Αν και το πολιτικό και δημοσιογραφικό ενδιαφέρον για τη συμφωνία των Πρεσπών εστιάστηκε κυρίως στην κυβέρνηση και στις ανακατατάξεις που πυροδότησε στα μικρότερα κόμματα, η υπόθεση αυτή ανέδειξε τον δυϊσμό που επικρατεί στη ΝΔ, δημιουργώντας εύλογα ερωτηματικά για το ποια γραμμή θα επικρατήσει τελικά και τι θα σηματοδοτήσει για το μέλλον το κόμματος.
Το εθνικό θέμα αποδείχθηκε ιδανικό για να ξεδιπλωθεί η εθνικιστική πτέρυγα της ΝΔ υπό τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά ο οποίος θέλησε να καταδείξει την απόλυτη κυριαρχία του, επιβάλλοντας τη σκληρή ατζέντα του μέσα στο κόμμα. Σε εκείνον άλλωστε "πιστώνονται" η εισήγηση για πρόταση δυσπιστίας στην κυβέρνηση, τα περί εθνικής μειοδοσίας και ξεπουλήματος της Μακεδονίας δια στόματος Βορίδη, ενώ με ξεκάθαρο και αρχηγικό τρόπο ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι αμφισβητεί την επίσημη θέση της ΝΔ υπέρ της σύνθετης ονομασίας: «Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική», είπε ξεκινώντας την ομιλία του στη Βουλή - την ίδια φράση με την οποία έκλεισε την ομιλία του ο εκπρόσωπος της Χρυσής Αυγής. Επέμεινε μάλιστα ότι «αυτό δεν είναι σύνθημα των δήθεν εθνικιστών. Είναι ιστορική αλήθεια. Ακόμα είναι και η ουσία του πολιτικού μας προβλήματος σήμερα».
Ο πρώην πρωθυπουργός εντέχνως θέλησε να δεσμεύσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη υποστηρίζοντας ότι “οι μελλοντικές κυβερνήσεις θα πρέπει να βρουν τρόπο να διαπραγματευτούν τη συμφωνία. Δε θα είναι εύκολο αλλά είναι απαραίτητο”.
Τα δύσκολα ανήκουν πλέον στον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος εισπράττει τα επίχειρα των επιλογών του: Περιθωριοποίησε τους καραμανλικούς, απομάκρυνε διακριτικά την Ντόρα Μπακογιάννη και στηρίχθηκε στην ακροδεξιά πτέρυγα του κόμματος, η οποία τώρα μπορεί και διεκδικεί να έχει λόγο και να επιβάλει πολιτικές.
Η συνέχεια δυστυχώς φαίνεται να οδηγεί σε αδιέξοδο: Το παράγγελμα Σαμαρά «κλίνατε επί δεξιά» επιβάλλεται ως μονόδρομος στην επιδίωξη Μητσοτάκη για την πολυπόθητη αυτοδυναμία.
Αμφισβήτηση Καραμανλή
Κατά την ομιλία του στη Βουλή ο πρώην πρωθυπουργός πικαλέστηκε το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών του 1992, λέγοντας ότι εκείνος υποστήριζε πάντα πως η Ελλάδα δεν μπορεί να αναγνωρίσει χώρα με όνομα που θα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία σε παράγωγα ή σύνθετα. “Υπήρξαν και άλλες απόψεις στη συνέχεια”, πρόσθεσε, “καρφώνοντας” τον Κώστα Καραμανλή και τη Ντόρα Μπακογιάννη, ενώ διέψευσε τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, υποστηρίζοντας ότι ποτέ δεν είχε φτάσει η διαπραγμάτευση κοντά σε λύση με το πακέτο Πινέιρο.
Όπως ήταν αναμενόμενο οι παριστάμενοι βουλευτές του κόμματός του σηκώθηκαν όρθιοι και τον καταχειροκρότησαν παρατεταμένα ενώ στη συνέχεια τον επισκέφθηκαν και στο γραφείο του για να τον συγχαρούν ενώ ο Μάκης Βορίδης ανέβασε την παρακάτω φωτογραφία σχολιάζοντας: «Στη Βουλή μετά την ιστορική ομιλία Σαμαρά!», ενώ πρόσθεσε και δύο ελληνικές σημαίες.
Βεβαίως από την ομιλία Σαμαρά απουσίαζαν κάποιες λεπτομέρειες που μάλλον ξέχασε...
Οπως ότι «τον όρο «Μακεδονία» στην ονομασία των γειτόνων μας τον απεδέχθη πρώτος ο ίδιος, προσυπογράφοντας τον κοινοτικό κανονισμό 3567 για εμπορικές συμφωνίες, στις 2 Δεκεμβρίου 1991.
Ξέχασε επίσης ότι το 1992 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τον είχε αποπέμψει από το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών λόγω της στάσης του κατά της λύσης και τελικά κατά της σταθεροποίησης και της ύπαρξης του κράτους της ΠΓΔΜ στα Βαλκάνια, άρα ενδεχομένως και υπέρ μιας «Μεγάλης Αλβανίας» ή μιας «Μεγάλης Βουλγαρίας».
Αντιπαρήλθε επίσης όσα του καταλογίζει ο Ιωάννης Βαρβιτσιώτης στο βιβλίο του («Οπως τα έζησα 1981-1993») που μιλά για «προσωπικό πολιτικό παιχνίδι Σαμαρά σε βάρος των εθνικών συμφερόντων».
Το ενδιαφέρον είναι πάντως ότι από την ομιλία Σαμαρά απουσίαζαν η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Κώστας Καραμανλής, οι άνθρωποι που κωδικοποίησαν την εθνική γραμμή του 2008 υπέρ της σύνθετης ονομασίας και η οποία -τουλάχιστον επισήμως- είναι ακόμα η κεντρική θέση της γαλάζιας παράταξης.
Τα προσχήματα και η ουσία
Είχε προηγηθεί η "με το ζόρι" γραπτή δήλωση του Κώστα Καραμανλή στην οποία μάλιστα αν και συμφώνησε με την κριτική της ΝΔ ωστόσο δεν διατύπωσε καμία ρητή κριτική κατά της συμφωνίας, παρά μόνο για τους χειρισμούς της κυβέρνησης στο θέμα της διαμόρφωσης εθνικής συνεννόησης. Παρέπεμψε δε, για δεύτερη φορά σε δηλώσεις της Ντόρας Μπακογιάννη, υπουργού Εξωτερικών του το 2008, υπερασπιζόμενος έτσι τον εαυτό του και την εθνική γραμμή του Βουκουρεστίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγες ώρες νωρίτερα κατά τη συζήτηση της συμφωνίας στην Επιτροπή Εξωτερικών και ‘Αμυνας της Βουλής ο Άδωνις Γεωργιάδης είχε τονίσει: «Εμείς δεν θέλαμε ποτέ τον όρο Μακεδονία στο όνομα των Σκοπίων. Δεν τον θέλαμε, ούτε στο Βουκουρέστι, ούτε ποτέ. Αν το δεχόμασταν θα το κάναμε ως όρο εθνικού συμβιβασμού με πολύ μεγάλο πόνο».
