H ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου που είχε περάσει από «σαράντα κύματα» με πολλά βήματα εμπρός και άλλα πίσω, μοιάζει να οδηγείται σε ναυάγιο που έχει σοβαρές γεωπολιτικές επιπτώσεις για την Αθήνα, η οποία ποντάρει πολλά στο εν λόγω project.
H Λευκωσία είναι έτοιμη να εγκαταλείψει το σχέδιο, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις που υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού. Ο τελευταίος υπήρξε εξαρχής ένας από τους κύριους αμφισβητίες του έργου και τώρα με νέες δηλώσεις του στην Καθημερινή της Κύπρου, ναρκοθετεί την ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα, χαρακτηρίζοντάς την ως μη βιώσιμη.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι που συνοδεύουν τη συμφωνία και αφορούν κυρίως μια πιθανή παρέμβαση της Τουρκίας με στόχο τη διακοπή του έργου, αποτελούσαν το μεγάλο αγκάθι και καθώς φαίνεται το ανυπέρβλητο εμπόδιο για το μεγάλο project. Ο τουρκικός «μπαμπούλας» και η γεωπολιτική ανησυχία ναρκοθετούν τη συμφωνία, καθώς μια ισχυρή τάση που εντός της κυπριακής κυβέρνησης που εκφράζεται από τον κ.Κεραυνού, ενισχύουν το βέτο τους στην ολοκλήρωση του έργου.
Ενδεχόμενη ματαίωση του project θα είναι αναμφίβολα ένα βαρύ πλήγμα για την Αθήνα, που επιδιώκει μέσω της προώθησης ενεργειακών και άλλων συμμαχιών με Κύπρο, Ισραήλ αλλά και Αίγυπτο, να ενισχύει τη γεωπολιτική της θέση στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι της Τουρκίας
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, ο υπουργός που θα πρέπει να δώσει το τελικό πράσινο φως για την ανάκτηση από τον ΑΔΜΗΕ των 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε έπειτα από πολλές ενστάσεις η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου (ΡΑΕΚ), προχώρησε για δεύτερη φορά σε διάστημα ενός μηνός σε ευθεία αμφισβήτηση της βιωσιμότητας του έργου του 1,9 δισ. ευρώ που υπόσχεται να βγάλει την Κύπρο από την ενεργειακή απομόνωση. «Εχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κύπρου».
Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα, σε ερώτηση γιατί συζητάμε για το εάν το έργο είναι βιώσιμο ή όχι, ο υπουργός τόνισε ότι «η συζήτηση γίνεται γιατί το έργο είναι πολύπλοκο με οικονομική, τεχνική και γεωπολιτική πτυχή. Θα ήθελα επίσης να σημειώσω και κάτι άλλο. Εχει από το 2010 που συζητείται αυτό το έργο και χαρακτηρίζεται ευρωπαϊκό καθώς η Κομισιόν αποφάσισε να το χρηματοδοτήσει με 650 εκατομμύρια. Το ερώτημα που θέτω είναι γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που διαθέτει κονδύλια υπό αυστηρούς όρους και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μετά από τόσα χρόνια δεν διερωτάται γιατί δεν έγινε αυτό το έργο;».
Αναφορικά με τις πληρωμές και τα 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε η ΡΑΕΚ ως ρυθμιζόμενο έσοδο έτους 2025 για τον ΑΔΜΗΕ, ο κ. Κεραυνός υπογράμμισε ότι «με τα σημερινά οικονομικά, τεχνικά και γεωπολιτικά δεδομένα που χαρακτηρίζουν το έργο, η πληρωμή του ποσού των 25 εκατ. δεν είναι μια απλή υπόθεση. Χρειάζεται πρώτα η διασφάλιση κάποιων σοβαρών παραμέτρων».
Το κλειδί της χρηματοδότησης και ο ΑΔΜΗΕ
Ουσιαστικά ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου κρατάει αυτή τη στιγμή στα χέρια του το «κλειδί» της χρηματοδότησης του έργου, αφού η μη έγκριση από πλευράς του των 25 εκατ. ευρώ ακυρώνει στην πράξη τη ρυθμιστική απόφαση της ΡΑΕΚ για την ανάκτηση των δαπανών που έχει καταβάλει ο ΑΔΜΗΕ για το έργο, επαναφέρει τις εκκρεμότητες με τις πληρωμές της Nexans και μαζί την αβεβαιότητα ως προς την υλοποίησή του.
Ο ΑΔΜΗΕ έχει συνδέσει τη συνέχιση των πληρωμών προς την κατασκευάστρια εταιρεία του υποβρύχιου καλωδίου, τη γαλλική Nexans, με την ανάκτηση των δαπανών ύψους 250 εκατ. που έχει καταβάλει μέχρι στιγμής για το έργο και τις σχετικές αποφάσεις των Ρυθμιστικών Αρχών Ελλάδας και Κύπρου.
