναι οι υποθέσεις συγκεκριμένων ετών, που ξεκινούν από το 2015 και φτάνουν, πίσω μέχρι και το έτος 2005, ανάλογα με την περίπτωση.
Σημειώνεται ότι από τους σαρωτικούς φορολογικούς ελέγχους δεν ξεφεύγουν ούτε οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, καθώς η ΑΑΔΕ έχει διαπιστώσει από τους προγενέστερους ελέγχους, ότι αρκετοί δεν δηλώνουν αποδοχές ειδικά εκείνες που αφορούν σε αναδρομικά.
Φυσικά, οι περισσότεροι έλεγχοι εστιάζονται στις επιχειρήσεις και στους ελεύθερους επαγγελματίες, που διαχρονικά και στατιστικά έχει αποδειχτεί, ότι έχουν αυξημένη ροπή προς τη φοροδιαφυγή.
Οι φορολογικές αρχές οφείλουν να προλάβουν τις χιλιάδες υποθέσεις μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2021, διαφορετικά η Εφορία, δεν θα μπορεί να καταλογίσει φόρους και πρόστιμα, από την 1η Ιανουαρίου 2022, ακόμα και για τρανταχτές υποθέσεις φοροδιαφυγής. Εκτός και αν προκύψουν στοιχεία, τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν «συμπληρωματικά».
Σημειώνεται ότι, πλέον ο κύριος φορολογικός έλεγχος γίνεται μέσω του «Ειδικού Λογισμικού Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας», το οποίο σκανάρει τους τραπεζικούς λογαριασμούς και αντλεί στοιχεία, για τις καταθέσεις των φορολογουμένων και τα συγκρίνει με τα δηλωθέντα εισοδήματα της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.
Οι χρονιές που είναι στο στόχαστρο
Στο επίκεντρο των ελέγχων, ενόψει του κινδύνου της παραγραφής είναι οι υποθέσεις των ετών 2015, 2012, 2010 και του 2005, ανάλογα με την περίπτωση και το αν υπάρχουν ή όχι φορολογικές παραβάσεις.
Βασικός κανόνας της παραγραφής είναι η πενταετία, από το εν λόγω φορολογικό έτος, αλλά, εκτείνεται σε 8, 10 ή και 15 χρόνια ανάλογα με την περίπτωση και την παράβαση.
Αναλυτικότερα οι υποθέσεις που παραγράφονται στις 31 Δεκεμβρίου 2021 είναι οι ακόλουθες:
- Οι φορολογικές υποθέσεις της χρήσης 2015 (φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ), για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις ή για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εκπρόθεσμες δηλώσεις το αργότερο μέχρι τις 31-12-2020. Οι συγκεκριμένες υποθέσεις υπάγονται στον κανόνα της 5ετούς παραγραφής. Στην ουσία είναι 5+1 έτη, δεδομένου ότι η πενταετής προθεσμία αρχίζει να μετράει, ένα έτος μετά από την εν λόγω φορολογική χρήση. Δηλαδή, για τη χρήση του 2015, η φορολογική δήλωση έπρεπε να υποβληθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2016 και η προθεσμία που έχουν οι φορολογικές αρχές για τη διενέργεια ελέγχου ξεκίνησε να «τρέχει» από την 1-1-2016 και εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου 2021. Όποια επιχείρηση δεν ελεγχθεί για τη χρήση του 2015 μέχρι τις 31η Δεκεμβρίου 2021, δεν θα μπορεί να ελεγχθεί από την 1-1-2022. Σημειώνεται ότι έχουν ήδη παραγραφεί οι υποθέσεις για το έτος 2014 και τα προγενέστερα, εκτός και αν υπάρχουν «συμπληρωματικά στοιχεία».
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος που αφορούν στη χρήση του 2012, αλλά οι επιτηδευματίες «ξέχασαν» να υποβάλουν έγκαιρα φορολογικές δηλώσεις και τις υπέβαλαν εντός του 2018. Για τις συγκεκριμένες υποθέσεις η βασική προθεσμία παραγραφής, που είναι 5 χρόνια, έληξε κανονικά στις 31-12-2017 (5+1 έτος από το τη φορολογική χρήση), εφόσον υποβάλλονταν εμπρόθεσμη φορολογική δήλωση. Ωστόσο επειδή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη δήλωση το 2018, η προθεσμία παραγραφής επεκτείνεται για μια τριετία ακόμη και φτάνει στα 8 έτη.
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ της χρήσης του 2010, για τις οποίες προέκυψαν «συμπληρωματικά» στοιχεία. Εφόσον οι φοροελεγκτικές αρχές εντοπίζουν, μετά τη λήξη της κανονικής πενταετούς περιόδου παραγραφής, «συμπληρωματικά» στοιχεία, (π.χ. εικονικά τιμολόγια) από τα οποία προκύπτει ότι υπήρξε απόκρυψη εισοδήματος και φοροδιαφυγή, ο χρόνος της μη παραγραφής επεκτείνεται στη δεκαετία. Σημειώνεται ότι από τα συμπληρωματικά στοιχεία εξαιρούνται οι καταθέσεις σε τράπεζες του εσωτερικού και του εξωτερικού.
- Οι υποθέσεις ΦΠΑ της φορολογικής χρήσης του έτους 2010 για τις οποίες δεν υποβλήθηκε εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ. Για τις υποθέσεις αυτές ισχύει 10ετής περίοδος παραγραφής που άρχισε να «τρέχει» από την 1η-1-2011 -δηλαδή μετά τη λήξη του έτους 2010 στο οποίο έπρεπε να υποβληθεί η εκκαθαριστική δήλωση- και λήγει την 31η-12-2021.
- Οι υποθέσεις του έτους 2005. Στις περιπτώσεις που για κάποιο έτος δεν υποβλήθηκε δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η προθεσμία παραγραφής είναι 15ετής. Αυτό σημαίνει ότι η εφορία έχει το δικαίωμα να διενεργήσει ελέγχους και να επιβάλει πρόστιμα και προσαυξήσεις, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021, για τις υποθέσεις της φορολογικής χρήσης του έτους 2005. Σημειώνεται όμως, ότι, με βάση τη σχετική απόφαση του ΣτΕ, η 15ετία είναι το μέγιστο χρονικό όριο παραγραφής, ακόμη και αν υποβληθεί εκπρόθεσμη δήλωση στο 13, 14, ή 15 έτος, από το έτος υποχρέωσης. Δηλαδή, ενώ μέχρι τώρα, η προθεσμία παραγραφής επεκτεινόταν για μια τριετία στην περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης, το ΣτΕ αποφάσισε ότι η επέκταση της τριετίας δεν μπορεί να εκτείνει τον χρόνο πέραν της 15ετίας.
