Οι πολίτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στα κόμματα, το πολιτικό σύστημα απαξιώνεται, η Ευρώπη πάει δεξιά. Το δείχνουν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.
Μεγάλος χαμένος το πολιτικό σύστημα εν συνόλω. Η τεράστια αποχή (60%, που σημαίνει ότι 6 στους 10 ψηφοφόρους δεν πήγαν στην κάλπη), ήταν μία εκκωφαντική σιωπηρή αποδοκιμασία – της κυβέρνησης, των κομμάτων, του πολιτικού συστήματος. Συνδυαζόμενη με άγνοια και αδιαφορία για τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη.
Αν επρόκειτο για εθνικές εκλογές, τα κόμματα που κέρδισαν - σε όλες τις χώρες της ΕΕ - δεν θα είχαν την απαιτούμενη νομιμοποίηση για να κυβερνήσουν. Ομως η ευρωκάλπη δεν βγάζει κυβερνήσεις, στέλνει μόνο μηνύματα.
Τα μηνύματα ήταν πολλά – και με πολλούς αποδέκτες. Στη Γαλλία προκάλεσαν ήδη “πολιτικό σεισμό”, οδηγώντας τον πρόεδρο Μακρόν στην απόφαση να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Στο Βέλγιο παραιτήθηκε η κυβέρνηση. Στη Γερμανία ο κυβερνητικός συνασπισμός παραπαίει και δεν αποκλείεται πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Στην Ελλάδα θα πυροδοτήσουν αναπόφευκτα εξελίξεις σε πολιτικό επίπεδο και έντονες υπόγειες διεργασίες σε όλο το φάσμα των πολιτικών-κομματικών σχηματισμών.
“Σήμερα ξεκινάει μία καινούργια διαδρομή”, είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο τηλεοπτικό μήνυμα του μετά τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων. Ηταν μια προαναγγελία που δεν αποσαφηνίστηκε. Ερχεται κυβερνητικός ανασχηματισμός, ή σχεδιάζει να αλλάξει γραμμή πλεύσης και πολιτική στρατηγική;
Δύο υπουργοί και ένας πρώην, οι Μάκης Βορίδης, Αδωνις Γεωργιάδης και Θανάσης Πλεύρης, ήταν περισσότερο σαφείς. Είπαν απερίφραστα ότι οι πολίτες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ζητούν λύσεις υιοθετώντας “προτάσεις που έρχονται από τα δεξιά”.
Πολιτικοί αναλυτές σχολίαζαν ότι οι δηλώσεις αυτές αντανακλούν τον προβληματισμό που υπάρχει στους κόλπους της ΝΔ και της κυβέρνησης και ότι προετοιμάζουν το έδαφος για μία “δεξιά στροφή”. Για την οποία προβάλλεται ήδη το επιχείρημα ότι “προς τα εκεί πάει η κοινωνία, τα κόμματα πρέπει να προσαρμοστούν”.
Αλλωστε τα εκλογικά αποτελέσματα δείχνουν ότι ο νέος μεγάλος αντίπαλος της ΝΔ είναι η ανερχόμενη ακροδεξιά, που έχει φορέσει τα ρούχα της “λαϊκής, πατριωτικής δεξιάς”.
Ποιά θα είναι τα επόμενα βήματα του κ. Μητσοτάκη μένει να φανεί. Οι διεργασίες θ' αρχίσουν χωρίς χρονοτριβή. Εσωκομματικά προβλήματα δεν πρόκειται βέβαια να ανακύψουν άμεσα – ο πρωθυπουργός είναι παντοδύναμος στο κόμμα του και δεν αμφισβητείται. Σίγουρα όμως θα υπάρξει προβληματισμός και θα ακουστούν πολλές διαφορετικές φωνές ως προς την ακoλουθητέα πολιτική στρατηγική.
Μεγαλύτερο πρόβλημα θα ανακύψει στον ΣΥΡΙΖΑ, που δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης: Με τη ΝΔ να χάνει περίπου το 20% όσων την ψήφισαν στις εθνικές εκλογές, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης όχι μόνον δεν κατόρθωσε να αυξήσει τη δύναμη του, αλλά είχε σημαντική πτώση. Η “αμερικανικής εμπνεύσεως” επικοινωνιακή στρατηγική του Στέφανου Κασσελάκη δεν απέδωσε - “εδώ είναι Βαλκάνια...”.
Η εσωκομματική αμφισβήτηση αναμένεται να ενταθεί τις επόμενες εβδομάδες-μήνες, προκαλώντας περαιτέρω φθορά στο κόμμα, που αγωνίζεται να παραμείνει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ούτε το ΠΑΣΟΚ πήγε καλά στις ευρωεκλογές, αφού δεν έπιασε τους βασικούς στόχους. Ομως, “βρίσκει... παρηγοριά” στο ότι αύξησε κατά τι το ποσοστό του. Ο Νίκος Ανδρουλάκης παίρνει μία ακόμη “παράταση” και ψήφο ανοχής. Ώσπου να τρέξουν οι εξελίξεις στον χώρο της κεντροαριστεράς. Η "γκρίνια" και οι αντιπαραθέσεις στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ άρχισαν ήδη λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων
Σε περιδίνηση μπαίνει η Νέα Αριστερά, για την οποία η επίτευξη του 3% και η εκπροσώπηση στην Ευρωβουλή ήταν όρος πολιτικής επιβίωσης. Η εκλογική της επίδοση επιβεβαιώνει τη ρήση του Ευάγγελου Αβέρωφ ότι “όποιον φεύγει από το (κομματικό) μαντρί, τον τρώει ο λύκος”.
Το μήνυμα που πήρε από τους ψηφοφόρους είναι ότι χρειάζονται “λιγότερα συνθήματα και πιό πολλή δουλειά” - τεκμηριωμένες απόψεις και ρεαλιστικές προτάσεις για τα μεγάλα προβλήματα του τόπου και όχι μαρξιστικές αναλύσεις και δογματισμοί.
Ο χώρος της κεντροαριστεράς μπαίνει πάλι σε φάση ανασύνθεσης.Την κατεύθυνση δείχνει η πρόταση που διατύπωσαν χθες δύο στελέχη του ΠΑΣΟΚ,οι Διονύσης Τεμπονέρας και Αντώνης Κοτσακάς: Σύμπλευση και συνεργασία ΠΑΣΟΚ- ΣΥΡΙΖΑ -Νέας Αριστεράς.
Ανάλογο βήμα έγινε ήδη στη Γαλλία, όπου Σοσιαλιστές, Κομμουνιστές και αριστεροί ριζοσπάστες (Μελανσόν κλπ) συμφώνησαν να συνεργαστούν στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές, κατεβάζοντας κοινούς υποψηφίους προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ακροδεξιά "λαίλαπα" και να καλύψουν το κενό που δημιουργεί η αποσύνθεση των κεντρώων κομμάτων.
Στην Ελλάδα οι δυνάμεις του κεντροαριστερού χώρου και της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας δεν έχουν άλλο δρόμο για να φτάσουν στην εξουσία.
