Την αλλαγή στάσης της βιομηχανίας κινηματογράφου απέναντι στον καπιταλισμό και την εξουσία παρατηρεί άρθρο που δημοσιεύθηκε στη βρετανική εφημερίδα The Guardian. Όπως επισημαίνεται, στις ταινίες δράσης - Commando, RoboCop, Total Recall - η εξουσία ήταν κάτι που έπρεπε να συντριβεί. Τώρα στις ταινίες blockbusters, όπως Avengers και Batman κυριαρχούν πλούσιοι υπερήρωες.
Οι ταινίες της δεκαετίας του 1980 και του 1990 ήταν ένα ιδιαίτερο είδος. Ο Σιλβέστερ Σταλόνε και ο Μπρους Γουίλις επέλυαν τα προβλήματα με πολυβόλα M60. Υπήρχαν σκηνές καταδίωξης με αυτοκίνητα που κόστιζαν όσο τα 2/3 του προϋπολογισμού των ταινιών και εντυπωσιακές εκρήξεις.
Ήταν απλούστερες εποχές, όλα ήταν απλώς θέμα καλού-κακού και ήταν πάντα πολύ σαφές ποιος ήταν ο κακός, επειδή είχε ένα μανιακό γέλιο ή έπαιρνε ομήρους ή είχε γάτα. Αλλά όταν οι πατριώτες ήρωες δεν ανατίναζαν τους Ρώσους σε ελικόπτερα, το είδος αυτών των ταινιών καθοριζόταν πραγματικά από έναν κοινό εχθρό, κάτι εναντίον του οποίου το κοινό μπορούσε να διαμαρτυρηθεί, μπορούσε να τον κατηγορήσει για όλα τα αδικήματα στον κόσμο: τον καπιταλισμό.
Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα είναι η κλασική cyberpunk ταινία δράσης του Πολ Βερχόφεν. Στο μέλλον, σε ένα ελαφρώς πιο δυστοπικό Ντιτρόιτ, μια εταιρεία ρομποτικής τεχνολογίας παίρνει τον έλεγχο της επιβολής του νόμου της πόλης. Η OmniCorp αναλαμβάνει να μετατρέψει τον αστυνομικό Αλεξ Μάρφεϊ, που τραυματίζεται σοβαρά στη γραμμή του καθήκοντος, σε πανίσχυρο άνθρωπο-ρομπότ. Ο RoboCop κυκλοφορεί στους δρόμους του Ντιτρόιτ με απίστευτες νέες ικανότητες και η εταιρεία φιλοδοξεί η κάθε πόλη του κόσμου να αποκτήσει το δικό της RoboCop, μεγιστοποιώντας παράλληλα τα κέρδη της.
Ήταν μια εποχή πολιτικής σύγχυσης στον πραγματικό κόσμο, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ. Η διεφθαρμένη διοίκηση του Ρόναλντ Ρίγκαν άφησε τους ανθρώπους να μην ξέρουν τι να πιστέψουν, εκτός από το γεγονός ότι η εξουσία ήταν ο πραγματικός κακός. Αυτή ήταν μια ιδέα που το Χόλιγουντ έκανε σύντομα δημοφιλή.
Δεν γυρίζονται πλέον ταινίες δράσης κατά της εξουσίας, όπως το RoboCop. Με την είσοδο στον 21ο αιώνα, στις ταινίες δράσης ξεχάστηκε ποιοι είναι οι κακοί τύποι, αναμφισβήτητα, επειδή τώρα ζούμε σε ακόμα πιο μπερδεμένους πολιτικά χρόνους. Έτσι, οι πλοκές των σύγχρονων καιρών είναι πολύπλοκες και με ιδεαλισμό. Η διαφορά μεταξύ καλού και κακού είναι συχνά θέμα αντίληψης και ο παραδοσιακός, μονοδιάστατος κακοποιός έχει αντικατασταθεί από σύνθετα άτομα που απαιτούν συμπάθεια. (Avengers: ο κακός Thanos, θέλει να εξαλείψει το μισό του σύμπαντος, αλλά μόνο επειδή θεωρεί ότι θα βοηθήσει στην επίλυση της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού).
Οι υπερήρωες των comic βιβλίων μπορεί τώρα να συγκεντρώνουν μαζικό θαυμασμό, αλλά δεν επιτυγχάνουν το ίδιο "ένα άτομο που αναλαμβάνει ολόκληρο τον κόσμο με γυμνά χέρια". Οι κλασσικές ταινίες του Arnie προσφέρουν ακριβώς αυτό. Στο Commando, νικά έναν διεφθαρμένο δικτάτορα και ολόκληρο τον στρατό του για να σώσει την κόρη του, στο The Running Man, αγωνίζεται να ξεφύγει από reality με αγώνες θανάτου.
Ίσως επειδή τόσο συχνά διαβάζουμε ιστορίες αθώων ανθρώπων που πεθαίνουν σε τρομοκρατικές επιθέσεις, ένοπλες επιθέσεις και βομβαρδισμούς με χημικές ουσίες, είναι αδύνατο να πιστέψουμε στη μυθολογία του κορυφαίου ήρωα. Τώρα οι ταινίες βασίζονται σε ειδικά εφέ και στους ανθρώπους με καλσόν, στην τσιχλόφουσκα που δίνει στους ανθρώπους αυτό που θέλουν, αλλά δεν τους φωτίζει αρκετά για να ξεκινήσουν μια επανάσταση.
Οι κινηματογραφικές ταινίες σήμερα υποστηρίζουν το είδος των καπιταλιστικών κοινωνιών που φοβόταν η δεκαετία του 1980 και του 1990. Με πιθανή εξαίρεση το Captain America: Με τον εμφύλιο πόλεμο και το γεγονός ότι σώζουν συνεχώς τον πλανήτη από την καταστροφή, τι εκπροσωπούν οι Εκδικητές εκτός από υποστηρικτές του καθεστώτος, με τον πλούσιο ηγέτη τους και την ανησυχητική αίσθηση του πατριωτισμού;
Ακόμα και στην τριλογία των Dark Knight ο στόχος του Batman είναι ουσιαστικά να υποστηρίζει τις αξίες εκείνων που μάθαμε να μην εμπιστευόμαστε. Τις προηγούμενες δεκαετίες θα ήταν ο ήρωας που προσπαθούσε να απελευθερώσει τους καταπιεσμένους πολίτες με μια μουντή δυστοπία. Μην ξεχνάτε ότι προσπαθούσε να τους σκοτώσει όλους.
Αυτό που είναι κοινό στις ταινίες σύγχρονης δράσης είναι ότι όλοι παίρνουν τον εαυτό τους πολύ σοβαρά - ακόμη και εκείνοι που πρέπει να φαίνονται αστείοι, όπως στις ταινίες Transformers και στη σειρά Fast and Furious. Η τελευταία, που θεωρείται πιθανότατα ο φυσικός διάδοχος της εποχής των Arnie και Sly με δράση υψηλών οκτανίων και μυών, παρ' όλο που είναι μια σειρά για πολύ γρήγορα αυτοκίνητα, δεν μπορεί να αντισταθεί από το να ασχοληθεί με την κυβερνοτρομοκρατία, την «Υπηρεσία Διπλωματικής Ασφάλειας» και τον πυρηνικό πόλεμο.
Όποιος έχει δει το Demolition Men θα γνωρίζει ότι η χρυσή εποχή του συγκεκριμένου είδους ταινιών - είναι νεκρή. Αλλά πολλοί θα υποστηρίξουν ότι η Marvel Cinematic Universe και ταινίες όπως τα Fast and Furious έχουν κάνει τις ταινίες δράσης καλύτερα από ποτέ. Θα αναφέρουν τα ταμεία που έχουν σπάσει και τα ρεκόρ εισπράξεων. "Ο καπιταλισμός κέρδισε".
The Guardian / ΑΠΕ
