Να βάλει τάξη στο χάος που επικρατεί με τα καταπατημένα ακίνητα, οικισμούς και γαίες του Δημοσίου επιδιώκει το υπουργείο Οικονομικών, μέσω του νέου νομοσχεδίου που φέρνει προς ψήφιση.
Το οικονομικό επιτελείο θεσπίζει ένα πλαίσιο κινήτρων προς τους καταπατητές, οι οποίοι θα μπορούν να αποκτούν τίτλους κυριότητας των ακινήτων, έναντι ενός τιμήματος το οποίο θα διαμορφώνεται υπό συγκεκριμένα κριτήρια. Την ίδια στιγμή, όμως, θέτει αυστηρές προϋποθέσεις αλλά και εξαιρέσεις για την αγορά των 70.000 ακινήτων του Δημοσίου που θεωρούνται καταπατημένα και βρίσκονται στη σχετική λίστα του ΥΠΟΙΚ.
Δικαίωμα αγοράς έχουν μόνο όσοι καταπατητές εκμεταλλεύονται το ακίνητο για τουλάχιστον 40 χρόνια, δηλαδή πριν από το 1980, έχουν αναγείρει στην κατεχόμενη έκταση πρώτη κατοικία (όχι εξοχική) ή επαγγελματική εγκατάσταση. Για όλα τα υπόλοιπα η διαδικασία επιστροφής στο Δημόσιο είναι αυτόματη και μάλιστα οι καταπατητές θα κληθούν να πληρώσουν πρόστιμο. Ακόμη και αν ένα ακίνητο βρίσκεται στην κατοχή πολίτη για τουλάχιστον 4 δεκαετίες, η εξαγορά του δεν θα είναι δυνατή, εφόσον συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημόσιου συμφέροντος, που αφορούν θέματα σχετικά με την εθνική άμυνα, τη δημόσια ασφάλεια, τη δημόσια υγείας ή άλλη αιτιολογημένη κρατική ανάγκη.
Επιπρόσθετα εξαιρούνται της εξαγοράς ακίνητα ή τμήματα αυτών τα οποία:
- εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αποφάσεων που κηρύσσουν απαλλοτρίωση ή επιβάλουν ρυμοτομία
- εμπίπτουν στις απαγορευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας για την αντίστοιχη χρήση.
- κείνται εντός ζώνης αιγιαλού, παλαιού αιγιαλού και παραλίας.
- εμπίπτουν σε χώρο που έχει κηρυχθεί ως αρχαιολογικός, σύμφωνα με βεβαίωση που έχει εκδώσει ή εκδίδει η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Τα κίνητρα αγοράς και ο υπολογισμός αξίας
Ο υπολογισμός της αξίας του τίτλου κυριότητας, θα γίνεται βάση της τρέχουσας αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Οσοι καταπατητές πληθούν τα κριτήρια και δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις, θα λαμβάνουν έκπτωση η οποία θα υπολογίζεται βάσει των εξής δεδομένων: τη χρονική διάρκεια της καταπάτησης, το είδος του ακινήτου και την οικονομική κατάσταση του καταπατητή.
Θα δίδεται, μάλιστα, η δυνατότητα στον καταπατητή να εξοφλεί το τίμημα σε δόσεις, που κατά περιπτώσεις μπορεί να ξεπερνούν τις 100, ενώ θα προβλέπονται εκπτώσεις σ’ όσους εξοφλήσουν εφάπαξ ή σε λίγες δόσεις. Επίσης, αισθητά χαμηλό θα είναι το τίμημα για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, για ευπαθείς ομάδες όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι και για περιπτώσεις που επί του καταπατημένου ακινήτου έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία. Ειδικά για την εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο κάτοχος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης.
