Οι Ηνωμένες Πολιτείες ξόδεψαν 20 χρόνια και εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου να εκπαιδεύσουν και να εξοπλίσουν τον αφγανικό στρατό. Όμως αυτό δεν εμπόδισε την αποσύνθεσή του μπροστά στην επίθεση των Ταλιμπάν που συσσωρεύουν ένα επικίνδυνο οπλοστάσιο το οποίο υπεξαίρεσαν από τον εχθρό.
«Εφοδιάσαμε τους Αφγανούς εταίρους μας με όλα τα εργαλεία, επιτρέψτε μου να επιμείνω σε αυτό, όλα τα εργαλεία», είχε δηλώσει τον Ιούλιο ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, υπεραμυνόμενος της απόφασής του να αποσύρει τα τελευταία αμερικανικά στρατεύματα από τη χώρα και να αφήσει τους Αφγανούς να παλεύουν για το μέλλον τους.
Όμως τα μέλη των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας δεν έδειξαν μεγάλη επιθυμία για μάχη. Κατά χιλιάδες, κατέθεσαν τα όπλα, μερικές φορές χωρίς να προβάλουν την παραμικρή αντίσταση. Από την πλευρά τους, οι Ταλιμπάν έσπευσαν να βάλουν χέρι σε αυτά τα «εργαλεία».
Ιστότοποι που πρόσκεινται στους Ταλιμπάν είναι γεμάτοι βίντεο μαχητών Ταλιμπάν που κατάσχουν ένα φορτίο όπλων, την πλειονότητα των οποίων προμήθευσαν οι δυτικές δυνάμεις.
Άλλες εικόνες στρατιωτών που παραδίδονται στους Ταλιμπάν στην πόλη Κουντούζ, στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, δείχνουν θωρακισμένα οχήματα με αντιαρματικούς εκτοξευτές πυραύλων στα χέρια των εξεγερμένων.
Στη δυτική πόλη Φάραχ, μαχητές περιπολούν στους δρόμους σε ένα όχημα που φέρει τα επίσημα διακριτικά των αφγανικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Αν και τα αμερικανικά στρατεύματα πήραν μαζί τους κατά την αποχώρηση τον λεγόμενο «προχωρημένο» εξοπλισμό, οι Ταλιμπάν ανέκτησαν «οχήματα, χάμβι, ελαφρά όπλα και πυρομαχικά», εξηγεί στο AFP ο Τζάστιν Φλέσνερ, από τη ΜΚΟ Conflict Armament Research (CAR).
Για τους ειδικούς, αυτά τα ανέλπιστα λάφυρα βοήθησαν σε μεγάλο βαθμό τους Ταλιμπάν, που μπορούν επίσης να υπολογίζουν στις δικές τους πηγές εφοδιασμού σε όπλα. Το Πακιστάν, κυρίως, κατηγορείται ότι χρηματοδοτεί και εξοπλίζει τους Ταλιμπάν, κάτι που πάντα διέψευδε.
Ο οπλισμός αυτός δεν θα βοηθήσει τους Ταλιμπάν μόνο να εξαπολύσουν ξαφνική επίθεση κατά της Καμπούλ, αλλά και να «ενισχύσουν την εξουσία τους» στις πόλεις τις οποίες κατέλαβαν, εκτιμά ο Ραφαέλ Παντούτσι, ειδικός στο S. Rajaratnam School of International Studies της Σιγκαπούρης.
Τα αμερικανικά στρατεύματα έχουν πλέον αποχωρήσει σχεδόν στο σύνολό τους, με τους Ταλιμπάν να βρίσκονται με τα χέρια γεμάτα αμερικανικό υλικό, χωρίς να χρειαστεί να δαπανήσουν ούτε ένα σεντ για να το αποκτήσουν.
«Είναι πάρα πολύ σοβαρό. Θα είναι αναμφισβήτητα ένα τεράστιο δώρο γι΄αυτούς», προσθέτει ο Παντούτσι.
Μερικές εβδομάδες πριν από την 20ή επέτειο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ, το οπλοστάσιο αυτό επιδεικνύεται με υπερηφάνεια από τους Ταλιμπάν, οι οποίοι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, εξακολουθούν να διατηρούν στενές σχέσεις με την Αλ Καίντα, την οργάνωση που ευθύνεται για τις επιθέσεις.
Οι Αμερικανοί ήταν προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο ορισμένα όπλα να κατασχεθούν από τους Ταλιμπάν, αλλά η γρήγορη πτώση των πόλεων ήταν το πιο απαισιόδοξο σενάριο για αυτούς, εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τζέισον Αμερίν, πρώην μέλος των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων που είχε λάβει μέρος στην εισβολή του 2001 για την εκδίωξη των Ταλιμπάν από την εξουσία.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξόπλισαν τον ANA (τον αφγανικό εθνικό στρατό) θεωρώντας ότι όπλα και υλικό μπορεί να έπεφταν στα χέρια των Ταλιμπάν», λέει. «Η παρούσα κρίση ήταν το χειρότερο σενάριο, όταν ελήφθησαν οι αποφάσεις για τη δωρεά [οπλισμού].»
Στην Κουντούζ, ένας Ταλιμπάν καθισμένος σε μια κόκκινη μοτοσικλέτα κινηματογραφείται την ώρα που κοιτάζει εκστατικός ένα στρατιωτικό ελικόπτερο σταθμευμένο στην πίστα του αεροδρομίου εκεί κοντά.
Η ίδια αγαλλίαση είναι αισθητή σε όλες τις περιφέρειες που κατακτήθηκαν από τους Ταλιμπάν. Όμως αν και εξακολουθούν να δείχνουν εικόνες για να κινητοποιούν τα στρατεύματά τους, οι Ταλιμπάν δεν θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν αυτό το ελικόπτερο χωρίς πιλότο.
«Θα είναι μόνο για σκοπούς προπαγάνδας», δηλώνει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άκι Πέριτς, πρώην αναλυτής αντιτρομοκρατίας στη CIA.
Τα ελαφρά όπλα θα είναι πολύ πιο χρήσιμα, όπως και τα οχήματα που θα διευκολύνουν τις μετακινήσεις σε αυτό το ανώμαλο έδαφος. Ο εξοπλισμός αυτός, που συνδέεται με το πεσμένο ηθικό του αφγανικού στρατού, θα ενισχύσει την απειλή που θέτουν οι Ταλιμπάν.
Ωστόσο η κυβέρνηση Μπάιντεν ανέφερε πως θα συνεχίσει να εξοπλίζει τον αφγανικό στρατό, που βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά την αποχώρησή τους από το Ιράκ, η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) κατέλαβε την πόλη Μοσούλη στα μέσα του 2014, κατάσχοντας αμερικανικά όπλα και χάμβι. Το ΙΚ τα χρησιμοποίησε στη συνέχεια προκειμένου να ανακηρύξει το χαλιφάτο του στο Ιράκ και στη Συρία.
Όπως οι μαχητές του ΙΚ στη Μοσούλη, οι νεοσύλλεκτοι Ταλιμπάν ποζάρουν για φωτογραφίες, χαμογελώντας, με πυρομαχικά που πήραν από τον εχθρό, στις εκ νέου κατακτημένες πόλεις, παντού στο Αφγανιστάν. «Αυτή η αποχώρηση μετατρέπεται σε καταστροφή», διαπιστώνει ο Πέριτς.
