Με έκδηλη ανησυχία παρακολουθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τη διαχείριση του προβλήματος με τα κόκκινα δάνεια στην Ελλάδα, καθώς διαπιστώνει ότι δάνεια δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ έχουν φύγει από τους ισολογισμούς των τραπεζών και έχουν μεταφερθεί σε εξειδικευμένα fund, τα οποία, όμως, δεν προχωρούν με ικανοποιητικό ρυθμό τις αναγκαίες αναδιαρθρώσεις δανείων, ώστε να μπορέσουν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να τα εξυπηρετήσουν
Σε δηλώσεις του στο Bloomberg, αμέσως μετά τη λήξη της προτελευταίας αξιολόγησης της οικονομίας με βάση το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας, ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ στους ευρωπαϊκούς Θεσμούς, Μάρτιν Βίστερμπος δίνει πολύ διαφορετική εικόνα για το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων από αυτή που προβάλλεται από την κυβέρνηση, η οποία επιμένει να τονίζει ότι έχει προχωρήσει με γρήγορο ρυθμό η εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών, χάρη στις μεγάλες τιτλοποιήσεις δανείων που έγιναν με τις κρατικές εγγυήσεις από το σχέδιο «Ηρακλής».
Όπως τονίζει το στέλεχος της ΕΚΤ, υπάρχει μεν σημαντική πρόοδος στο «ξεφόρτωμα» κόκκινων δανείων από τις τράπεζες, ενώ και η πανδημία δεν είχε ως τώρα σημαντική επίδραση σε ό,τι αφορά τη δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όμως, σπεύδει να επισημάνει ότι τα κόκκινα δάνεια που δεν έχουν αναδιαρθρωθεί για να επανέλθουν σε κανονική εξυπηρέτηση, ακόμη και αν δεν βρίσκονται εντός των τραπεζικών ισολογισμών, εξακολουθούν να αποτελούν βάρος για την οικονομία.
Καθώς ανακάμπτει η οικονομία, υπογραμμίζει το στέλεχος της ΕΚΤ, θα πρέπει και να επιταχυνθεί η λεγόμενη «θεραπεία» των κόκκινων δανείων, δηλαδή να αρχίσουν τα fund που τα έχουν αγοράσει και τα διαχειρίζονται να προχωρούν με ταχύτερο βηματισμό σε ρυθμίσεις και αναδιαρθρώσεις δανείων, ώστε να επανέλθουν κανονικά στην οικονομική δραστηριότητα οι υπερχρεωμένες επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Αυτό αποτελεί μια όλο και πιο σημαντική προτεραιότητα, επισημαίνει ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ στους Θεσμούς.
Άλλα σημεία που αφορούν το τραπεζικό σύστημα, στα οποία εστιάζει ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ, είναι ο ημιτελής, ακόμη, πτωχευτικός νόμος, καθώς παραμένει σε εκκρεμότητα η ίδρυση του φορέα που θα αγοράζει τις κατοικίες των ευάλωτων δανειοληπτών και θα τις επαναμισθώνει στους οφειλέτες, η καθυστέρηση στην εκκαθάριση των παλιών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη που εκκρεμούν στα δικαστήρια, αλλά και η επιτάχυνση της απόδοσης στις τράπεζες από το Δημόσιο όσων οφείλονται από καταπτώσεις εγγυήσεων για δάνεια. Επίσης, τονίζει την ανάγκη να φθάσουν και στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις τα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το πρόβλημα με τους αργούς ρυθμούς ρύθμισης των δανείων που έχουν περάσει στα fund έχει απασχολήσει έντονα και την Τράπεζα της Ελλάδος, που διαπιστώνει ότι δεν προσφέρονται στους δανειολήπτες βιώσιμες λύσεις για τη ρύθμιση των οφειλών τους. Μιλώντας τον Νοέμβριο στη συνέλευση των Εταιρειών Διαχείρισης, ο Γιάννης Στουρνάρας είχε αφήσει αρκετές αιχμές για τις πρακτικές που ακολουθούν οι εταιρείες, τονίζοντας, μεταξύ άλλων:
- «Οφείλω να επισημάνω ότι το χρέος ιδιωτών και επιχειρήσεων παραμένει, δεν εξαφανίζεται μέσω της μεταφοράς τους από τους ισολογισμούς των τραπεζών στις Εταιρείες Διαχείρισης. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να μπορέσουν οι Εταιρείες Διαχείρισης να διαχειριστούν όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται το απόθεμα των ΜΕΔ που έχουν αναλάβει. Αυτό προϋποθέτει πλήρη αξιοποίηση του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών και των λοιπών διατάξεων του πρόσφατου νόμου περί Ρύθμισης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας, την λειτουργία του φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης του νόμου 4738/2020, αλλά και προσπάθεια επιτάχυνσης τη απονομής δικαιοσύνης όπου εκκρεμούν σχετικές διαδικασίες ή αποφάσεις.
- Είναι σημαντικό οι Εταιρείες Διαχείρισης να προσφέρουν βιώσιμες λύσεις ρύθμισης σε πιστούχους, ή σε πιο αποτελεσματική διαχείριση του ενεχύρου -όπου αυτό είναι απαραίτητο- ώστε να διευκολυνθούν οι πιστούχοι αυτοί να επανέλθουν στην παραγωγική διαδικασία.
- Μας προβληματίζει επίσης το γεγονός ότι η Τράπεζα της Ελλάδος λαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό καταγγελιών από ιδιώτες και επιχειρήσεις αναφορικά με τις πρακτικές που εφαρμόζουν οι Εταιρείες Διαχείρισης. Τα θέματα διαφάνειας των διαδικασιών και των όρων των συναλλαγών (conduct of business) είναι μία περιοχή την οποία λαμβάνουμε σοβαρά και αξιολογούμε στο πλαίσιο των εποπτικών μας δραστηριοτήτων. Η ουσιαστική τήρηση του πρόσφατα αναθεωρημένου Κώδικα Δεοντολογίας που έχει θεσμοθετήσει η Τράπεζα της Ελλάδος αποτελεί υποχρεωτικό θεσμικό πλαίσιο τόσο για τα πιστωτικά ιδρύματα όσο και για τους servicers. Η διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων πρέπει να γίνεται με πλήρη σεβασμό προς το δανειολήπτη και με βάση τις βέλτιστες πρακτικές όπως προβλέπονται στον Κώδικα Δεοντολογίας».
