Σε κατάσταση σχεδόν πλήρους αποκλεισμού από το τραπεζικό σύστημα βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες ατομικές επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες, όπως επιβεβαιώνουν και τα νεότερα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος για τις χορηγήσεις δανείων, ενώ ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα για τους καταναλωτές, όπου οι αρνητικές ροές πιστώσεων (νέα δάνεια μείον αποπληρωμές) παραμένουν σε τεράστιο ύψος, σηματοδοτώντας «αφαίμαξη» των νοικοκυριών από τις τράπεζες.
Η εικόνα του πρώτου διμήνου του έτους για τον δανεισμό του ιδιωτικού τομέα βρίσκεται σε πολύ μεγάλη απόσταση από τις διακηρύξεις προθέσεων εκ μέρους των τραπεζών για επιτάχυνση των νέων χορηγήσεων. Ειδικότερα, όπως φαίνεται στον πίνακα (στοιχεία της ΤτΕ, επεξεργασία Σin),
- Συνολικά στον τομέα των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, το πρώτο δίμηνο οι καθαρές ροές πιστώσεων (δάνεια και χρεόγραφα) ήταν αρνητικές κατά 274 εκατ. ευρώ. Σε 12μηνη βάση, όμως, οι καθαρές ροές ήταν θετικές περίπου κατά 2,2 δισ. ευρώ.
- Στην κατηγορία, όμως, των ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Η αρνητική καθαρή ροή έφθασε τα 58 εκατ. ευρώ κατά το πρώτο δίμηνο. Σε βάθος 12μήνου, σε εκατοντάδες χιλιάδες ΑΦΜ επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων κατευθύνθηκαν δάνεια που δεν ξεπέρασαν τα 100 εκατ. ευρώ (95 εκατ., για την ακρίβεια).
- Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση σε ό,τι αφορά τα δάνεια προς τα νοικοκυριά, όπου οι καθαρές ροές παραμένουν βαθιά αρνητικές. Το πρώτο δίμηνο του 2022, οι τράπεζες «τράβηξαν» από τα νοικοκυριά συνολικά 312 εκατ. ευρώ, καθώς οι πληρωμές για παλιά δάνεια ξεπέρασαν τις εκταμιεύσεις νέων. Σε βάθος 12μήνου, η αρνητική ροή ήταν σχεδόν 1,5 δισ. ευρώ.
| Πιστώσεις στον ιδιωτικό τομέα (καθαρές ροές, εκατ. ευρώ) | Ιαν. 2022 | Φεβ. 2022 | 12μηνο |
| Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις | -637 | 363 | 2.214 |
| Χρεόγραφα | -14 | -8 | 602 |
| Δάνεια | -622 | 371 | 1.612 |
| Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ατομικές επιχ. | -66 | 8 | 95 |
| Ιδιώτες & Ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα | -243 | -69 | -1.498 |
| Στεγαστικά | -171 | -87 | -1.472 |
| Καταναλωτικά | -78 | 17 | -26 |
Οι τράπεζες δεν κρύβουν ότι αξιολογούν τις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ως ακατάλληλες για τη χορήγηση δανείων, με βάση το ιστορικό τους και την οικονομική τους κατάσταση. Το 95% των επιχειρήσεων έχουν αποκλεισθεί εκ προοιμίου από τη χρηματοδότηση, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Τραπεζών που περιέλαβε σε πρόσφατη έκθεσή του το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπου σημειώνει τα εξής:
- «Η τακτική λειτουργία των νόμων της αγοράς μπορεί να εξηγεί την μειωμένη παροχή δανείων από τις τράπεζες στην πραγματική οικονομία. (...) Οι τράπεζες, με δική τους πρωτοβουλία, μπορεί να έχουν υιοθετήσει θεμιτά, στο πλαίσιο της επιχειρηματικής τους στρατηγικής, συντηρητική πολιτική ανάληψης κινδύνων δανειοδοσίας, θεωρώντας ότι έτσι διασφαλίζουν καλλίτερα τα συμφέροντά τους.
- Συναφώς με τα ανωτέρω πρέπει ακόμη να αναφερθεί ότι λίγες είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις που θεωρούνται, όπως λέγεται, “bankable”, δηλαδή αξιόχρεες με τραπεζικά κριτήρια. Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, από τις περίπου 800.000 επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στο σχετικό μητρώο, αυτές που μπορούν να έχουν μία ικανοποιητική λειτουργία και φορολογική παρουσία είναι περίπου 100.000, εκ των οποίων, οι “bankable” δεν ξεπερνούν τις 35.000 με 40.000. Με βάση στοιχεία της ίδιας πηγής, ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των εν λόγω επιχειρήσεων εμφανίζει συνεχείς ζημιογόνες χρήσεις, ή δεν διαθέτει φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα».
Αν υποτεθεί, λοιπόν, ότι μόνο 40.000 επιχειρήσεις είναι αυτές που θεωρούνται αξιόχρεες με τραπεζικά κριτήρια ("bankable"), σε ένα σύνολο 800.000 επιχειρήσεων, αυτό σημαίνει ότι μόνο το 5% των ελληνικών επιχειρήσεων μπορούν να περάσουν το κατώφλι των τραπεζών, ενώ το 95% θα... φάνε πόρτα.
