Ένα καλά κρυμμένο μυστικό του παγκόσμιου διαφημιστικού κλάδου έφερε στο φως το Reuters. Όπως αποκαλύπτει σε αποκλειστικό του ρεπορτάζ το ειδησεογραφικό πρακτορείο, κορυφαίες διαφημιστικές εταιρείες με διεθνή παρουσία ενορχήστρωσαν μυστικές συμφωνίες καθορισμού τιμών στην τεράστια αγορά της Ινδίας, μέσω άτυπων καναλιών επικοινωνίας και σε συνεργασία με ενώσεις του κλάδου.
Στο επίκεντρο των ερευνών της Αρχής Ανταγωνισμού της Ινδίας (CCI) βρίσκονται εταιρείες όπως οι WPP (GroupM), Omnicom Media, IPG Mediabrands, Publicis, Havas Media, Dentsu και Madison World. Στελέχη αυτών των ομίλων φέρονται να συντόνιζαν τις χρεώσεις τους, να απέφευγαν προσφορές με εκπτώσεις και να ασκούσαν πίεση σε πελάτες και μέσα ενημέρωσης, ώστε να συμμορφωθούν με τις κοινές πρακτικές.
Σύμφωνα με απόρρητο φάκελο της CCI που επικαλείται το Reuters, οι εταιρείες αντάλλασσαν πληροφορίες μέσω WhatsApp και πραγματοποιούσαν συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο, όπου διαμορφώνονταν κοινές τιμολογιακές πολιτικές.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του διευθύνοντος συμβούλου της Omnicom Media στην Ινδία, Kartik Sharma, ο οποίος εξέφρασε την ενόχλησή του σε ομαδική συνομιλία, όταν ανταγωνιστής επιχείρησε να προσεγγίσει πελάτη με χαμηλότερη προσφορά – κίνηση που, όπως έγραψε, παραβίαζε την «πνευματική συμφωνία» του κλάδου.
Συντονισμένες οδηγίες από τις ενώσεις
Καθοριστικό ρόλο στον συντονισμό φέρονται να διαδραμάτισαν δύο κλαδικά όργανα: η Ένωση Διαφημιστικών Ινδίας (AAAI) και το Ινδικό Ίδρυμα Ραδιοτηλεοπτικών & Ψηφιακών Μέσων (IBDF).
Τον Αύγουστο του 2023, η AAAI εξέδωσε τιμοκατάλογο με ελάχιστες προμήθειες 2,5%-8% ανάλογα με τον πελάτη, ενώ ένα μήνα αργότερα συμφωνήθηκε μεταξύ των μελών ότι καμία διαφημιστική δεν θα προσέφερε εκπτώσεις στις προτάσεις της. Όπως καταγράφεται σε πρακτικά συνάντησης της 1ης Δεκεμβρίου, τα στελέχη χαρακτήρισαν τον συντονισμό «μεγάλη επιτυχία» και συμφώνησαν να τον συνεχίσουν.
Στο φάκελο περιλαμβάνονται περιστατικά συντονισμένης διαχείρισης πελατών όπως η Swiggy, η Cipla, η Meesho και η ασφαλιστική Kshema. Σε τηλεδιάσκεψη για την πρώτη, τα στελέχη αποφάσισαν από κοινού πώς θα απαντήσουν στην εμπορική της πρόταση.
Σε άλλο μήνυμα, στέλεχος της Dentsu αποκαλύπτει ότι η εταιρεία διατηρεί για τον εαυτό της το 30% του διαφημιστικού budget, επιστρέφοντας το 70% στον πελάτη.
Παράλληλα, υπάρχουν αναφορές για παρεμβάσεις προς πλατφόρμες streaming, όπως το Hotstar της Disney, ώστε να αποκλείονται εταιρείες που δεν συμμορφώνονταν με τις συμφωνίες – όπως η ITW Consulting.
Έφοδοι και κυρώσεις
Ως μέρος της έρευνας, οι αρχές προχώρησαν τον Μάρτιο σε εφόδους στα γραφεία διαφημιστικών εταιρειών και των δύο κλαδικών ενώσεων, ενώ η Dentsu Ινδίας επιβεβαίωσε στο Reuters ότι προσέφυγε στο πρόγραμμα επιείκειας της CCI, αποκαλύπτοντας εκ των έσω τις πρακτικές που ακολουθούσε ο κλάδος.
Η CCI, αν και δεν μπορεί να ασκήσει ποινικές διώξεις, έχει τη δυνατότητα να επιβάλει χρηματικά πρόστιμα έως και 10% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών κάθε εταιρείας, ή τριπλάσια των ετήσιων κερδών της στην Ινδία, για κάθε έτος παράβασης.
Το διεθνές αποτύπωμα και το μέλλον
Το καρτέλ φαίνεται πως οργανώθηκε μεν στην Ινδία, αλλά η υπόθεση αφορά πολυεθνικούς ομίλους με παγκόσμια επιρροή και πελάτες, θέτοντας ερωτήματα για τις πρακτικές τους σε άλλες αγορές.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα κεντρικά γραφεία των εταιρειών είχαν γνώση των συμφωνιών, ωστόσο η έρευνα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Η αγορά διαφήμισης στην Ινδία, αξίας σχεδόν 30 δισ. δολαρίων, αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 7% το 2025, ο χαμηλότερος των τελευταίων ετών. Οι αποκαλύψεις για τις μυστικές πρακτικές των διαφημιστικών έρχονται σε μια στιγμή αμφισβήτησης του μοντέλου συνεργασίας τους με τα μέσα και τους πελάτες.
