Μπροστά σε μια «μνημονιακών» διαστάσεων κοινωνική κρίση αναμένεται να βρεθεί η χώρα από το φθινόπωρο, καθώς η κυβερνητική παρέμβαση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η επιδημία του κορονοϊού αποδεικνύεται ανεπαρκής.
Του ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟΥ
Τα προσωρινά στοιχεία για την πορεία του ΑΕΠ του δεύτερου τριμήνου θα δημοσιευτούν στις 4 Σεπτεμβρίου, αλλά δεν υπάρχει κάποιος που να μην περιμένει κάθετη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας την περίοδο Απριλίου-Ιουλίου, όπως δείχνουν εξάλλου τα αντίστοιχα στοιχεία που δημοσιεύονται για όλες σχεδόν τις χώρες της δύσης.
Το ανησυχητικό είναι ότι διαψεύδονται οι όποιες προσδοκίες υπήρξαν για συγκρατημένη πτώση του τουρισμού καθώς όπως δείχνει ο Ιούλιος η κατάσταση εξελίσσεται χειρότερα και από τις πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις. Οπότε χωρίς κάποιο «δίκτυ ασφαλείας» η ελληνική οικονομία βρίσκεται ήδη σε ελεύθερη πτώση χωρίς να γνωρίζει κανείς πότε θα σταματήσει.
Και αν η πανδημία και το οικονομικό σοκ που αυτή προκάλεσε ήταν έξω από τον έλεγχο της κυβέρνησης, η διαχείριση των συνεπειών της κρίσης και η ανακούφιση/προστασία όσων έχουν πληγεί περισσότερο ήταν κάτι που βρισκόταν απολύτως στον έλεγχο της κυβέρνησης. Και εκεί η βαθμολογία που λαμβάνει η αντίδραση της βρίσκεται κάτω από τη βάση.
Ενώ αρχικά μόνο η αντιπολίτευση και ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ μιλούσε για εμπροσθοβαρή λήψη γενναίων μέτρων, προκειμένου να παραμείνουν όρθιες οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι σε αυτές έως ότου περάσει η πανδημία και έλθει η όποια οικονομική βοήθεια από την Ευρώπη, τελευταία πληθαίνουν οι φωνές και από φιλοκυβερνητικά μέσα που ζητούν από την κυβέρνηση την λήψη περισσότερων μέτρων στήριξης της οικονομίας προκειμένου να αποφευχθεί, έστω και την ύστατη στιγμή, ένα καθοδικό σπιράλ. Αξιοποιώντας προς το σκοπό αυτό μέρος των διαθεσίμων που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση αλλά και προχωρώντας σε εξωτερικό δανεισμό, αν χρειαστεί, καθώς τα επιτόκια βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Από την κυβέρνηση βέβαια το «ποίημα» παραμένει το ίδιο: «κρατάμε εφεδρείες για το μέλλον». Μόνο που όταν κάποιος πεθάνει όση βοήθεια και να του δώσεις μετά δεν πρόκειται να αναστηθεί…
Βέβαια υπάρχουν και ορισμένοι πιο καχύποπτοι που υποστηρίζουν ότι η ατολμία της κυβέρνησης δεν είναι τυχαία αλλά ακολουθεί το παλαιό νεοφιλελεύθερο δόγμα «η καταστροφή είναι ευκαιρία» ή «δόγμα του σοκ» προκειμένου να υλοποιήσει μη δημοφιλή μέτρα και πολιτικές εξυπηρετώντας συγκεκριμένα συμφέροντα. Με άλλα λόγια συντηρητικοί κύκλοι πιστεύουν ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να περάσει ότι «κόλλησε» την εποχή του πρώτου και δεύτερου μνημονίου.
Κάτι τέτοιο εξάλλου «ομολόγησε» ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη συνέντευξη του στους FT όπου μεταξύ άλλων, είπε ότι: «Έχω πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι υπάρχουν μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις που θα αλλάξουν τη δομή της οικονομίας, θα την κάνουν πιο ανοικτή, πιο εξωστρεφή, πιο ανταγωνιστική. Είναι μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν ποτέ στην Ελλάδα στη διάρκεια των μνημονίων, η τρόικα μας ζητούσε, μας ανάγκαζε να κάνουμε μεταρρυθμίσεις αλλά ποτέ δεν τις είχαμε υιοθετήσει ως δικές μας και νομίζω ότι αυτό έχει αλλάξει τώρα». (σ.σ η υπογράμμιση δική μας)
Μάλιστα για να αποκτήσει μεγαλύτερο κύρος η όλη διαδικασία επιστρατεύτηκαν οι τεχνοκράτες, η γνωστή επιτροπή Πισσαρίδη, οι οποίοι όμως κάθε άλλο παρά ουδέτεροι είναι. Στα προβεβλημένα μέλη της βρίσκονται οικονομολόγοι που θεωρούσαν ευλογία και «θεόσταλτα» τα μνημόνια και οι οποίοι προφανώς δεν έχουν αλλάξει άποψη επί του θέματος. Και μπορεί προχθές στη Βουλή ο Κ. Μητσοτάκης να είπε για τα μέλη της επιτροπής ότι, «δεν νομίζω ότι η επιστημονική τους επάρκεια μπορεί να αμφισβητηθεί από οποιονδήποτε», αλλά το ίδιο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και η προσήλωση τους σε ένα συντηρητικό σχέδιο αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας.
Το σίγουρο είναι ότι από το φθινόπωρο εισερχόμαστε σε μια περίοδο κοινωνικής κρίσης με μείωση εισοδημάτων, αύξηση της ανεργίας, έναρξη πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας κ. α, εξελίξεις που αναπόφευκτα θα οδηγήσουν και σε κοινωνικές εντάσεις. Κάτι που οι κυβερνώντες το γνωρίζουν πολύ καλά και λαμβάνουν ήδη τα μέτρα τους με ένταση του κρατικού αυταρχισμού και με λήψη μέτρων περιορισμού ακόμη και του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της δημόσιας διαμαρτυρίας και διαδήλωσης.
