Η ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται μπροστά σε μια νέα εστία εμπορικής αναταραχής, καθώς η Κίνα απειλεί με αντίμετρα στα λιμενικά τέλη που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Τραμπ για πλοία κινεζικής κατασκευής ή διαχείρισης.
Τα αμερικανικά τέλη αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στις 14 Οκτωβρίου, ενώ η Κίνα, με διάταγμα που υπέγραψε ο πρωθυπουργός Λι Τσιάνγκ, εφαρμόζει ήδη συμμετρικά αντίμετρα με πρόσθετα τέλη και περιορισμούς σε πλοία χωρών που επιβάλλουν μεροληπτικούς περιορισμούς σε κινεζικούς φορείς.
Αμερικανικά τέλη και κυριαρχία κινεζικών ναυπηγείων
-
Αμερικανικά μέτρα: Το σχέδιο του Αμερικανού Εμπορικού Αντιπροσώπου (USTR), που ανακοινώθηκε τον Απρίλιο, προβλέπει επιβολή τελών στους ιδιοκτήτες και χειριστές κινεζικών πλοίων, ξεκινώντας από 50 δολάρια ανά καθαρό τόνο, με κλιμακούμενη αύξηση έως τα 140 δολάρια ανά καθαρό τόνο έως το 2028.
-
Κινεζική κυριαρχία: Περισσότερα από τα μισά νεότευκτα πλοία παγκοσμίως προέρχονται από κινεζικά ναυπηγεία. Σύμφωνα με το CSIS, τα κινεζικά ναυπηγεία κατέλαβαν το 53% του συνόλου των παγκόσμιων παραγγελιών πλοίων σε τόνους τους πρώτους οκτώ μήνες του 2025, ενώ το μερίδιο αυτό έφτασε το 73% το 2024. Η εφαρμογή αυτών των τελών θα αυξήσει κατακόρυφα το κόστος για μεγάλο μέρος του στόλου.
Κινεζικά αντίμετρα
Με διάταγμα του Κρατικού Συμβουλίου, η Κίνα αναθεώρησε το κανονιστικό πλαίσιο των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών, θέτοντας σε ισχύ από τις 28 Σεπτεμβρίου μηχανισμό αντιμέτρων, που περιλαμβάνει:
-
Επιβολή ειδικών τελών στα πλοία των εμπλεκόμενων κρατών.
-
Απαγόρευση ή περιορισμός πρόσβασης σε κινεζικά λιμάνια.
-
Περιορισμός πρόσβασης σε ναυτιλιακά δεδομένα ή στη λειτουργία συναφών υπηρεσιών.
-
Θέσπιση υποχρέωσης υποβολής πληροφοριών στις κινεζικές αρχές από τους φορείς εκμετάλλευσης διεθνών πλατφορμών ναυτιλιακού εμπορίου.
Άμεσες επιπτώσεις και στρατηγικές αντιμετώπισης
-
Αύξηση κόστους: Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για επιπλέον κόστος έως και 3,2 δισ. δολάρια για τους 10 μεγαλύτερους μεταφορείς containers μέχρι το 2026, με την COSCO να επωμίζεται το μεγαλύτερο μέρος (εκτιμώμενα 1,53 δισ. δολάρια).
-
Επιπτώσεις στην αγορά: Αναμένονται άμεσες επιπτώσεις, όπως:
-
Αύξηση ναύλων στις γραμμές Ασίας-ΗΠΑ.
-
Καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα.
-
Ανακατεύθυνση φορτίων σε λιμάνια τρίτων χωρών.
-
-
Στρατηγικές Εταιρειών: Ναυτιλιακές εταιρείες εξετάζουν:
-
Αναδιάταξη τονάζ και αντικατάσταση κινεζο-ναυπηγημένων πλοίων σε γραμμές προς ΗΠΑ με πλοία από Κορέα ή Ιαπωνία.
-
Αξιοποίηση συνεργασιών με μη κινεζικές μεταφορικές εταιρείες (π.χ. Ocean Alliance).
-
Ανάπτυξη υπηρεσιών που παρακάμπτουν εντελώς τα λιμάνια των ΗΠΑ (μέσω Καναδά, Μεξικού, Καραϊβικής).
-
Πιθανή καθυστέρηση της απόσυρσης παλαιότερων πλοίων που δεν έχουν κατασκευαστεί στην Κίνα.
-
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ναυτιλία κινδυνεύει να βρεθεί στο επίκεντρο μιας νέας γεωπολιτικής αντιπαράθεσης, με συνέπειες που θα επηρεάσουν τόσο τους πλοιοκτήτες όσο και το παγκόσμιο εμπόριο.
